Cuộc đời con người có lúc thăng, lúc trầm, lúc thế này, lúc thế kia nhưng cốt cách của con người lúc nào cũng có, bạn phải có trách nhiệm hoàn thành kiếp nhân sinh của mình, mà người Nga gọi là bạn phải tự cho thấy bạn là loại thép nào, xứng với “Thép đã tôi thế đấy” không.
Những người nỗ lực lao động của họ mang lại nhiều giá trị lớn lao cho xã hội sẽ luôn luôn thấy mãn nguyện về mình, được người đời đề cao, ngưỡng mộ. Để làm được điều lớn lao, những người đó phải chọn được lẽ sống đúng cho mình, và sống phải lẽ theo lẽ sống ấy, không bị những điều vô nghĩa, những cạm bẫy, những điều xã hội không mong muốn làm tha hóa…
Mỗi thời đại, các cá nhân có cách lựa chọn lẽ sống riêng, không bao giờ là muộn nhưng thường là ở lứa tuổi thanh niên, trung niên. Nếu nghĩ về lẽ sống, bạn có thể tìm từ 3 nguồn ý nghĩa cơ bản của đời người: thành tựu trong công việc, sự quan tâm chăm sóc đối với những người thân yêu và lòng can đảm khi đối mặt với những thời khắc, những nhiệm vụ lớn lao, khó khăn, cam go, nghiệt ngã của cuộc sống cá nhân, cuộc sống đồng loại. Nhưng gần đây, bạn trẻ sống lơ lửng, không mục đích, không chỗ bám vào một lẽ sống rõ ràng. Ai ai cũng nói mình dám nói, dám làm, dám sống, dám chơi… nhưng cụ thể Lẽ sống của họ là gì? Ước mơ, hoài bão, lý tưởng của họ đối với bản thân mình, với lợi ích chung, sự tiến bộ của xã hội, cái tôi trong cái chúng ta của xã hội và hy sinh bản thân vì cái chung để xã hội đi lên… Giản Tư Trung, chuyên gia đào tạo doanh nhân có nói “Lẽ sống giống bánh lái của cuộc đời. Con người không có lẽ sống giống như con thuyền không có bánh lái, chẳng biết đi đâu, về đâu”. Sống để làm gì? Nếu xác định được mục đích, bạn sẽ sống khác đi và cuộc sống của bạn cũng sẽ khác.
Anh Trung trong một bài trình bày của mình có diễn giải về lẽ sống như sau: “Một người không có ước mơ sẽ có cuộc sống giống thực vật. Trong xã hội, nhiều người không may phải nằm bất động trong bệnh viện nhưng không sống thực vật vì họ từng ngày, từng giờ, từng phút, từng giây vẫn đang quyết tâm đấu tranh với bệnh tật để cứu lấy sinh mạng của mình. Họ có ước mơ và niềm tin khỏi bệnh.
Nhưng ngược lại, có những người khỏe mạnh lại “bất động” về tâm hồn. Ấy là khi họ không xác định được cho mình phương hướng và mục đích sống. Vì vậy, người trẻ hãy luôn thường trực câu hỏi: Mình phải dùng cuộc sống này vào việc gì?”
Nhưng chọn con đường đi đúng cho một người đâu phải dễ? Khi bạn đã cất bước trên đường rồi, sẽ có lúc bạn phải xem lại và suy nghĩ về đích đến của đời mình. Nhiều khi, con đường đi đúng chỉ ló dạng khi ta dám cất bước.
Tôi sưu tầm vài bài thơ về Lẽ sống của người đời cho mình, xin chia sẻ với các bạn & mong được đóng góp thêm:
Bài 1: Lẽ sống
(Thơ Đặng Hải)
Lẽ sống tình đời sống khắp nơi
Sống đời có ích tệ sống chơi
Ai làm trăm sự cho ta sống
Cớ sao tham sống chỉ hại đời
Lẽ sống tình đời sống khắp nơi
Sống đẹp xem ai quyết xây đời
Tự tránh xa hoa nơi đàng điếm
Trần thế không nên sống ham chơi
Vui sao sống đẹp mãi sáng ngời
Ghi dấu sáng danh nghĩa tình đời
Nhân văn ghi chép thiên niên kỷ
Nghĩa tình cao cả với con người.
Bài 2: Thơ Đạo Phật
Sống không giận không hờn không oán trách
Sống mỉm cười với thử thách chông gai
Sống vươn lên cho kịp ánh ban mai
Sống chan hòa với những người chung sống…
Sống là động nhưng lòng luôn bất động
Sống là thương nhưng lòng chẳng vấn vương
Sống hiên ngang danh lợi xem thường
Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến.
Bài 3: Thơ Tự Sự
(Nguyễn Quang Vũ)
Dù đục dù trong, con sông vẫn chảy
Dù cao dù thấp, cây lá vẫn xanh
Dù người phàm tục hay kẻ tu hành
Vẫn phải sống từ những điều rất nhỏ
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm
Đất ấp ôm cho mọi hạt nảy mầm
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Chắc gì ta đã nhận ra ta
Ai trong đời cũng có thể tiến xa
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy
Không chỉ dành cho một riêng ai!
Bài 4: Thơ Sống – Chết
(Đặng Văn Bá làm nhân cái chết Tây Hồ Phan Châu Trinh)
SỐNG
Sống dại mà chi sống chật đời!
Sống xem Âu Mỹ hổ chăng ai?
Sống làm nô lệ cho người khiến,
Sống chịu ngu si để bạn cười!
Sống tưởng công danh không tưởng nước,
Sống lo phú quí chẳng lo đời.
Sống mà như thế đừng nên sống,
Sống dại sinh chi đứng chật đời.
CHẾT
Chết mà vì nước, chết vì dân,
Chết đấng nam nhi trả nợ trần.
Chết buổi Đông Chu, hồn thất quốc,
Chết như Tây Hán lúc tam phân.
Chết như Hưng Đạo, hồn thành thánh,
Chết tựa Trưng Vương, phách hóa thần.
Chết cụ Tây Hồ danh chẳng chết,
Chết mà vì nước, chết vì dân.
Bài 5: Thơ Nguyễn An Ninh
SỐNG
Sống mà vô dụng, sống làm chi
Sống chẳng lương tâm, sống ích gì?
Sống trái đạo người, người thêm tủi
Sống quên ơn nước, nước càng khi.
Sống tai như điếc, lòng đâm thẹn
Sống mắt dường đui, dạ thấy kỳ
Sống sao nên phải, cho nên sống
Sống để muôn đời, sử tạc ghi.
CHẾT
Chết sao danh tiếng vẫn còn hoài
Chết đáng là người đủ mắt tai
Chết được dựng hình tên chẳng mục
Chết đưa vào sử chứ không phai
Chết đó, rõ ràng danh sống mãi
Chết đây, chỉ chết cái hình hài
Chết vì Tổ quốc, đời khen ngợi
Chết cho hậu thế, đẹp tương lai.
Bài 6. Sống với Chết
(Trần Nhuận Minh)
Sống ao ước muốn mong mọi thứ
Chết một đồng một chữ không theo
Thế gian cái sướng, cái nghèo
Cái danh, cái lợi là điều mộng mơ
Sống được những phút giây thoải mái
Kiếp con người được lãi thế thôi
Bao nhiêu những phút vui cười
Ấy là phần thưởng mà trời ban cho
Sống với những buồn lo ngày tháng
Sống nhọc nhằn với sáng hôm mai
Nhịn ăn, nhịn mặc, nhịn chơi
Thật là cuộc sống phí hoài biết bao
Cái chết kia, ai nào đã thoát
Số mệnh, trời định đoạt, ai hay
Được vui, hãy biết hôm nay
Vì đời những cái rủi, may bất thường
Phúc với họa, đôi đường ai biết
Tạo điều vui, tiêu diệt ngàn sầu
Chẳng nên mong quá sang giàu
Tháng ngày mải miết đâm đầu đổ đuôi
Cho mệt xác để rồi cũng chết
Lãi trên đời là biết sống vui
Nghèo mà lòng dạ thảnh thơi
Còn hơn giàu có suốt đời lo toan
Chỉ tại bởi lòng tham ra cả
Thành cuộc đời vất vả quanh năm
Óc đầu suy nghĩ chăm chăm
Đôi tay chỉ muốn quắp năm, vơ mười
Sao không nghĩ kiếp người là mấy
Gương thế gian trông thấy rõ ràng
Sống thời tích trữ bạc, vàng
Sống thời tay trắng không mang được gì
Còn được sống, tiêu đi là lãi
Chết thiệt thòi, vừa dại, vừa ngu
Bản thân chỉ biết có thu
Chi ra lại sợ không bù được ngay
Thành cuộc sống tháng ngày đầy đọa
Miệng có thèm cũng chẳng dám ăn
Lòng còn đo đắn băn khoăn
Những cân nhắc chán lại dằn xuống thôi
Sao chả biết con người là quý
Sống coi tiền như vị thần linh
Để tiền sai khiến được mình
Thật là hèn hạ đáng khinh, đáng cười
Trong vạn vật con người là quý
Của làm ra còn mất như chơi
Chỉ duy có một con người
Tan ra là hết muôn đời còn đâu?
Bài 7. SỐNG
(Long Giang Tử)
Sống vì chính nghĩa nên ráng sống
Sống bao lâu không uổng công sinh
Sống làm đất nước thanh bình
Sống vì dân tộc quên mình lợi danh
Sống như thế sống thành muôn tuổi
Sống thơm danh, thác gọi anh hùng
Không tham nghìn tứ muôn chung
Sống nghèo, sống cực mà lòng thanh cao
Sống để nói những câu đạo đức
An ủi người cơ cực lầm than
Văn chương tô điểm giang san
Chết rồi vẫn sống muôn ngàn năm sau
Nhưng có kẻ sống thừa sống thải
Sống mà không đường lối lập trường
Sống vì tiền của bất lương
Sống trên vật chất phô trương lợi quyền
Sống ngu dốt cầu yên nương tựa
Sống làm thân trâu ngựa cho người
Sống vì danh lợi… ôi thôi!
Sống chi nhục nhã muôn đời chúng khính
Bài 8: Dòng đời
(Thơ Đinh Văn Nhã)
Dòng đời lúc nổi lúc chìm
Lúc phiêu dạt, lúc có mình không ta
Lúc đời ngoạn mục thăng hoa
Lúc cay, lúc đắng, lúc xa, lúc gần
Lúc thắng, lúc bại, khổ thân!
Lại có lúc sang đúng chiều chiều sai
Ngày mai lại đúng
Có lúc nằm mơ mong thoát kiếp dại khờ
Lại có lúc không biết sống đến mai
Mà dành củ khoai đến mốt
Khi vinh, khi nhục nên phải biết sống căn cơ
Như âm dương nghịch cảnh đợi chờ
Cho nên muốn trọn kiếp người
Phải tu thân tích đức, phải nuôi chí bền
Khổ công rèn luyện mới nên
Dòng đời hết đục trong liền mênh mông.
Trôi vào bất tận biển Đông
Dòng đời sáng mãi trong ngần vinh quang!
Bài 9:Thành Công
( Ralph Waldo Emerson, 1803 – 1882 )
Bạn ơi! biết cười luôn, biết yêu nhiều
Được người đời kính trọng
Được con trẻ yêu mến
Được phê bình là ” tạm được”
Chịu đựng được cái đau bị bạn bè phản bội
Biết thưởng thức cái đẹp
Biết tìm ra cái tốt nhất nơi người khác;
Biết cống hiến hết mình
Để lại cho đời một cái gì tốt hơn
Ví như nuôi con cái nên người
Hoặc vun xới một mảnh vườn tốt tươi
Hoặc xã hội được cái thiện;
Đã chơi say mê và cười thoải mái
Và ca hát vang lừng
Biết đã giúp một cuộc đời được dễ thở hơn
Vì mình đã làm đã sống…
Bạn ơi, như vậy là đã thành công!
(TS. Phùng Liên Đoàn dịch)
Bài 10: Tự Nguyện
(Thơ Trương Quốc Khánh)
Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương
Là chim, tôi sẽ cất cao đôi cánh mềm
Từ nam ra ngoài bắc báo tin nối liền
Là hoa, tôi nở tình yêu ban sớm
Cùng muôn trái tim ngất ngây hoà bình
Là mây, theo làn gió tung bay khắp trời
Nghìn xưa oai hùng đó tôi xin tiếp lời
Là người, xin một lần khi nằm xuống
Nhìn anh em đứng lên phất cao ngọn cờ
( 2013 ).
Bài 11: Tuổi hai mươi: làm gì đây?
(Tạ Quang Bửu)
Hai mươi năm nay, cơm ta ăn ta không đi cày ,Đường hầm và cầu ta không đắp không xây ,Hai mươi năm nay ta nhắm mắt ta đi theo thầy ,Chữ nghĩa dùi mài, đói kẻ khác, ta mâm đầy !Khoan ! Khoan dô khoan ! Khoan dô khoan ! Khoan dôôô … Khoan !Non sông ai đắp, ai giữ gìn mới có ngày này ?Nay ta hai mươi ta vác cuốc ta xin đi càyLam lũ bùn lầy với quốc gia với dân này !Tìm đường sống ! Tìm đường sống ! Tìm đường sống … !Trời vừa sáng, tuổi hai mươi, đất vẫn tươi ! Máu anh hùng … !
Tìm đường sống…! Tìm đường sống…!
(2013)
.
Bài 12: Một lời cảm ơn
(Sưu tầm)
Là con người cần có một tấm lòng
Để trải rộng trao cuộc đời trước mặt
Để ý chí luôn lớn hơn vật chất
Để chúng ta sống chân thật bên nhau
Nếu chẳng may ai hoạn nạn nơi đâu
Đừng nghĩ rằng tiền sẽ mua được hết
Đừng mặc cả bán cuộc đời, cái chết
Hãy nhớ: đồng tiền bạc trắng hơn vôi
Vật chất nào đổi được tấm lòng người
Giữa đời thường bon chen và gấp vội
Cầm bát cháo, khắc lời ông cha nói
Bước lên bờ lưu luyến bến đò xưa
Được ai giúp xin đừng quên gửi thưa
Một lời đáp là ngàn vàng cao giá
Cùng ánh mắt sẽ thay cho tất cả
Trước một tấm lòng ta hãy nhớ: Cảm ơn!
Cảm ơn, Thank you, děkuji, спасибо, Merci, 谢谢 ( xièxie ).
Bài 13: Tình yêu cuộc sống
(Nguyễn Tất Thịnh)
Xem bài hát …
Bài 14: Nghĩ đầu năm Hợi
( Phùng Hồ )Đã sắp chết vẫn còn chưa biết sống !Sống làm gì và phải sống thế nào ?Sống như chim bằng đôi cánh trên caoHay như lợn chỉ dựa vào cái máng ?
.
Tỷ tỷ người đã chết rồi, đã sống ,Biết bao người trăn trở giống như taBiết bao nhiêu chữ nghĩa đã tuôn ra …Chữ chưa ổn vẫn chính là chữ SỐNG !
(1/1 / Kỷ Hợi – 5/2/2019 )
.
.
Bài 15: Chúc Tết năm Hợi
( Thợ Rèn )
.
Năm mới, xin chúc nhau sức khỏe thể chất ,Và chúc nhau vui tươi, bình an ,Cũng là phong tục Nước Ta :Năm mới, không bàn những chuyện dở hơi !
.
Nói đi, cũng có lời nói lại ,Ta bình xem phải trái thử coi !Cái may, ta đã chúc rồi ,Bây giờ, to nhỏ đôi lời cùng nhau …
.
Nên chăng, có vài câu phản chúc ,Chỉ rõ ràng : xanh, lục, trắng, đen …Không chúc loại người hiền, cổ lỗ ,Ngồi trên tòa, rụt cổ, khoanh tay ,Lập trường : thịt bụng bầy nhâỳ ,Đằng đông cũng gật, đằng tây cũng ừ !
.
Không chúc anh quân sư Gia Cát ,Việc gì cũng phó mát tiên tri ,Bách khoa, chả thiếu môn gì ,Cuối cùng, thầy bói chung quy đoán mò !
.
Ta càng chán anh đồ Mác xítĐầy một mồm toàn đít xì cua ,Tinh thần, lý luận có thừa ,Gạo chiêm chẳng biết, gạo mùa chẳng hay !
.
Càng chán ngắt những tay đơm đó ,Hóng lập trường đón gió, che phên ,Phấn son phủ cả mặt hèn ,Vì dân thì ít, vì tiên thì nhiều !
.
Một tấm mái quan liêu bắng nhắng ,Che mặt tiền thượng thặng, mịt mù ,Nhị kỳ tiền lệ, xuân thu ,Tối mò mà cũng gật gù sáng ra !
.
Như phép thánh trừ tà, giải độc ,Nhờ ơn trên, phút chốc khỏi liền ,Mạt hạng là bọn kiếm tiền ,Cậy thế, cậy quyền, ăn đút, buôn gian !
.
Buôn chữ ký, buôn vàng, buôn bạc ,Mua bên tây, về bán bên đông .Công ty, có vợ có chồng ,Có đưa đón, có xe công chở hàng .
.
Gặp cơn bão, đò ngang, sóng cả ,Anh đường hoàng thượng mã truy phongTrung trinh, chẳng dính hơi đồng ,Việc làm của vợ, nào chồng có hay ? !
.
Hơi choáng váng vài ngày hoảng sợ ,Vợ tham lam, có tội tình chi ?Tin đồn, kẻ xấu tung đi ,Xem ta hay địch, phải truy đến cùng ? !
.
Một quả đấm vào trong không khí ,Trời trong xanh, sơn thủy hữu tình .Một mình mình biết với mình ,Không ! Nhân dân rõ tình hình hơn ai !
.
Bọn này ít lạc loài, sa đọa ,Nhưng bảo tồn mặt nạ tài ba ,“ Vì dân, vì Đảng, vì Nhà ” ! …Nước sơn chưa tróc, làn da chưa trầy !
.
Nếu xếp hạng, bọn này xấu nhất ,Cành đào hoa, xuân nhật tái lai ,Bức tranh vân cẩu còn dài, ,Tạm xin phác thảo một vài chân dung …
.
Không chúc tết côn trùng nhỏ xã hội ,
Không từ bi theo lối Phật Bà,
Cùng nhau vạch mặt nó ra ,Chổi nhiều, quét lắm thì nhà phải quang !( Đại đoàn kết, số xuân Quý Hợi, 1983 )
