Vắt sữa mẹ là một trong những cách giúp mẹ có thêm thời gian nghỉ ngơi, ăn uống hoặc khi mẹ không ở gần nhưng vẫn muốn bé được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng quý giá từ sữa mẹ. Vắt sữa mẹ cũng có thể đảm bảo cho sự tiết sữa mẹ một cách đều đặn. Vậy cách vắt sữa bằng tay thế nào để nhanh và hiệu quả nhất, hãy cùng Nutrihome tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Vắt sữa mẹ được xem là cách làm tốt nhất khi mẹ không hề cho bé bú trực tiếp. Vắt sữa thường được thực thi khi người mẹ không hề tiếp xúc với trẻ liên tục do trẻ bị ốm, trẻ bị sinh non cần chăm nom đặc biệt quan trọng hoặc người mẹ quá bộn bề với việc làm đột xuất nào đó … tuy nhiên vẫn muốn cho bé được ăn sữa mẹ thay vì các loại sản phẩm sữa khác .
Vắt sữa bằng tay là một trong những kĩ thuật đơn giản, dễ học
Vắt sữa mẹ thường được thực hiện bằng tay hoặc bằng máy vắt sữa. Mẹ có thể lựa chọn giữa việc tự vắt sữa bằng tay hoặc sử dụng các loại máy hút sữa. Hiện nay trên thị trường có nhiều loại máy vắt sữa với kích cỡ và kiểu dáng khác nhau, thích hợp với mọi kiểu dáng ngực của nhiều phụ nữ. Tuy nhiên, trước khi dùng đến máy vắt sữa, bạn nên tham khảo ý kiến tư vấn của các chuyên gia. Trong khi sử dụng, bạn cần đảm bảo bình chứa và máy hút luôn được vệ sinh sạch sẽ và tiệt trùng trước khi sử dụng để tránh các vi khuẩn gây ại cho sức khỏe của trẻ.
Thông thường, rất nhiều bà mẹ có xu thế lựa chọn vắt sữa mẹ bằng tay do giải pháp này thuận tiện và tự do hơn so với việc dùng máy hút. Tuy nhiên, việc sử dụng giải pháp nào là tùy thuộc vào thói quen và thực trạng của của mỗi người mẹ .
Vắt sữa bằng tay, hay còn được gọi là hút sữa bằng tay. Đây là một kỹ thuật mà người mẹ dùng tay thay vì máy hút sữa để lấy sữa mẹ ra khỏi bầu ngực. Kỹ năng này tương đối dễ học và là một kỹ thuật tốt cần biết và thực hành khi bắt đầu cho con bú để bạn luôn sẵn sàng nếu và khi cần.
Ưu và nhược điểm của vắt sữa bằng tay
Vắt sữa bằng tay có nhiều lợi ích và hạn chế:
1. Ưu điểm
- Phương pháp tự nhiên, không mất chi phí
- Không cần sử dụng đến các thiết bị hỗ trợ bên ngoài
- Gọn nhẹ, đơn giản và sẵn sàng mọi lúc, mọi nơi
- Cơ thể được thoải mái hơn khi dùng máy
Có rất nhiều nguyên do để các bà mẹ chọn hút sữa bằng tay khi thấy nó có ích .
Một số bà mẹ không thích cảm giác cũng như âm thanh của máy hút sữa. Ngoài ra, phương pháp vắt sữa bằng tay luôn sẵn sàng mọi lúc mọi nơi cho mẹ và bé do không bị hạn chế về khâu chuẩn bị và dụng cụ. Nó không tốn chi phí và không cần thiết bị nào khác ngoài bình đựng sữa. Bên cạnh đó, đôi khi hút sữa mẹ bằng tay kết hợp với máy hút sữa có thể nhận được nhiều sữa mẹ hơn so với việc chỉ sử dụng máy.
Học cách vắt sữa bằng tay sẽ giúp mẹ cảm thấy tự do hơn với bộ ngực của mình và nhận thức rõ hơn với bất kể biến hóa nào ở ngực mà mẹ hoàn toàn có thể cần chú ý quan tâm .
2. Nhược điểm
- Người mẹ cần học để nắm rõ phương pháp đúng
- Khá mất thời gian
- Không phù hợp với tất cả mọi người
Mặc dù vắt sữa bằng tay là một kỹ năng và phương pháp hữu ích, nhưng nó cũng có một số nhược điểm nhất định. Để đạt được hiệu quả, mẹ cần phải luyện tập để có thể nắm rõ kỹ thuật kích sữa bằng tay thành thạo, do vậy, người mẹ cần phải đầu tư thời gian để học cách sử dụng kỹ thuật này và cảm thấy thật sự thoải mái với nó. Sử dụng máy hút sữa có thể tiết kiệm thời gian và mang lại hiệu quả hơn cho mẹ, nhất là sau khi sinh, mẹ thường cảm thấy thiếu thời gian. Ngoài ra, một số phụ nữ sau sinh gặp khó khăn với việc vắt sữa mẹ bằng tay, không thể vắt được nhiều hoặc không có sữa cho bé bú.
Vắt sữa bằng tay có ảnh hưởng gì không?
1. ‘Ảnh hưởng’ tích cực đến trẻ
Việc vắt sữa bằng tay đúng cách trước khi bé bú sẽ giúp cho đường tia sữa được thông tắc, sữa nhanh chảy thành tia, từ đó giúp bé có thể bú mẹ thoải mái và dễ dàng hơn. Ngoài ra, trước khi cho con bú, bầu vú của người mẹ thường căng và cứng. Việc vắt một ít sữa mẹ ra trước sẽ giúp làm mềm vú và giúp bé dễ ngậm vú hơn.
2. Cải thiện tài chính
Vắt sữa bằng tay sẽ giảm thiểu tối đa chi phí so với việc sử dụng máy hút sữa. Tuy rằng mẹ có thể chọn mua hoặc thuê máy vắt sữa một cách dễ dàng song không thể phủ nhận với hút sữa bằng tay, mẹ chỉ cần duy nhất một chiếc cốc sạch.
3. Giúp mẹ ‘luyện tập cơ tay’
Nếu mẹ vắt sữa bằng tay hoàn toàn có lúc sẽ gây mỏi tay bởi mỗi cữ vắt sẽ kéo dài khoảng 20 phút liên tục. Hơn nữa, mẹ cũng cần phải luyện tập nhiều để có thể tiến hành kích sữa bằng tay thành thạo và hiệu quả.
4. Ảnh hưởng đến thời gian của mẹ
Vắt sữa bằng tay hay sử dụng máy sẽ tốt hơn? Mỗi phương pháp trên đều có những lợi ích riêng biệt. Vắt sữa mẹ bằng tay hoàn toàn sẽ khiến mẹ tốn khá nhiều thời gian trong ngày. Trong khi nếu sử dụng máy hút sữa bằng điện, mẹ chỉ cần lắp vào và để máy tự chạy. Trong khi đó, mẹ vẫn có thể rảnh tay làm việc nhà và xử lý các công việc liên quan. Tuy nhiên, nếu vắt sữa bằng máy sẽ có khá nhiều đồ đạc cần phải vệ sinh, cọ rửa thì hút sữa mẹ bằng tay chỉ phải rửa một số dụng cụ đơn giản, thậm chí nhiều lúc chỉ có duy nhất một chiếc cốc.
5. Ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe lâu dài của mẹ
Việc vắt sữa mẹ bằng tay còn giúp mẹ kịp thời phát hiện những tín hiệu không bình thường ở bầu ngực như căng cơ ngực, áp xe, có khối u lạ bên trong vú … Từ đó, mẹ sẽ sớm có giải pháp giải quyết và xử lý kịp thời trước khi mọi chuyện trở nên quá muộn .
Vắt sữa bằng tay có bị mất sữa không?
Việc vắt sữa bằng tay có làm mất sữa không là vấn đề mà rất nhiều bà mẹ quan tâm. Câu trả lời là KHÔNG.
Khi tần suất sữa được vắt ra liên tục hơn, bầu ngực của mẹ sẽ trở nên mềm mịn và mượt mà, tự do và kích thích tiết sữa nhanh hơn. Khi sữa không được vắt tiếp tục, vú của mẹ sẽ cảm thấy đầy nhưng lại sản xuất sữa chậm hơn. Vắt sữa tiếp tục là chìa khóa để duy trì quy trình sản xuất sữa mặc dầu mẹ đang cho con bú trực tiếp hay vắt sữa. Việc vắt sữa sẽ kích thích bầu vú của người mẹ để tạo và tiết sữa .
Vắt sữa bằng tay trọn vẹn không làm mất sữa
Khi nào nên vắt sữa mẹ bằng tay?
Trong khi nhiều bà mẹ lựa chọn cho con bú bằng cách sử dụng máy hút sữa, đặc biệt là phải hút rất thường xuyên. Song vắt sữa bằng tay vẫn có ích khi: (1, 2)
- Không có nguồn điện bên cạnh: máy vắt sữa sẽ ngừng hoạt động hoặc cần pin mới cũng như nguồn điện. Một lựa chọn khác trong những trường hợp đặc biệt này là sử dụng dụng cụ hút sữa bằng tay.
- Bầu vú của mẹ căng và cứng ngay trước khi cho bé bú, do vậy mẹ có thể vắt một ít sữa ra để làm mềm vú trước và giúp bé dễ ngậm vú hơn .
- Ngực của người mẹ trở nên đầy, căng và khó chịu khi không có con bên cạnh, và cũng không có máy hút sữa bên mình.
- Mẹ muốn lấy sữa non cho bé và do chỉ có một lượng nhỏ nên muốn lấy càng nhiều càng tốt, không bị mất bất kỳ phần nào trong bộ phận máy hút.
Cách kích sữa bằng tay để chuẩn bị vắt sữa
Trước khi vắt sữa bằng tay, bạn cần thực hiện một vài bước nhỏ để kích sữa, từ đó giúp vắt được lượng sữa tối đa mà không tốn nhiều thời gian và công sức.
Thông thường, sữa được giải phóng từ các tế bào phế nang ở vú. Khi các phế nang này được kích thích, chúng sẽ thực thi co bóp và đẩy sữa vào ống dẫn. Quá trình này ở người mẹ được gọi là phản xạ xuống sữa. Để quy trình này diễn ra hiệu suất cao, mẹ cần : ( 3 )
1. Massage ngực
- Xác định vị trí các tế bào tiết sữa và sau đó tiến hành massage chúng
- Bắt đầu từ phía trên xuống, di chuyển ngón tay của bạn theo chiều chuyển động tròn, sau đó nhấn mạnh vào một điểm bất kì trên bầu vú
- Sau khi xoa bóp vài giây, đưa ngón tay ra và di chuyển đến vị trí kế tiếp, tránh trượt ngón tay trên vú
- Tiếp tục xoa bóp theo chiều chuyển động tròn, bắt đầu từ phía trên cùng và di chuyển về phía đầu ngực.
2. Vuốt bầu ngực
Vuốt cả hai bên bầu ngực từ thành ngực xuống núm vú theo một đường thẳng chỉ tương đương đầu ngón tay của bạn. Điều này sẽ giúp mẹ cảm thấy thư giãn và kích thích phản xạ xuống sữa của cơ thể.
3. Lắc ngực
Lắc ngực một cách nhẹ nhàng trước khi vắt sữa để trọng tải tương hỗ việc tống sữa ra ngoài .
Hướng dẫn cách vắt sữa bằng tay nhanh và hiệu quả nhất
Vắt sữa bằng tay là một kỹ năng mà không phải người mẹ nào cũng nắm được. Cũng giống như những kỹ năng khác, mẹ sẽ mất thời gian để học cách thực hiện sao cho đúng. Người mẹ có thể làm theo các bước sau đây để vắt sữa mẹ bằng tay hiệu quả. Hãy nhớ, mẹ chuẩn bị sẵn chai, cốc, hoặc túi bảo quản. (4, 5)
- Bước 1: Rửa tay bằng xà phòng với nước
- Bước 2: Chuẩn bị tư thế thoải mái và cố gắng thư giãn
Mẹ hoàn toàn có thể dùng một chiếc khăn ấm để đặt lên bầu ngực hoặc nhẹ nhàng xoa bóp, massage bầu ngực trong vài phút trước khi khởi đầu để kích thích sữa mẹ chảy ra .
- Bước 3: Kích thích phản xạ tiết sữa của cơ thể
Theo các chuyên viên, sự tiết sữa cũng bị ảnh hưởng tác động bởi xúc cảm của người mẹ so với bé. Mẹ hãy sử dụng một bức ảnh của bé hoặc ngắm nhìn bé gần đó, hay cũng hoàn toàn có thể nghe âm thanh của bé, ngửi mùi hương của bé hoặc nghe nhạc thư giãn giải trí để giúp kích thích phản xạ tiết sữa của khung hình. ( 6 )
- Bước 4: Đặt bàn tay trên bầu ngực theo tư thế chữ C
Đặt ngón tay cái lên trên bầu ngực và các ngón tay bên dưới bầu ngực sao cho bàn tay của bạn có hình chữ C. Ngón cái và các ngón tay phải nên cách núm vú từ 2 đến 5 cm. ( 7 )
Vắt sữa bằng tay đúng cách cũng đem lại nhiều quyền lợi cho mẹ
- Bước 5: Sử dụng cốc đựng sữa
Dùng tay còn lại cầm cốc lấy sữa sạch hoặc bình trữ sữa sao cho núm vú nằm ngay trên miệng bình hoặc cốc .
- Bước 6: Bắt đầu đẩy nhẹ vú về phía cơ thể bằng ngón cái và các ngón tay còn lại
- Bước 7: Đưa ngón tay cái và các ngón tay lại gần nhau hơn
Sử dụng hoạt động lăn khi bạn đưa tay về vị trí khởi đầu. Chuyển động lăn nhẹ nhàng này sẽ giúp chuyển dời sữa mẹ ra khỏi ống dẫn sữa. Dùng một lực nhỏ ấn nhẹ nhàng vì mô vú khá nhạy cảm, hoàn toàn có thể bị bầm tím hoặc tổn thương nếu lực tác động ảnh hưởng quá lớn .
Rướn người về phía trước để thu sữa mẹ đang nhỏ giọt hoặc phun ra từ núm vú. Mẹ nên nhớ cần cẩn trọng thu sữa mẹ vào cốc mà không để sữa chạm vào tay của mẹ trước .
Lặp lại các bước 6, 7, 8 với vận tốc đều đặn, uyển chuyển cho đến khi bầu ngực không còn sữa mẹ tiết ra hoặc khi mẹ đã giảm bớt thực trạng căng sữa. Trong trường hợp mẹ có dự tính hút sữa trọn vẹn, hãy xoay tay sang vị trí khác xung quanh bầu ngực để vắt từ toàn bộ các vùng khác của vú và mở màn lại quy trình tiến độ .
- Bước 9: Chuyển sang vú khác khi dòng sữa mẹ ngừng chảy.
- Bước 10: Cho bé uống sữa mẹ đã vắt ra ngay lập tức hoặc bảo quản trong túi kín hoặc hộp đựng sữa mẹ và cất giữ để sử dụng sau.
Mẹ đừng bỏ lỡ:
- Hướng dẫn vắt và hút sữa đúng cách hiệu quả, không tắc sữa
Lời khuyên cho mẹ khi vắt sữa bằng tay
Để việc vắt sữa bằng tay đạt được hiệu quả và mang lại sự thoải mái cho người mẹ, bạn nên lưu ý một số điểm sau:
1. Lời khuyên
- Nên chuẩn bị sẵn một chiếc khăn ở cạnh để lau khi sữa bị tràn hay nhỏ ra ngoài. Khi hút sữa bằng tay, đôi khi dòng sữa sẽ không chảy thẳng vào bình nên có thể sẽ bị sữa bắn ra người hoặc quần áo.
- Cần cố gắng một vài lần mới có thể vắt được sữa bằng tay hiệu quả nhất. Nếu kết quả lần đầu vắt sữa không được như ý, mẹ không nên nản lòng và hãy kiên trì thử lại.
- Có thể dùng bất kỳ tay nào để thực hiện vắt sữa. Một số người mẹ dùng tay phải vì họ thuận tay phải, những người mẹ thuận tay trái lại có xu hướng dùng tay trái nhiều hơn. Do vậy, hãy sử dụng tay mà bạn cảm thấy hiệu quả nhất.
2. Cảnh báo
- Không nên bóp bầu vú. Bầu vú có thể trở nên khá nhạy cảm trong thời gian bạn cho con bú nên việc bóp chặt sẽ khiến bạn bị đau.
- Không nên kéo núm vú ra ngoài để vắt sữa. Mẹ nên ấn vào quầng vú để ép sữa chảy ra từ túi sữa.
3. Một số bí quyết khác mà mẹ cần nhớ
- Mẹ hãy dành nhiều thời gian hơn để làm quen với việc xác định vị trí các ống sữa và quá trình vắt sữa.
- Nên chườm ấm trước khi bắt đầu vắt sữa. Điều này giúp mẹ cảm thấy thư giãn và làm nóng ngực.
- Nên ngồi nghiêng về phía trước hoặc cúi xuống để vắt sữa. Ở tư thế này, mẹ sẽ vắt được nhiều hơn so với ngồi hoặc nằm.
- Chuẩn bị sẵn bình đựng sữa bên cạnh.
Trên đây là hướng dẫn cách vắt sữa bằng tay nhanh và hiệu quả nhất mà các chuyên gia tại Nutrihome muốn giới thiệu đến các bà mẹ đang hoặc chuẩn bị trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ. Thông qua bài viết trên, Nutrihome hy vọng các bà mẹ sẽ có những kiến thức bổ ích để việc vắt sữa mẹ bằng tay đạt được hiệu quả cao nhất.
