Cơ bản: Thực hành đo điện áp trên tụ lọc nguồn (Đo nóng) ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.24 MB, 121 trang )
Cơ bản: Thực hành đo điện áp trên tụ lọc nguồn (Đo nóng)
Đo kiểm tra điện áp trên các tụ lọc nguồn (có cắm điện)
• Mỗi khi sửa chữa bộ nguồn bị chết các đèn công suất hoặc nguồn không hoạt động khi có
phụ tải thì bạn có biết rằng, thủ phạm chính lại do các tụ lọc nguồn hoặc do các điện trở
nhỏ xíu đấu song song với các tụ này gây ra ?
Nếu như đứt một trong các điện trở đấu song song với các tụ lọc thì điện áp điểm giữa
các tụ sẽ bị lệch và kết quả là nguồn của bạn sẽ bị chết các đèn công suất của nguồn
chính liên tục ?!
Nếu hỏng các tụ lọc nguồn thì cũng gây ra nhiều bệnh như
– Nguồn không chạy được khi có tải
– Là nguyên nhân gây hỏng đèn công suất nếu điện áp trên hai tụ bị lệch
Vì những lý do trên nên bạn cần kiểm tra điện áp trên hai tụ
• Điện áp trên hai tụ phải luôn luôn bằng nhau và bằng 150V trên mỗi tụ, cách kiểm tra
như sau.
• Cấp điện cho bộ nguồn
• Chỉnh đồng hồ ở thang 250V DC
• Đo que đỏ vào cực dương, que đen vào cực âm trên các tụ lọc
– Nếu điện áp trên hai tụ bằng nhau và bằng 150V trên mỗi tụ là mạch bình thường, tụ lọc
và điện trở vẫn tốt.
• Trường hợp sau cho thấy điện áp trên hai tụ bình thường, mỗi tụ có điện áp = 150V
Trường hợp trên đo thấy mỗi tụ có 150V => vì vậy tụ lọc và điện trở vẫn tốt
• Trường hợp sau cho thấy điện áp trên hai tụ bị lệch, trên tụ C1 thấy có 200V và tụ
C2 thấy có 100V
– Tuy nhiên tổng điện áp trên hai tụ vần đủ 300V
– Trường hợp này thường do các điện trở song song với các tụ bị đứt hoặc tăng trị
số.
Trường hợp trên đo thấy điện áp trên hai tụ bị lệch, tụ C1 có 200V, tụ C2 có 100V
• Trường hợp sau cho thấy điện áp trên hai tụ bị lệch, trên tụ C1 thấy có 150V và tụ
C2 thấy có 100V
– Tổng điện áp trên hai tụ chỉ còn 250V
– Trường hợp này thường do các tụ điện bị khô, giảm điện dung nên điện áp trên
hai tụ bị lệch và tổng điện áp trên hai tụ giảm < 300V
– Nếu cả hai tụ bị hỏng hẳn thì tổng điện áp trên hai tụ giảm xuống chỉ còn 220V
bằng điện áp AC
Trường hợp trên đo thấy điện áp trên hai tụ bị lệch, tụ C1 có 150V, tụ C2 có 100V
Cơ bản: Điện từ trường
1 – Khái niệm về từ trường.
* Nam châm và từ tính.
Trong tự nhiên có một số chất có thể hút được sắt gọi là nam châm tự nhiên.
Trong công nghiệm người ta luyện thép hoặc hợp chất thép để tạo thành nam châm nhân tạo.
Nam châm luôn luôn có hai cực là cực bắc North (N) và cực nam South (S), nếu chặt thanh nam
châm ra làm 2 thì ta lại được hai nam châm mới cũng có hai cực N và S – đó là nam châm có
tính chất không phân chia
Nam châm thường được ứng dụng để sản xuất loa điện động, micro hoặc mô tơ DC.
* Từ trường
Từ trường là vùng không gian xung quanh nam châm có tính chất truyền lực từ lên các vật liệu
có từ tính, từ trường là tập hợp của các đường sức đi từ Bắc đến cực nam.
* Cường độ từ trường
Là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của từ trường, ký hiệu là H đơn vị là A/m
* Độ từ cảm
Là đại lượng đặc trưng cho vật có từ tính chịu tác động của từ trường, độ từ cảm phụ thuộc vào
vật liệu. VD Sắt có độ từ cảm mạnh hơn đồng nhiều lần. Độ từ cảm được tính bởi công thức
B = µ.H
Trong đó B : là độ từ cảm
µ : là độ từ thẩm
H : là cường độ từ trường
* Từ thông
Là số đường sức đi qua một đơn vị diện tích, từ thông tỷ lệ thuật với cường độ từ trường.
* Ứng dụng của Nam châm vĩnh cửu.
Nam châm vĩnh cửu được ứng dụng nhiều trong thiết bị điện tử, chúng được dùng để sản xuất
Loa, Micro và các loại Mô tơ DC.
2 – Từ trường của dòng điện đi qua dây dẫn thẳng.
Thí nghiệm trên cho thấy, khi công tắc bên ngoài đóng, dòng điện đi qua bóng đèn làm bóng đèn
sáng đồng thời dòng điện đi qua dây dẫn sinh ra từ trường làm lệch hướng kim nam châm.
Khi đổi chiều dòng điện, ta thấy kim nam châm lệch theo hướng ngược lại, như vậy dòng điện
đổi chiều sẽ tạo ra từ trường cũng đổi chiều.
2. Từ trường của dòng điện đi qua cuộn dây.
• Khi ta cho dòng điện chạy qua cuộn dây, trong lòng cuộn dây xuất hiện từ trường là các
đường sức song song, nếu lõi cuộn dây được thay bằng lõi thép thì từ trường tập trung
trên lõi thép và lõi thép trở thành một chiếc nam châm điện, nếu ta đổi chiều dòng điện
thì từ trường cũng đổi hướng
• Dòng điện một chiều cố định đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường cố định, dòng điện biến
đổi đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên.
• Từ trường biến thiên có đặc điểm là sẽ tạo ra điện áp cảm ứng trên các cuộn dây đặt trong
vùng ảnh hưởng của từ trường, từ trường cố định không có đặc điểm trên.
• Ứng dụng:
Từ trường do cuộn dây sinh ra có rất nhiều ứng dụng trong thực tế, một ứng dụng mà ta
thường gặp trong thiết bị điên tử đó là Rơ le điện từ.
Rơ le điện từ
Khi cho dòng điện chạy qua cuộn dây, lõi cuộn dây trở thành một nam châm điện hút thanh sắt
và công tắc đựoc đóng lại, tác dụng của rơ le là dùng một dòng điện nhỏ để điều khiển đóng
mạch cho dòng điện lớn gấp nhiều lần.
3. Lực điện từ
Nếu có một dây dẫn đặt trong một từ trường, khi cho dòng điện chạy qua thì dây dẫn có một lực
đẩy => đó là lực điện từ, nếu dây dẫn để tụ do chúng sẽ chuyển động trong từ trường, nguyên lý
này được ứng dụng khi sản xuất loa điện động.
Nguyên lý hoạt động của Loa ( Speaker )
Cuộn dây được gắn với màng loa và đặt trong từ trường mạnh giữa 2 cực của nam châm, cực S
là lõi, cực N là phần xung quanh, khi cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây, dưới tác
dụng của lực điện từ cuộn dây sẽ chuyển động, tốc động chuyển động của cuộn dây phụ thuộc
vào tần số của dòng điện xoay chiều, cuộn dây chuyển động được gắng vào màng loa làm màng
loa chuyển động theo, nếu chuyển động ở tần số > 20 Hz chúng sẽ tạo ra sóng âm tần trong dải
tần số tai người nghe được.
4. Cảm ứng điện từ.
Cảm ứng điện từ là hiện tượng xuất hiện điện áp cảm ứng của cuộn dây được đặt trong một từ
trường biến thiên.
Ví dụ : một cuộn dây quấn quanh một lõi thép, khi cho dòng điện xoay chiều chay qua, trên lõi
thép xuất hiện một từ trường biến thiên, nếu ta quấn một cuộn dây khác lên cùng lõi thép thì hai
đầu cuộn dây mới sẽ xuất hiện điện áp cảm ứng. Bản thân cuộn dây có dòng điện chạy qua cũng
sinh ra điện áp cảm ứng và có chiều ngược với chiều dòng điện đi vào.
Cơ bản: Dòng điện xoay chiều
1 – Khái niệm về dòng điện xoay chiều
Dòng điện xoay chiều là dòng điện có chiều và giá trị biến đổi theo thời gian, những thay đổi
này thường tuần hoàn theo một chu kỳ nhất định.
Ở trên là các dòng điện xoay chiều hình sin, xung vuông và xung nhọn.
Chu kỳ và tần số của dòng điện xoay chiều.
Chu kỳ của dòng điện xoay chiều ký hiệu là T là khoảng thời gian mà điện xoay chiều lặp lại vị
trí cũ, chu kỳ được tính bằng giây (s)
Tần số điện xoay chiều : là số lần lặp lại trang thái cũ của dòng điện xoay chiều trong một giây
ký hiệu là F đơn vị là Hz
F = 1 / T
Pha của dòng điện xoay chiều :
Nói đến pha của dòng xoay chiều ta thường nói tới sự so sánh giữa 2 dòng điện xoay chiều có
cùng tần số.
* Hai dòng điện xoay chiều cùng pha là hai dòng điện có các thời điểm điện áp cùng tăng và
cùng giảm như nhau:
Hai dòng điện xoay chiều cùng pha
* Hai dòng điện xoay chiều lệch pha : là hai dòng điện có các thời điểm điện áp tăng giảm lệch
nhau.
Hai dòng điện xoay chiều lệch pha
* Hai dòng điện xoay chiều ngược pha : là hai dòng điện lệch pha 180 độ, khi dòng điện này tăng
thì dòng điện kia giảm và ngược lại.
Hai dòng điện xoay chiều ngược pha
Biên độ của dòng điện xoay chiều
Biên độ của dòng xoay chiều là giá trị điện áp đỉnh của dòng điện.xoay chiều, biên độ này
thường cao hơn điện áp mà ta đo được từ các đồng hồ
Giá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiều
Thường là giá trị đo được từ các đồng hồ và cũng là giá trị điện áp được ghi trên zắc cắm nguồn
của các thiết bị điện tử., Ví dụ nguồn 220V AC mà ta đang sử dụng chính là chỉ giá trị hiệu dụng,
thực tế biên độ đỉnh của điện áp 220V AC khoảng 220V x 1,4 lần = khoảng 300V
Công xuất của dòng điện xoay chiều.
Công xuất dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào cường độ, điện áp và độ lệch pha giữa hai đại
lượng trên, công xuất được tính bởi công thức :
P = U.I.cosα
• Trong đó U : là điện áp
• I là dòng điện
• α là góc lệch pha giữa U và I
=> Nếu dòng xoay chiều đi qua điện trở thì độ lệch pha gữa U và I là α = 0 khi đó cosα = 1
và P = U.I
=> Nếu dòng xoay chiều đi qua cuộn dây hoặc tụ điện thì độ lệch pha giữa U và I là +90 độ hoặc
-90độ, khi đó cosα = 0 và P = 0 ( công xuất của dòng điện xoay chiều khi đi qua tụ điện hoặc
cuộn dây là = 0 )
2 – Dòng điện xoay chiều đi qua R, C, L
1. Dòng điện xoay chiều đi qua điện trở
Dòng điện xoay chiều đi qua điện trở thì dòng điện và điện áp cùng pha với nhau, nghĩa là khi
điện áp tăng cực đại thì dòng điện qua trở cũng tăng cực đại. như vậy dòng xoay chiều có tính
chất như dòng một chiều khi đi qua trở thuần.do đó có thể áp dụng các công thức của dòng một
chiều cho dòng xoay chiều đi qua điện trở
I = U / R hay R = U/I Công thức định luật ohm
P = U.I Công thức tính công xuất
2. Dòng điện xoay chiều đi qua tụ điện.
Dòng điện xoay chiều đi qua tụ điện thì dòng điện sẽ sớm pha hơn điện áp 90độ
Dòng xoay chiều có dòng điện sớm
pha hơn điện áp 90 độ khi đi qua tụ
* Dòng xoay chiều đi qua tụ sẽ bị tụ cản lại với một trở kháng gọi là Zc, và Zc được tính bởi
công thức
Zc = 1/ ( 2 x 3,14 x F x C )
• Trong đó Zc là dung kháng ( đơn vị là Ohm )
• F là tần số dòng điện xoay chiều ( đơn vị là Hz)
• C là điện dung của tụ điện ( đơn vị là µ Fara)
Công thức trên cho thấy dung kháng của tụ điện tỷ lệ nghịch với tần số dòng xoay chiều (nghĩa
là tần số càng cao càng đi qua tụ dễ dàng) và tỷ lệ nghịc với điện dung của tụ ( nghĩa là tụ có
điện dung càng lớn thì dòng xoay chiều đi qua càng dễ dàng)
=> Dòng một chiều là dòng có tần số F = 0 do đó Zc = ∞ vì vậy dòng một chiều không đi qua
được tụ.
3. Dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây.
Khi dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên và từ trường biến thiên
này lại cảm ứng lên chính cuộn dây đó một điện áp cảm ứng có chiều ngược lại, do đó cuộn dây
có xu hướng chống lại dòng điện xoay chiều khi đi qua nó, sự chống lại này chính là cảm kháng
của cuộn dây ký hiệu là ZL
ZL = 2 x 3,14 x F x L
• Trong đó ZL là cảm kháng ( đơn vị là Ohm)
• L là hệ số tự cảm của cuộn dây ( đơn vị là Henry) L phụ thuộc vào số vòng dây quấn và
chất liệu lõi.
• F là tần số dòng điện xoay chiều ( đơn vị là Hz)
Từ công thức trên ta thấy, cảm kháng của cuộn dây tỷ lệ thuận với tần số và hệ số tự cảm của
cuộn dây, tần số càng cao thì đi qua cuộn dây càng khó khăn => tính chất này của cuộn dây
ngược với tụ điện.
=> Với dòng một chiều thì ZL của cuộn dây = 0 ohm, dó đó dòng một chiều đi qua cuộn dây chỉ
chịu tác dụng của điện trở thuần R mà thôi ( trở thuần của cuộn dây là điện trở đo được bằng
đồng hồ vạn năng ), nếu trở thuần của cuộn dây khá nhỏ thì dòng một chiều qua cuộn dây sẽ bị
đoản mạch.
* Dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây thì dòng điện bị chậm pha so với điện áp 90 độ nghĩa là
điện áp tăng nhanh hơn dòng điện khi qua cuộn dây.
Dòng xoay chiều có dòng điện chậm
pha hơn điện áp 90 độ khi đi qua cuộn dây
=>> Do tính chất lệch pha giữa dòng điện và điện áp khi đi qua tụ điện và cuộn dây, nên ta
không áp dụng được định luật Ohm vào mạch điện xoay chiều khi có sự tham gia của L và C
được.
=>> Về công xuất thì dòng xoay chiều không sinh công khi chúng đi qua L và C mặc dù có U >
0 và I >0.
4. Tổng hợp hai dòng điện xoay chiều trên cùng một mạch điện
* Trên cùng một mạch điện, nếu xuất hiện hai dòng điện xoay chiều cùng pha thì biên độ điện
áp sẽ bằng tổng hai điện áp thành phần.
Hai dòng điện cùng pha biên độ sẽ tăng.
* Nếu trên cùng một mạch điện, nếu xuất hiện hai dòng điện xoay chiều ngược pha thì biên độ
điện áp sẽ bằng hiệu hai điện áp thành phần.
Hai dòng điện ngược pha, biên độ giảm
Cơ bản: Sử dụng đồng hồ VOM
15-02-2009 | lqv77 | 27 phản hồi »
Hướng dẫn đo bằng đồng hồ (VOM)
1) Giới thiệu về đồng hồ vạn năng ( VOM)
Đồng hồ vạn năng ( VOM ) là thiết bị đo không thể thiếu được với bất kỳ một kỹ thuật viên điện
tử nào, đồng hồ vạn năng có 4 chức năng chính là Đo điện trở, đo điện áp DC, đo điện áp AC và
đo dòng điện.
Ưu điểm của đồng hồ là đo nhanh, kiểm tra được nhiều loại linh kiện, thấy được sự phóng nạp
của tụ điện, tuy nhiên đồng hồ này có hạn chế về độ chính xác và có trở kháng thấp khoảng
20K/Vol do vây khi đo vào các mạch cho dòng thấp chúng bị sụt áp.
2) Hướng dẫn đo điện áp xoay chiều.
Sử dụng đồng hồ vạn năng đo áp AC
Khi đo điện áp xoay chiều ta chuyển thang đo về các thang AC, để thang AC cao hơn điện áp
cần đo một nấc, Ví dụ nếu đo điện áp AC220V ta để thang AC 250V, nếu ta để thang thấp hơn
điện áp cần đo thì đồng hồ báo kịch kim, nếu để thanh quá cao thì kim báo thiếu chính xác.
* Chú ý – chú ý :
Tuyết đối không để thang đo điện trở hay thang đo dòng điện khi đo vào điện áp xoay chiều =>
Nếu nhầm đồng hồ sẽ bị hỏng ngay lập tức !
Để nhầm thang đo dòng điện, đo vào
nguồn AC => sẽ hỏng đồng hồ
Để nhầm thang đo điện trở, đo vào nguồn AC
=> sẽ hỏng các điện trở trong đồng hồ
* Nếu để thang đo áp DC mà đo vào nguồn AC thì kim đồng hồ không báo, nhưng đồng hồ
không ảnh hưởng.
Để thang DC đo áp AC đồng hồ không lên kim
tuy nhiên đồng hồ không hỏng
3) Hướng dẫn đo điện áp một chiều DC bằng đồng hồ vạn năng.
Khi đo điện áp một chiều DC, ta nhớ chuyển thang đo về thang DC, khi đo ta đặt que đỏ vào cực
dương (+) nguồn, que đen vào cực âm (-) nguồn, để thang đo cao hơn điện áp cần đo một nấc. Ví
dụ nếu đo áp DC 110V ta để thang DC 250V, trường hợp để thang đo thấp hơn điện áp cần đo
=> kim báo kịch kim, trường hợp để thang quá cao => kim báo thiếu chính xác.
Dùng đồng hồ vạn năng đo điện áp một chiều DC
* Trường hợp để sai thang đo :
Nếu ta để sai thang đo, đo áp một chiều nhưng ta để đồng hồ thang xoay chiều thì đồng hồ sẽ báo
sai, thông thường giá trị báo sai cao gấp 2 lần giá trị thực của điện áp DC, tuy nhiên đồng hồ
cũng không bị hỏng.
Để sai thang đo khi đo điện áp một chiều => báo sai giá trị.
* Trường hợp để nhầm thang đo
Chú ý – chú ý : Tuyệt đối không để nhầm đồng hồ vào thang đo dòng điện hoặc thang đo điện
trở khi ta đo điện áp một chiều (DC), nếu nhầm đồng hồ sẽ bị hỏng ngay !!
Trường hợp để nhầm thang đo dòng điện
khi đo điện áp DC => đồng hồ sẽ bị hỏng !
Trường hợp để nhầm thang đo điện trở khi đo điện
áp DC => đồng hồ sẽ bị hỏng các điện trở bên trong!
4) Hướng dẫn đo điện trở và trở kháng.
Với thang đo điện trở của đồng hồ vạn năng ta có thể đo được rất nhiều thứ.
• Đo kiểm tra giá trị của điện trở
• Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn dây dẫn
• Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn mạch in
• Đo kiểm tra các cuộn dây biến áp có thông mạch không
• Đo kiểm tra sự phóng nạp của tụ điện
• Đo kiểm tra xem tụ có bị dò, bị chập không.
• Đo kiểm tra trở kháng của một mạch điện
• Đo kiểm tra đi ốt và bóng bán dẫn.
* Để sử dụng được các thang đo này đồng hồ phải được lắp 2 Pịn tiểu 1,5V bên trong, để xử
dụng các thang đo 1Kohm hoặc 10Kohm ta phải lắp Pin 9V.
4.1 – Đo điện trở :
Đo kiểm tra điện trở bằng đồng hồ vạn năng
Để đo tri số điện trở ta thực hiện theo các bước sau :
• Bước 1 : Để thang đồng hồ về các thang đo trở, nếu điện trở nhỏ thì để thang x1 ohm
hoặc x10 ohm, nếu điện trở lớn thì để thang x1Kohm hoặc 10Kohm. => sau đó chập hai
que đo và chỉnh triết áo để kim đồng hồ báo vị trí 0 ohm.
• Bước 2 : Chuẩn bị đo.
• Bước 3 : Đặt que đo vào hai đầu điện trở, đọc trị số trên thang đo, Giá trị đo được = chỉ
số thang đo X thang đo
Ví dụ : nếu để thang x 100 ohm và chỉ số báo là 27 thì giá trị là = 100 x 27 = 2700 ohm =
2,7 K ohm
• Bước 4 : Nếu ta để thang đo quá cao thì kim chỉ lên một chút, như vậy đọc trị số sẽ
không chính xác.
• Bước 5 : Nếu ta để thang đo quá thấp, kim lên quá nhiều, và đọc trị số cũng không chính
xác.
• Khi đo điện trở ta chọn thang đo sao cho kim báo gần vị trí giữa vạch chỉ số sẽ cho độ
chính xác cao nhất.
4.2 – Dùng thang điện trở để đo kiểm tra tụ điện
Ta có thể dùng thang điện trở để kiểm tra độ phóng nạp và hư hỏng của tụ điện, khi đo tụ điện,
nếu là tụ gốm ta dùng thang đo x1K ohm hoặc 10K ohm, nếu là tụ hoá ta dùng thang x 1 ohm
hoặc x 10 ohm.
Dùng thang x 1K ohm để kiểm tra tụ gốm
Phép đo tụ gốm trên cho ta biết :
• Tụ C1 còn tốt => kim phóng nạp khi ta đo
• Tụ C2 bị dò => lên kim nhưng không trở về vị trí cũ
• Tụ C3 bị chập => kim đồng hồ lên = 0 ohm và không trở về.
Dùng thang x 10 ohm để kiểm tra tụ hoá
Ở trên là phép đo kiểm tra các tụ hoá, tụ hoá rất ít khi bị dò hoặc chập mà chủ yếu là bị khô (
giảm điện dung) khi đo tụ hoá để biết chính xác mức độ hỏng của tụ ta cần đo so sánh với một tụ
mới có cùng điện dung.
• Ở trên là phép đo so sánh hai tụ hoá cùng điện dung, trong đó tụ C1 là tụ mới còn C2 là
tụ cũ, ta thấy tụ C2 có độ phóng nạp yếu hơn tụ C1 => chứng tỏ tụ C2 bị khô ( giảm điện
dung )
• Chú ý khi đo tụ phóng nạp, ta phải đảo chiều que đo vài lần để xem độ phóng nạp.
5 – Hướng dẫn đo dòng điện bằng đồng hồ vạn năng.
Cách 1 : Dùng thang đo dòng
Để đo dòng điện bằng đồng hồ vạn năng, ta đo đồng hồ nối tiếp với tải tiêu thụ và chú ý là chỉ đo
được dòng điện nhỏ hơn giá trị của thang đo cho phép, ta thực hiện theo các bước sau
• Bươc 1 : Đặt đồng hồ vào thang đo dòng cao nhất.
• Bước 2: Đặt que đồng hồ nối tiếp với tải, que đỏ về chiều dương, que đen về chiều âm.
• Nếu kim lên thấp quá thì giảm thang đo
• Nếu kim lên kịch kim thì tăng thang đo, nếu thang đo đã để thang cao nhất thì đồng hồ không
đo được dòng điện này.
• Chỉ số kim báo sẽ cho ta biết giá trị dòng điện.
Cách 2 : Dùng thang đo áp DC
Ta có thể đo dòng điện qua tải bằng cách đo sụt áp trên điện trở hạn dòng mắc nối với tải, điện
áp đo được chia cho giá trị trở hạn dòng sẽ cho biết giá trị dòng điện, phương pháp này có thể đo
được các dòng điện lớn hơn khả năng cho phép của đồng hồ và đồng hồ cũmg an toàn hơn.
Cách đọc trị số dòng điện và điện áp khi đo như thế nào ?
* Đọc giá trị điện áp AC và DC
Khi đo điện áp DC thì ta đọc giá trị trên vạch chỉ số DCV.A
• Nếu ta để thang đo 250V thì ta đọc trên vạch có giá trị cao nhất là 250, tương tự để thang
10V thì đọc trên vạch có giá trị cao nhất là 10. trường hợp để thang 1000V nhưng không
có vạch nào ghi cho giá trị 1000 thì đọc trên vạch giá trị Max = 10, giá trị đo được nhân
với 100 lần
• Khi đo điện áp AC thì đọc giá trị cũng tương tự. đọc trên vạch AC.10V, nếu đo ở thang
có giá trị khác thì ta tính theo tỷ lệ. Ví dụ nếu để thang 250V thì mỗi chỉ số của vạch 10
số tương đương với 25V.
• Khi đo dòng điện thì đọc giá trị tương tự đọc giá trị khi đo điện áp
Cơ bản: Sử dụng đồng hồ Digital
Hướng dẫn sử dụng đồng hồ Digital
1) Giới thiệu về đồng hồ số DIGITAL
Đồng hồ số Digital có một số ưu điểm so với đồng hồ cơ khí, đó là độ chính xác cao hơn, trở
kháng của đồng hồ cao hơn do đó không gây sụt áp khi đo vào dòng điện yếu, đo được tần số
điện xoay chiều, tuy nhiên đồng hồ này có một số nhược điểm là chạy bằng mạch điện tử lên hay
hỏng, khó nhìn kết quả trong trường hợp cần đo nhanh, không đo được độ phóng nạp của tụ.
Đồng hồ vạn năng số Digital
Hướng dẫn sử dụng :
2) – Đo điện áp một chiều ( hoặc xoay chiều )
Đặt đồng hồ vào thang đo điện áp DC hoặc AC
• Để que đỏ đồng hồ vào lỗ cắm ” VΩ mA” que đen vào lỗ cắm “COM”
• Bấm nút DC/AC để chọn thang đo là DC nếu đo áp một chiều hoặc AC nếu đo áp xoay
chiều.
• Xoay chuyển mạch về vị trí “V” hãy để thang đo cao nhất nếu chưa biết rõ điện áp, nếu
giá trị báo dạng thập phân thì ta giảm thang đo sau.
• Đặt thang đo vào điện áp cần đo và đọc giá trị trên màn hình LCD của đồng hồ.
• Nếu đặt ngược que đo(với điện một chiều) đồng hồ sẽ báo giá trị âm (-)
3) – Đo dòng điện DC (AC)
• Chuyển que đổ đồng hồ về thang mA nếu đo dòng nhỏ, hoặc 20A nếu đo dòng lớn.
• Xoay chuyển mạch về vị trí “A”
• Bấm nút DC/AC để chọn đo dòng một chiều DC hay xoay chiều AC
• Đặt que đo nối tiếp với mạch cần đo
• Đọc giá trị hiển thị trên màn hình.
4) – Đo điện trở
• Trả lại vị trí dây cắm như khi đo điện áp.
• Xoay chuyển mạch về vị trí đo ” Ω “, nếu chưa biết giá trị điện trở thì chọn thang đo cao
nhất, nếu kết quả là số thập phân thì ta giảm xuống.
• Đặt que đo vào hai đầu điện trở.
• Đọc giá trị trên màn hình.
• Chức năng đo điện trở còn có thể đo sự thông mạch, giả sử đo một đoạn dây dẫn bằng
thang đo trở, nếu thông mạch thì đồng hồ phát ra tiến kêu
5) – Đo tần số
• Xoay chuyển mạch về vị trí “FREQ” hoặc ” Hz”
• Để thang đo như khi đo điện áp.
• Đặt que đo vào các điểm cần đo
• Đọc trị số trên màn hình.
6) – Đo Logic
• Đo Logic là đo vào các mạch số ( Digital) hoặc đo các chân lện của vi xử lý, đo Logic
thực chất là đo trạng thái có điện – Ký hiệu “1″ hay không có điện “0″, cách đo như sau:
• Xoay chuyển mạch về vị trí “LOGIC”
• Đặt que đỏ vào vị trí cần đo que đen vào mass
• Màn hình chỉ “▲” là báo mức logic ở mức cao, chỉ “▼” là báo logic ở mức thấp
7) – Đo các chức năng khác
• Đồng hồ vạn năng số Digital còn một số chức năng đo khác như Đo đi ốt, Đo tụ điện, Đo
Transistor nhưng nếu ta đo các linh kiện trên, ta lên dùng đồng hồ cơ khí sẽ cho kết quả
tốt hơn và đo nhanh hơn
Cơ bản: Điện trở
1. Khái niệm về điện trở.
Điện trở là gì ? Ta hiểu một cách đơn giản – Điện trở là sự cản trở dòng điện của một vật dẫn
điện, nếu một vật dẫn điện tốt thì điện trở nhỏ, vật dẫn điện kém thì điện trở lớn, vật cách điện thì
điện trở là vô cùng lớn.
Điện trở của dây dẫn :
Điện trở của dây dẫn phụ thộc vào chất liệu, độ dài và tiết diện của dây. được tính theo công thức
sau:
R = ρ.L / S
• Trong đó ρ là điện trở xuất phụ thuộc vào chất liệu
• L là chiều dài dây dẫn
• S là tiết diện dây dẫn
• R là điện trở đơn vị là Ohm
2. Điện trở trong thiết bị điện tử.
a) Hình dáng và ký hiệu : Trong thiết bị điện tử điện trở là một linh kiện quan trọng, chúng
được làm từ hợp chất cacbon và kim loại tuỳ theo tỷ lệ pha trộn mà người ta tạo ra được các loại
điện trở có trị số khác nhau.
Hình dạng của điện trở trong thiết bị điện tử.
Ký hiệu của điện trở trên các sơ đồ nguyên lý.
b) Đơn vị của điện trở
• Đơn vị điện trở là Ω (Ohm), KΩ, MΩ
• 1KΩ = 1000 Ω
• 1MΩ = 1000 K Ω = 1000.000 Ω
b) Cách ghi trị số của điện trở
• Các điện trở có kích thước nhỏ được ghi trị số bằng các vạch mầu theo một quy ước
chung của thế giới.( xem hình ở trên )
• Các điện trở có kích thước lớn hơn từ 2W trở lên thường được ghi trị số trực tiếp trên
thân. Ví dụ như các điện trở công xuất, điện trở sứ.
Trở sứ công xuất lớn, trị số được ghi trực tiếp.
3. Cách đọc trị số điện trở.
Quy ước mầu Quốc tế
Mầu sắ
c
Giá trị Mầu sắ
c
Giá trị
Đen 0 Xanh lá
5
Nâu 1 Xanh lơ
6
Đỏ 2 Tím
7
– Tổng điện áp trên hai tụ chỉ còn 250V – Trường hợp này thường do các tụ điện bị khô, giảm điện dung nên điện áp trênhai tụ bị lệch và tổng điện áp trên hai tụ giảm < 300V - Nếu cả hai tụ bị hỏng hẳn thì tổng điện áp trên hai tụ giảm xuống chỉ còn 220V bằng điện áp ACTrường hợp trên đo thấy điện áp trên hai tụ bị lệch, tụ C1 có 150V, tụ C2 có 100VC ơ bản : Điện từ trường1 - Khái niệm về từ trường. * Nam châm và từ tính. Trong tự nhiên có một số ít chất hoàn toàn có thể hút được sắt gọi là nam châm từ tự nhiên. Trong công nghiệm người ta luyện thép hoặc hợp chất thép để tạo thành nam châm hút tự tạo. Nam châm luôn luôn có hai cực là cực bắc North ( N ) và cực nam South ( S ), nếu chặt thanh namchâm ra làm 2 thì ta lại được hai nam châm hút mới cũng có hai cực N và S – đó là nam châm từ cótính chất không phân chiaNam châm thường được ứng dụng để sản xuất loa điện động, micro hoặc mô tơ DC. * Từ trườngTừ trường là vùng khoảng trống xung quanh nam châm hút có đặc thù truyền lực từ lên các vật liệucó từ tính, từ trường là tập hợp của các đường sức đi từ Bắc đến cực nam. * Cường độ từ trườngLà đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của từ trường, ký hiệu là H đơn vị chức năng là A / m * Độ từ cảmLà đại lượng đặc trưng cho vật có từ tính chịu ảnh hưởng tác động của từ trường, độ từ cảm nhờ vào vàovật liệu. VD Sắt có độ từ cảm mạnh hơn đồng nhiều lần. Độ từ cảm được tính bởi công thứcB = µ. HTrong đó B : là độ từ cảmµ : là độ từ thẩmH : là cường độ từ trường * Từ thôngLà số đường sức đi qua một đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh, từ thông tỷ suất thuật với cường độ từ trường. * Ứng dụng của Nam châm vĩnh cửu. Nam châm vĩnh cửu được ứng dụng nhiều trong thiết bị điện tử, chúng được dùng để sản xuấtLoa, Micro và các loại Mô tơ DC. 2 – Từ trường của dòng điện đi qua dây dẫn thẳng. Thí nghiệm trên cho thấy, khi công tắc nguồn bên ngoài đóng, dòng điện đi qua bóng đèn làm bóng đènsáng đồng thời dòng điện đi qua dây dẫn sinh ra từ trường làm lệch hướng kim nam châm từ. Khi đổi chiều dòng điện, ta thấy kim nam châm từ lệch theo hướng ngược lại, như vậy dòng điệnđổi chiều sẽ tạo ra từ trường cũng đổi chiều. 2. Từ trường của dòng điện đi qua cuộn dây. • Khi ta cho dòng điện chạy qua cuộn dây, trong lòng cuộn dây Open từ trường là cácđường sức song song, nếu lõi cuộn dây được thay bằng lõi thép thì từ trường tập trungtrên lõi thép và lõi thép trở thành một chiếc nam châm từ điện, nếu ta đổi chiều dòng điệnthì từ trường cũng đổi hướng • Dòng điện một chiều cố định và thắt chặt đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường cố định và thắt chặt, dòng điện biếnđổi đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên. • Từ trường biến thiên có đặc thù là sẽ tạo ra điện áp cảm ứng trên các cuộn dây đặt trongvùng tác động ảnh hưởng của từ trường, từ trường cố định và thắt chặt không có đặc thù trên. • Ứng dụng : Từ trường do cuộn dây sinh ra có rất nhiều ứng dụng trong trong thực tiễn, một ứng dụng mà tathường gặp trong thiết bị điên tử đó là Rơ le điện từ. Rơ le điện từKhi cho dòng điện chạy qua cuộn dây, lõi cuộn dây trở thành một nam châm hút điện hút thanh sắtvà công tắc nguồn đựoc đóng lại, tính năng của rơ le là dùng một dòng điện nhỏ để tinh chỉnh và điều khiển đóngmạch cho dòng điện lớn gấp nhiều lần. 3. Lực điện từNếu có một dây dẫn đặt trong một từ trường, khi cho dòng điện chạy qua thì dây dẫn có một lựcđẩy => đó là lực điện từ, nếu dây dẫn để tụ do chúng sẽ hoạt động trong từ trường, nguyên lýnày được ứng dụng khi sản xuất loa điện động. Nguyên lý hoạt động giải trí của Loa ( Speaker ) Cuộn dây được gắn với màng loa và đặt trong từ trường mạnh giữa 2 cực của nam châm từ, cực Slà lõi, cực N là phần xung quanh, khi cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây, dưới tácdụng của lực điện từ cuộn dây sẽ hoạt động, tốc động hoạt động của cuộn dây phụ thuộcvào tần số của dòng điện xoay chiều, cuộn dây hoạt động được gắng vào màng loa làm màngloa hoạt động theo, nếu hoạt động ở tần số > 20 Hz chúng sẽ tạo ra sóng âm tần trong dảitần số tai người nghe được. 4. Cảm ứng điện từ. Cảm ứng điện từ là hiện tượng kỳ lạ Open điện áp cảm ứng của cuộn dây được đặt trong một từtrường biến thiên. Ví dụ : một cuộn dây quấn quanh một lõi thép, khi cho dòng điện xoay chiều chay qua, trên lõithép Open một từ trường biến thiên, nếu ta quấn một cuộn dây khác lên cùng lõi thép thì haiđầu cuộn dây mới sẽ Open điện áp cảm ứng. Bản thân cuộn dây có dòng điện chạy qua cũngsinh ra điện áp cảm ứng và có chiều ngược với chiều dòng điện đi vào. Cơ bản : Dòng điện xoay chiều1 – Khái niệm về dòng điện xoay chiềuDòng điện xoay chiều là dòng điện có chiều và giá trị biến hóa theo thời hạn, những thay đổinày thường tuần hoàn theo một chu kỳ luân hồi nhất định. Ở trên là các dòng điện xoay chiều hình sin, xung vuông và xung nhọn. Chu kỳ và tần số của dòng điện xoay chiều. Chu kỳ của dòng điện xoay chiều ký hiệu là T là khoảng chừng thời hạn mà điện xoay chiều lặp lại vịtrí cũ, chu kỳ luân hồi được tính bằng giây ( s ) Tần số điện xoay chiều : là số lần lặp lại trang thái cũ của dòng điện xoay chiều trong một giâyký hiệu là F đơn vị chức năng là HzF = 1 / TPha của dòng điện xoay chiều : Nói đến pha của dòng xoay chiều ta thường nói tới sự so sánh giữa 2 dòng điện xoay chiều cócùng tần số. * Hai dòng điện xoay chiều cùng pha là hai dòng điện có các thời gian điện áp cùng tăng vàcùng giảm như nhau : Hai dòng điện xoay chiều cùng pha * Hai dòng điện xoay chiều lệch sóng : là hai dòng điện có các thời gian điện áp tăng giảm lệchnhau. Hai dòng điện xoay chiều lệch sóng * Hai dòng điện xoay chiều ngược pha : là hai dòng điện lệch sóng 180 độ, khi dòng điện này tăngthì dòng điện kia giảm và ngược lại. Hai dòng điện xoay chiều ngược phaBiên độ của dòng điện xoay chiềuBiên độ của dòng xoay chiều là giá trị điện áp đỉnh của dòng điện. xoay chiều, biên độ nàythường cao hơn điện áp mà ta đo được từ các đồng hồGiá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiềuThường là giá trị đo được từ các đồng hồ đeo tay và cũng là giá trị điện áp được ghi trên zắc cắm nguồncủa các thiết bị điện tử., Ví dụ nguồn 220V AC mà ta đang sử dụng chính là chỉ giá trị hiệu dụng, thực tiễn biên độ đỉnh của điện áp 220V AC khoảng chừng 220V x 1,4 lần = khoảng chừng 300VC ông xuất của dòng điện xoay chiều. Công xuất dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào vào cường độ, điện áp và độ lệch pha giữa hai đạilượng trên, công xuất được tính bởi công thức : P = U.I.cos α • Trong đó U : là điện áp • I là dòng điện • α là góc lệch sóng giữa U và I => Nếu dòng xoay chiều đi qua điện trở thì độ lệch pha gữa U và I là α = 0 khi đó cosα = 1 và P = U.I => Nếu dòng xoay chiều đi qua cuộn dây hoặc tụ điện thì độ lệch pha giữa U và I là + 90 độ hoặc-90độ, khi đó cosα = 0 và P = 0 ( công xuất của dòng điện xoay chiều khi đi qua tụ điện hoặccuộn dây là = 0 ) 2 – Dòng điện xoay chiều đi qua R, C, L1. Dòng điện xoay chiều đi qua điện trởDòng điện xoay chiều đi qua điện trở thì dòng điện và điện áp cùng pha với nhau, nghĩa là khiđiện áp tăng cực lớn thì dòng điện qua trở cũng tăng cực lớn. như vậy dòng xoay chiều có tínhchất như dòng một chiều khi đi qua trở thuần. do đó hoàn toàn có thể vận dụng các công thức của dòng mộtchiều cho dòng xoay chiều đi qua điện trởI = U / R hay R = U / I Công thức định luật ohmP = U.I Công thức tính công xuất2. Dòng điện xoay chiều đi qua tụ điện. Dòng điện xoay chiều đi qua tụ điện thì dòng điện sẽ sớm pha hơn điện áp 90 độDòng xoay chiều có dòng điện sớmpha hơn điện áp 90 độ khi đi qua tụ * Dòng xoay chiều đi qua tụ sẽ bị tụ cản lại với một trở kháng gọi là Zc, và Zc được tính bởicông thứcZc = 1 / ( 2 x 3,14 x F x C ) • Trong đó Zc là dung kháng ( đơn vị chức năng là Ohm ) • F là tần số dòng điện xoay chiều ( đơn vị chức năng là Hz ) • C là điện dung của tụ điện ( đơn vị chức năng là µ Fara ) Công thức trên cho thấy dung kháng của tụ điện tỷ suất nghịch với tần số dòng xoay chiều ( nghĩalà tần số càng cao càng đi qua tụ thuận tiện ) và tỷ suất nghịc với điện dung của tụ ( nghĩa là tụ cóđiện dung càng lớn thì dòng xoay chiều đi qua càng thuận tiện ) => Dòng một chiều là dòng có tần số F = 0 do đó Zc = ∞ vì thế dòng một chiều không đi quađược tụ. 3. Dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây. Khi dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên và từ trường biến thiênnày lại cảm ứng lên chính cuộn dây đó một điện áp cảm ứng có chiều ngược lại, do đó cuộn dâycó xu thế chống lại dòng điện xoay chiều khi đi qua nó, sự chống lại này chính là cảm khángcủa cuộn dây ký hiệu là ZLZL = 2 x 3,14 x F x L • Trong đó ZL là cảm kháng ( đơn vị chức năng là Ohm ) • L là thông số tự cảm của cuộn dây ( đơn vị chức năng là Henry ) L phụ thuộc vào vào số vòng dây quấn vàchất liệu lõi. • F là tần số dòng điện xoay chiều ( đơn vị chức năng là Hz ) Từ công thức trên ta thấy, cảm kháng của cuộn dây tỷ suất thuận với tần số và thông số tự cảm củacuộn dây, tần số càng cao thì đi qua cuộn dây càng khó khăn vất vả => đặc thù này của cuộn dâyngược với tụ điện. => Với dòng một chiều thì ZL của cuộn dây = 0 ohm, dó đó dòng một chiều đi qua cuộn dây chỉchịu công dụng của điện trở thuần R mà thôi ( trở thuần của cuộn dây là điện trở đo được bằngđồng hồ vạn năng ), nếu trở thuần của cuộn dây khá nhỏ thì dòng một chiều qua cuộn dây sẽ bịđoản mạch. * Dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây thì dòng điện bị chậm pha so với điện áp 90 độ nghĩa làđiện áp tăng nhanh hơn dòng điện khi qua cuộn dây. Dòng xoay chiều có dòng điện chậmpha hơn điện áp 90 độ khi đi qua cuộn dây => > Do đặc thù lệch sóng giữa dòng điện và điện áp khi đi qua tụ điện và cuộn dây, nên takhông vận dụng được định luật Ohm vào mạch điện xoay chiều khi có sự tham gia của L và Cđược. => > Về công xuất thì dòng xoay chiều không sinh công khi chúng đi qua L và C mặc dầu có U > 0 và I > 0.4. Tổng hợp hai dòng điện xoay chiều trên cùng một mạch điện * Trên cùng một mạch điện, nếu Open hai dòng điện xoay chiều cùng pha thì biên độ điệnáp sẽ bằng tổng hai điện áp thành phần. Hai dòng điện cùng pha biên độ sẽ tăng. * Nếu trên cùng một mạch điện, nếu Open hai dòng điện xoay chiều ngược pha thì biên độđiện áp sẽ bằng hiệu hai điện áp thành phần. Hai dòng điện ngược pha, biên độ giảmCơ bản : Sử dụng đồng hồ đeo tay VOM15-02-2009 | lqv77 | 27 phản hồi » Hướng dẫn đo bằng đồng hồ đeo tay ( VOM ) 1 ) Giới thiệu về đồng hồ đeo tay vạn năng ( VOM ) Đồng hồ vạn năng ( VOM ) là thiết bị đo không hề thiếu được với bất kể một kỹ thuật viên điệntử nào, đồng hồ đeo tay vạn năng có 4 tính năng chính là Đo điện trở, đo điện áp DC, đo điện áp AC vàđo dòng điện. Ưu điểm của đồng hồ đeo tay là đo nhanh, kiểm tra được nhiều loại linh phụ kiện, thấy được sự phóng nạpcủa tụ điện, tuy nhiên đồng hồ đeo tay này có hạn chế về độ đúng chuẩn và có trở kháng thấp khoảng20K / Vol do vây khi đo vào các mạch cho dòng thấp chúng bị sụt áp. 2 ) Hướng dẫn đo điện áp xoay chiều. Sử dụng đồng hồ đeo tay vạn năng đo áp ACKhi đo điện áp xoay chiều ta chuyển thang đo về các thang AC, để thang AC cao hơn điện ápcần đo một nấc, Ví dụ nếu đo điện áp AC220V ta để thang AC 250V, nếu ta để thang thấp hơnđiện áp cần đo thì đồng hồ đeo tay báo kịch kim, nếu để thanh quá cao thì kim báo thiếu đúng chuẩn. * Chú ý – quan tâm : Tuyết đối không để thang đo điện trở hay thang đo dòng điện khi đo vào điện áp xoay chiều => Nếu nhầm đồng hồ đeo tay sẽ bị hỏng ngay lập tức ! Để nhầm thang đo dòng điện, đo vàonguồn AC => sẽ hỏng đồng hồĐể nhầm thang đo điện trở, đo vào nguồn AC => sẽ hỏng các điện trở trong đồng hồ đeo tay * Nếu để thang đo áp DC mà đo vào nguồn AC thì kim đồng hồ đeo tay không báo, nhưng đồng hồkhông ảnh hưởng tác động. Để thang DC đo áp AC đồng hồ đeo tay không lên kimtuy nhiên đồng hồ đeo tay không hỏng3 ) Hướng dẫn đo điện áp một chiều DC bằng đồng hồ đeo tay vạn năng. Khi đo điện áp một chiều DC, ta nhớ chuyển thang đo về thang DC, khi đo ta đặt que đỏ vào cựcdương ( + ) nguồn, que đen vào cực âm ( – ) nguồn, để thang đo cao hơn điện áp cần đo một nấc. Vídụ nếu đo áp DC 110V ta để thang DC 250V, trường hợp để thang đo thấp hơn điện áp cần đo => kim báo kịch kim, trường hợp để thang quá cao => kim báo thiếu đúng mực. Dùng đồng hồ đeo tay vạn năng đo điện áp một chiều DC * Trường hợp để sai thang đo : Nếu ta để sai thang đo, đo áp một chiều nhưng ta để đồng hồ đeo tay thang xoay chiều thì đồng hồ đeo tay sẽ báosai, thường thì giá trị báo sai cao gấp 2 lần giá trị thực của điện áp DC, tuy nhiên đồng hồcũng không bị hỏng. Để sai thang đo khi đo điện áp một chiều => báo sai giá trị. * Trường hợp để nhầm thang đoChú ý – quan tâm : Tuyệt đối không để nhầm đồng hồ đeo tay vào thang đo dòng điện hoặc thang đo điệntrở khi ta đo điện áp một chiều ( DC ), nếu nhầm đồng hồ đeo tay sẽ bị hỏng ngay ! ! Trường hợp để nhầm thang đo dòng điệnkhi đo điện áp DC => đồng hồ đeo tay sẽ bị hỏng ! Trường hợp để nhầm thang đo điện trở khi đo điệnáp DC => đồng hồ đeo tay sẽ bị hỏng các điện trở bên trong ! 4 ) Hướng dẫn đo điện trở và trở kháng. Với thang đo điện trở của đồng hồ đeo tay vạn năng ta hoàn toàn có thể đo được rất nhiều thứ. • Đo kiểm tra giá trị của điện trở • Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn dây dẫn • Đo kiểm tra sự thông mạch của một đoạn mạch in • Đo kiểm tra các cuộn dây biến áp có thông mạch không • Đo kiểm tra sự phóng nạp của tụ điện • Đo kiểm tra xem tụ có bị dò, bị chập không. • Đo kiểm tra trở kháng của một mạch điện • Đo kiểm tra đi ốt và bóng bán dẫn. * Để sử dụng được các thang đo này đồng hồ đeo tay phải được lắp 2 Pịn tiểu 1,5 V bên trong, để xửdụng các thang đo 1K ohm hoặc 10K ohm ta phải lắp Pin 9V. 4.1 – Đo điện trở : Đo kiểm tra điện trở bằng đồng hồ đeo tay vạn năngĐể đo tri số điện trở ta triển khai theo các bước sau : • Bước 1 : Để thang đồng hồ đeo tay về các thang đo trở, nếu điện trở nhỏ thì để thang x1 ohmhoặc x10 ohm, nếu điện trở lớn thì để thang x1Kohm hoặc 10K ohm. => sau đó chập haique đo và chỉnh triết áo để kim đồng hồ đeo tay báo vị trí 0 ohm. • Bước 2 : Chuẩn bị đo. • Bước 3 : Đặt que đo vào hai đầu điện trở, đọc trị số trên thang đo, Giá trị đo được = chỉsố thang đo X thang đoVí dụ : nếu để thang x 100 ohm và chỉ số báo là 27 thì giá trị là = 100 x 27 = 2700 ohm = 2,7 K ohm • Bước 4 : Nếu ta để thang đo quá cao thì kim chỉ lên một chút ít, như vậy đọc trị số sẽkhông đúng chuẩn. • Bước 5 : Nếu ta để thang đo quá thấp, kim lên quá nhiều, và đọc trị số cũng không chínhxác. • Khi đo điện trở ta chọn thang đo sao cho kim báo gần vị trí giữa vạch chỉ số sẽ cho độchính xác cao nhất. 4.2 – Dùng thang điện trở để đo kiểm tra tụ điệnTa hoàn toàn có thể dùng thang điện trở để kiểm tra độ phóng nạp và hư hỏng của tụ điện, khi đo tụ điện, nếu là tụ gốm ta dùng thang đo x1K ohm hoặc 10K ohm, nếu là tụ hoá ta dùng thang x 1 ohmhoặc x 10 ohm. Dùng thang x 1K ohm để kiểm tra tụ gốmPhép đo tụ gốm trên cho ta biết : • Tụ C1 còn tốt => kim phóng nạp khi ta đo • Tụ C2 bị dò => lên kim nhưng không trở lại vị trí cũ • Tụ C3 bị chập => kim đồng hồ đeo tay lên = 0 ohm và không quay trở lại. Dùng thang x 10 ohm để kiểm tra tụ hoáỞ trên là phép đo kiểm tra các tụ hoá, tụ hoá rất ít khi bị dò hoặc chập mà đa phần là bị khô ( giảm điện dung ) khi đo tụ hoá để biết đúng mực mức độ hỏng của tụ ta cần đo so sánh với một tụmới có cùng điện dung. • Ở trên là phép đo so sánh hai tụ hoá cùng điện dung, trong đó tụ C1 là tụ mới còn C2 làtụ cũ, ta thấy tụ C2 có độ phóng nạp yếu hơn tụ C1 => chứng tỏ tụ C2 bị khô ( giảm điệndung ) • Chú ý khi đo tụ phóng nạp, ta phải hòn đảo chiều que đo vài lần để xem độ phóng nạp. 5 – Hướng dẫn đo dòng điện bằng đồng hồ đeo tay vạn năng. Cách 1 : Dùng thang đo dòngĐể đo dòng điện bằng đồng hồ đeo tay vạn năng, ta đo đồng hồ đeo tay tiếp nối đuôi nhau với tải tiêu thụ và chú ý quan tâm là chỉ đođược dòng điện nhỏ hơn giá trị của thang đo được cho phép, ta triển khai theo các bước sau • Bươc 1 : Đặt đồng hồ đeo tay vào thang đo dòng cao nhất. • Bước 2 : Đặt que đồng hồ đeo tay tiếp nối đuôi nhau với tải, que đỏ về chiều dương, que đen về chiều âm. • Nếu kim lên thấp quá thì giảm thang đo • Nếu kim lên kịch kim thì tăng thang đo, nếu thang đo đã để thang cao nhất thì đồng hồ đeo tay khôngđo được dòng điện này. • Chỉ số kim báo sẽ cho ta biết giá trị dòng điện. Cách 2 : Dùng thang đo áp DCTa hoàn toàn có thể đo dòng điện qua tải bằng cách đo sụt áp trên điện trở hạn dòng mắc nối với tải, điệnáp đo được chia cho giá trị trở hạn dòng sẽ cho biết giá trị dòng điện, giải pháp này hoàn toàn có thể đođược các dòng điện lớn hơn năng lực được cho phép của đồng hồ đeo tay và đồng hồ đeo tay cũmg bảo đảm an toàn hơn. Cách đọc trị số dòng điện và điện áp khi đo như thế nào ? * Đọc giá trị điện áp AC và DCKhi đo điện áp DC thì ta đọc giá trị trên vạch chỉ số DCV.A • Nếu ta để thang đo 250V thì ta đọc trên vạch có giá trị cao nhất là 250, tựa như để thang10V thì đọc trên vạch có giá trị cao nhất là 10. trường hợp để thang 1000V nhưng khôngcó vạch nào ghi cho giá trị 1000 thì đọc trên vạch giá trị Max = 10, giá trị đo được nhânvới 100 lần • Khi đo điện áp AC thì đọc giá trị cũng tựa như. đọc trên vạch AC. 10V, nếu đo ở thangcó giá trị khác thì ta tính theo tỷ suất. Ví dụ nếu để thang 250V thì mỗi chỉ số của vạch 10 số tương tự với 25V. • Khi đo dòng điện thì đọc giá trị tương tự như đọc giá trị khi đo điện ápCơ bản : Sử dụng đồng hồ đeo tay DigitalHướng dẫn sử dụng đồng hồ đeo tay Digital1 ) Giới thiệu về đồng hồ đeo tay số DIGITALĐồng hồ số Digital có một số ít ưu điểm so với đồng hồ đeo tay cơ khí, đó là độ đúng mực cao hơn, trởkháng của đồng hồ đeo tay cao hơn do đó không gây sụt áp khi đo vào dòng điện yếu, đo được tần sốđiện xoay chiều, tuy nhiên đồng hồ đeo tay này có 1 số ít điểm yếu kém là chạy bằng mạch điện tử lên hayhỏng, khó nhìn tác dụng trong trường hợp cần đo nhanh, không đo được độ phóng nạp của tụ. Đồng hồ vạn năng số DigitalHướng dẫn sử dụng : 2 ) – Đo điện áp một chiều ( hoặc xoay chiều ) Đặt đồng hồ đeo tay vào thang đo điện áp DC hoặc AC • Để que đỏ đồng hồ đeo tay vào lỗ cắm ” VΩ mA ” que đen vào lỗ cắm “ COM ” • Bấm nút DC / AC để chọn thang đo là DC nếu đo áp một chiều hoặc AC nếu đo áp xoaychiều. • Xoay chuyển mạch về vị trí “ V ” hãy để thang đo cao nhất nếu chưa biết rõ điện áp, nếugiá trị báo dạng thập phân thì ta giảm thang đo sau. • Đặt thang đo vào điện áp cần đo và đọc giá trị trên màn hình hiển thị LCD của đồng hồ đeo tay. • Nếu đặt ngược que đo ( với điện một chiều ) đồng hồ đeo tay sẽ báo giá trị âm ( – ) 3 ) – Đo dòng điện DC ( AC ) • Chuyển que đổ đồng hồ đeo tay về thang mA nếu đo dòng nhỏ, hoặc 20A nếu đo dòng lớn. • Xoay chuyển mạch về vị trí “ A ” • Bấm nút DC / AC để chọn đo dòng một chiều DC hay xoay chiều AC • Đặt que đo tiếp nối đuôi nhau với mạch cần đo • Đọc giá trị hiển thị trên màn hình hiển thị. 4 ) – Đo điện trở • Trả lại vị trí dây cắm như khi đo điện áp. • Xoay chuyển mạch về vị trí đo ” Ω “, nếu chưa biết giá trị điện trở thì chọn thang đo caonhất, nếu hiệu quả là số thập phân thì ta giảm xuống. • Đặt que đo vào hai đầu điện trở. • Đọc giá trị trên màn hình hiển thị. • Chức năng đo điện trở còn hoàn toàn có thể đo sự thông mạch, giả sử đo một đoạn dây dẫn bằngthang đo trở, nếu thông mạch thì đồng hồ đeo tay phát ra tiến kêu5 ) – Đo tần số • Xoay chuyển mạch về vị trí “ FREQ ” hoặc ” Hz ” • Để thang đo như khi đo điện áp. • Đặt que đo vào các điểm cần đo • Đọc trị số trên màn hình hiển thị. 6 ) – Đo Logic • Đo Logic là đo vào các mạch số ( Digital ) hoặc đo các chân lện của vi giải quyết và xử lý, đo Logicthực chất là đo trạng thái có điện – Ký hiệu “ 1 ″ hay không có điện “ 0 ″, cách đo như sau : • Xoay chuyển mạch về vị trí “ LOGIC ” • Đặt que đỏ vào vị trí cần đo que đen vào mass • Màn hình chỉ “ ▲ ” là báo mức logic ở mức cao, chỉ “ ▼ ” là báo logic ở mức thấp7 ) – Đo các tính năng khác • Đồng hồ vạn năng số Digital còn 1 số ít tính năng đo khác như Đo đi ốt, Đo tụ điện, ĐoTransistor nhưng nếu ta đo các linh phụ kiện trên, ta lên dùng đồng hồ đeo tay cơ khí sẽ cho kết quảtốt hơn và đo nhanh hơnCơ bản : Điện trở1. Khái niệm về điện trở. Điện trở là gì ? Ta hiểu một cách đơn thuần – Điện trở là sự cản trở dòng điện của một vật dẫnđiện, nếu một vật dẫn điện tốt thì điện trở nhỏ, vật dẫn điện kém thì điện trở lớn, vật cách điện thìđiện trở là vô cùng lớn. Điện trở của dây dẫn : Điện trở của dây dẫn phụ thộc vào vật liệu, độ dài và tiết diện của dây. được tính theo công thứcsau : R = ρ. L / S • Trong đó ρ là điện trở xuất phụ thuộc vào vào vật liệu • L là chiều dài dây dẫn • S là tiết diện dây dẫn • R là điện trở đơn vị chức năng là Ohm2. Điện trở trong thiết bị điện tử. a ) Hình dáng và ký hiệu : Trong thiết bị điện tử điện trở là một linh phụ kiện quan trọng, chúngđược làm từ hợp chất cacbon và sắt kẽm kim loại tuỳ theo tỷ suất trộn lẫn mà người ta tạo ra được các loạiđiện trở có trị số khác nhau. Hình dạng của điện trở trong thiết bị điện tử. Ký hiệu của điện trở trên các sơ đồ nguyên tắc. b ) Đơn vị của điện trở • Đơn vị điện trở là Ω ( Ohm ), KΩ, MΩ • 1K Ω = 1000 Ω • 1M Ω = 1000 K Ω = 1000.000 Ωb ) Cách ghi trị số của điện trở • Các điện trở có kích cỡ nhỏ được ghi trị số bằng các vạch mầu theo một quy ướcchung của quốc tế. ( xem hình ở trên ) • Các điện trở có size lớn hơn từ 2W trở lên thường được ghi trị số trực tiếp trênthân. Ví dụ như các điện trở công xuất, điện trở sứ. Trở sứ công xuất lớn, trị số được ghi trực tiếp. 3. Cách đọc trị số điện trở. Quy ước mầu Quốc tếMầu sắGiá trị Mầu sắGiá trịĐen 0 Xanh láNâu 1 Xanh lơĐỏ 2 Tím
