Cần phải bảo vệ vốn gen của loài người vì nhiều loại gen đột biến sẽ được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác gây nên gánh nặng di truyền cho loài người. Vậy tất cả chúng ta cần làm gì để hạn chế gánh nặng di truyền ? Các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người là gì ? Di truyền học có những yếu tố xã hội nào ? Hãy cùng VUIHOC khám phá nhé !
1. Các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người
Gánh nặng di truyền hoàn toàn có thể được hiểu là sự sống sót các đột biến gen gây chết hoặc nửa gây chết trong vốn gen của quần thể người. Khi các đột biến gen này ở trong trạng thái đồng hợp tử, chúng sẽ làm chết các thành viên hay làm giảm sức sống của họ. Những giám sát kim chỉ nan cho thấy, ở trẻ sơ sinh, đột biến gen có hại khoảng chừng 1 %, còn đột biến nhiễm sắc thể gây hại khoảng chừng 1/150 .
Do các nguyên nhân di truyền đặc biệt là nhân tố môi trường như: các chất thải trong công nghiệp, nông nghiệp, thuốc chữa bệnh, khói bụi từ giao thông,… khiến cho bệnh di truyền ngày một gia tăng. Để giảm gánh nặng di truyền, con người cần bảo vệ vốn gen bằng những cách dưới đây:
1.1. Tạo thiên nhiên và môi trường trong sáng nhằm mục đích hạn chế các tác nhân gây đột biến
Ô nhiễm chính là sự đổi khác không mong ước các đặc thù hóa học, vật lý hay sinh học của không khí, đất, nước và của môi trường tự nhiên sống, gây nguy cơ tiềm ẩn tức thời hoặc nguy cơ tiềm ẩn trong tương lai đến sức khỏe thể chất và đời sống con người, … Đặc biệt nhất là các tác nhân gây đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể. Ví dụ :
-
Các khí thải do sản xuất công nghiệp hoàn toàn có thể kể đến như : CO, CO2, SO2, NO2, cùng các loại hiđrocacbon, … chúng đều hoàn toàn có thể gây nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe thể chất và gây đổi khác vốn gen di truyền của con người .
-
Thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và chất độc hóa học : phát tán theo nước và không khí đi vào chuỗi thức ăn, xâm nhập vào khung hình thực vật, động vật hoang dã và con người. Ngoài ra, chúng còn có năng lực tàn phá các quần xã sinh vật, gây ra các bệnh hiểm nghèo cho người như : ung thư, quái thai, chửa trứng, …
-
Các yếu tố gây đột biến : Các chất tổng hợp do công nghiệp hóa học sản xuất ra, các dạng tia bức xạ, các chất đồng vị phóng xạ hoặc các chất hóa học có năng lực gây ra đột biến .
USD \ Rightarrow $ Cần hạn chế các tác nhân gây đột biến bằng cách : bảo vệ môi trường tự nhiên sống, chống ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước, trồng cây, bảo vệ rừng, … và thực thi bảo đảm an toàn thực phẩm. Nếu trong quy trình thao tác, con người cần phải tiếp xúc với các tác nhân gây đột biến thì cần có dụng cụ phòng hộ thích hợp .
1.2. Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
Các chuyên viên tư vấn về di truyền học sẽ cung ứng các Dự kiến về năng lực đứa trẻ sinh ra có mắc tật bệnh di truyền hay không, từ đó cho các cặp vợ chồng lời khuyên có nên sinh con tiếp theo, nếu có thì cần làm gì để tránh cho sinh ra những đứa trẻ khiếm khuyết .
Để việc tư vấn có tác dụng, các bác sĩ cần chẩn đoán đúng và kiến thiết xây dựng được phả hệ của người bệnh, tính được Tỷ Lệ sinh ra con bị bệnh và chẩn đoán trước sinh .
Hai kỹ thuật chẩn đoán trước sinh thông dụng nhất là sinh thiết tua nhau thai và chọc dò dịch ối để tách lấy tế bào phôi cho nghiên cứu và phân tích ADN, NST cùng nhiều chỉ tiêu hóa sinh nhằm mục đích chẩn đoán sớm được nhiều bệnh di truyền để hoàn toàn có thể đưa ra biện pháp thích hợp nhằm mục đích hạn chế tối đa hậu quả xấu của các gen đột biến so với khung hình trẻ bị bệnh .
1.3. Liệu pháp gen – kỹ thuật của tương lai
Liệu pháp gen hoàn toàn có thể được hiểu là việc chữa trị các bệnh di truyền bằng cách phục sinh tính năng các gen bị đột biến .
Liệu pháp gen gồm có 2 biện pháp là : sửa chữa thay thế gen bệnh bằng gen lành và đưa bổ trợ gen lành vào khung hình người bệnh .
Mục đích của liệu pháp gen : giúp khắc phục sai hỏng di truyền, hồi phục chức năng thông thường của tế bào hay mô, thêm tính năng mới cho tế bào .
Có thể thực thi liệu pháp gen theo cách sau :
-
Tách những tế bào bị đột biến ra khỏi người bệnh nhân .
-
Các bản sao thông thường của gen đột biến được cài vào virus sau đó đưa vào các tế bào đột biến ở trên .
-
Chọn các dòng tế bào có gen thông thường lắp đúng sửa chữa thay thế cho gen đột biến rồi đưa vào khung hình người bệnh .
1.4. Chương trình kiểm tra trẻ sơ sinh
Nhằm phát hiện sớm các khuyết tật di truyền ở trẻ nhỏ khi vừa mới sinh ra, chương trình kiểm tra trẻ sơ sinh sẽ giúp đưa ra các biện pháp chăm nom, chữa trị sớm để hạn chế được tối đa các ảnh hưởng tác động xấu của khuyết tật di truyền so với những trẻ bị bệnh .
2. Một số vấn đề xã hội của di truyền học
2.1. Tác động xã hội của việc giải thuật bộ gen người
Ngoài những tác động ảnh hưởng tích cực mà việc giải thuật bộ gen người đem lại, nó cũng làm phát sinh nhiều yếu tố tâm ý xã hội như :
-
Liệu những hiểu biết về hồ sơ di truyền của mỗi người có được cho phép người đó tránh được bệnh tật di truyền hay chỉ đơn thuần là sự thông tin về cái chết sớm hoàn toàn có thể xảy ra và không hề tránh khỏi .
-
Hồ sơ di truyền của mỗi người hoàn toàn có thể bị xã hội sử dụng để chống lại chính họ ( xin việc làm, hôn nhân gia đình, bảo hiểm, … )
2.2. Vấn đề phát sinh do công nghệ tiên tiến gen và công nghệ tiên tiến tế bào
-
Do công nghệ tiên tiến gen : Việc ăn các loại sản phẩm từ sinh vật biến đổi gen liệu có bảo đảm an toàn cho sức khỏe thể chất con người hay không ? Có ảnh hưởng tác động tới hệ gen của người không ?
-
Do công nghệ tiên tiến tế bào : Trong tương lai liệu người nhân bản có được tạo ra nhờ kỹ thuật nhân bản vô tính hay không ?
2.3. Vấn đề di truyền năng lực trí tuệ
Có thể nhìn nhận năng lực trí tuệ của con người bằng việc xác lập chỉ số IQ :
IQ = Tuổi trí tuệTuổi sinh học100
Ví dụ : Nếu một đứa trẻ 6 tuổi và vấn đáp được câu hỏi của trẻ 7 tuổi thì chỉ số IQ của đứa trẻ đó sẽ là 117 .
2.4. Di truyền học với bệnh AIDS
AIDS là bệnh suy giảm năng lực miễn dịch của khung hình gây ra bởi HIV .
Quá trình lây nhiễm :
Virus HIV xâm nhập vào tế bào người ARN của HIV sử dụng enzim phiên mã ngược tạo ra ADN mạch kép ADN mạch kép này sẽ xen vào ADN tế bào chủ ADN virus nhân đôi cùng với hệ gen người .
Quá trình lây nhiễm sẽ tàn phá, làm giảm số lượng và công dụng của các tế bào bạch cầu, đại thực bào, … khiến khung hình người mất đi năng lực miễn dịch. Các vi sinh vật khác sẽ tận dụng lúc khung hình suy giảm miễn dịch để tiến công dẫn đến cái chết của con người .
3. Một số bài tập trắc nghiệm về bảo vệ vốn gen của loài người
Câu 1: Gánh nặng của di truyền có nghĩa là?
A. Bộ gen của con người ngày càng có sự đổi khác theo hướng thoái hóa .
B. Tồn tại trong hệ gen của con người nhiều gen ở trạng thái đồng hợp tử .
C. Trong vốn gen người sống sót các gen đột biến gây chết hoặc nửa gây chết .
D. Hệ gen người gồm các gen xấu do sự phân li phong phú .
Đáp án: C
Câu 2: Phát biểu nào sau đây không đúng Khi nói về nhiệm vụ của Di truyền y học tư vấn?
A. Chẩn đoán, cung ứng thông tin và cho lời khuyên và năng lực mắc một loại bệnh di truyền nào đó ở thế hệ sau .
B. Đưa ra lời khuyên trong kết hôn giữa những người có rủi ro tiềm ẩn mang gen gây bệnh ở trạng thái dị hợp .
C. Định hướng sinh đẻ để đề phòng và hạn chế hậu quả xấu của các bệnh di truyền .
D. Chế tạo ra một số ít loại thuốc chữa được bệnh di truyền .
Đáp án: D
Câu 3: Liệu pháp gen là gì?
A. Việc chữa trị các bệnh di truyền bằng việc đưa vào khung hình người bệnh những loại thuốc đặc biệt quan trọng giúp làm bất hoạt các gen gây bệnh .
B. Chữa trị các bệnh di truyền bằng việc vô hiệu các gen bị đột biến gây bệnh ra khỏi tế bào người bệnh .
C. Chữa trị các bệnh di truyền bằng việc hồi sinh các tính năng của các gen bị đột biến .
D. Là kỹ thuật chữa trị bệnh khi dùng các gen lành thay thế các gen đột biến gây bệnh trong cơ thể người.
Đáp án: D
Câu 4: Bệnh bạch tạng và pheninketo niệu ở người do 2 gen lặn nằm trên 2 cặp NST thường khác nhau quy định. Giả sử một cặp vợ chồng có kiểu gen dị hợp về cả 2 cặp gen này dự định sinh con. Xác suất cặp vợ chồng đó sinh 2 đứa con trong đó có 1 đứa mắc cả 2 bệnh, còn 1 đứa bị cả 2 bệnh là bao nhiêu?
A. 0,25
B. 3/64
C. 1/8
D. 3/8
Đáp án: B
Câu 5: Có bao nhiêu trường hợp bệnh xuất hiện chủ yếu ở nam giới mà ít gặp ở nữ giới khi xét các bệnh và hội chứng sau đây?
-
Bệnh ung thư máu
-
Hội chứng Đao
-
Bệnh máu khó đông
-
Bệnh mù màu
-
Bệnh bạch tạng
-
Hội chứng Claiphentơ
A. 5
B. 2
C. 4
D. 3
Đáp án: B
Câu 6: Biện pháp nào dưới đây không được sử dụng để bảo vệ vốn gen của loài người?
A. Sàng lọc trước sinh và tư vấn di truyền .
B. Tăng cường sử dụng các chất hóa học trong sản xuất .
C. Tạo ra môi trường tự nhiên sạch nhằm mục đích hạn chế những tác nhân đột biến .
D. Sử dụng liệu pháp gen .
Đáp án: B
Câu 7: Phương pháp nào sau đây không được áp dụng trong nghiên cứu di truyền người?
A. Nghiên cứu phả hệ .
B. Nghiên cứu trẻ đồng sinh .
C. Nghiên cứu tế bào .
D. Lai và gây đột biến .
Đáp án: D
Câu 8: Chỉ số IQ là một chỉ số đánh giá điều nào dưới đây?
A. Sự di truyền so với năng lực trí tuệ của con người .
B. Chất lượng não bộ của con người .
C. Sự trưởng thành của con người .
D. Số lượng nơron thần kinh trong não bộ của con người .
Đáp án: A
Câu 9: Có thể phát hiện hội chứng 3X ở người bằng phương pháp nào?
A. Nghiên cứu người đồng sinh khác trứng .
B. Nghiên cứu tế bào .
C. Nghiên cứu phả hệ .
D. Nghiên cứu người đồng sinh cùng trứng .
Đáp án: B
Câu 10: Liệu pháp gen được các nhà khoa học nghiên cứu để ứng dụng chữa trị các bệnh di truyền ở người là?
A. Gây đột biến nhằm mục đích biến các gen gây bệnh trong khung hình người thành các gen lành .
B. Loại bỏ các mẫu sản phẩm dịch mã của gen gây bệnh ra khỏi khung hình người bệnh .
C. Dùng gen lành để thay thế các gen đột biến gây bệnh trong cơ thể người.
D. Đưa các protein ức chế vào trong khung hình người để các protein này ức chế hoạt động giải trí của các gen gây bệnh .
Đáp án: C
Bài viết trên đây đã tổng hợp chi tiết cụ thể hàng loạt triết lý Sinh học 12 Bài 22 : Bảo vệ vốn gen của loài người và một số ít yếu tố xã hội của di truyền học cùng các bài tập trắc nghiệm có đáp án. Hy vọng các em đã hiểu được tầm quan trọng và các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người đồng thời nâng cao nhận thức về yếu tố di truyền học. Hãy truy vấn Vuihoc. vn để để ôn tập nhiều hơn những kiến thức và kỹ năng Sinh học mê hoặc khác nhé !
