Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP. Hà Nội vừa cấp cứu bệnh nhi 13 tháng tuổi nhập viện trong thực trạng khó thở, sốt cao, có tín hiệu suy hô hấp kèm rối loạn tiêu hóa vì biến chứng của bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ.
Bé N.A.Q ( 13 tháng tuổi, TP.HN ) được đưa vào bệnh viện trong thực trạng lừ đừ, thở gấp, co lõm ngực, khung hình có bộc lộ tím tái, nhịp tim 210 lần / phút kèm tiêu chảy. Mẹ bé cho biết, mấy ngày trước, bé bị ho húng hắng, chảy nước mũi, thở khò khè nhưng không sốt và siêu thị nhà hàng thông thường, nghĩ là con bị sụt sịt do đổi khác thời tiết nên chị đã tự mua thuốc kháng sinh và thuốc ho cho bé uống. Uống được 3 ngày, bé lại ho nhiều hơn, ít bú, thở nhanh, sốt cao, mệt lả, quấy khóc, không dễ chịu lại bị tiêu chảy nên mái ấm gia đình vội đưa bé đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Tại đây, sau khi khám và triển khai những kỹ thuật chẩn đoán cận lâm sàng, bác sĩ Tóm lại bé bị viêm phổi nặng, có tín hiệu suy hô hấp, nhiễm trùng huyết.
BSCKII Phạm Thanh Xuân, Bác sĩ cao cấp khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội, cho biết: “Tình trạng bố mẹ tự ý mua thuốc ho, thuốc kháng sinh cho con uống khi con ho, sổ mũi hiện nay khá phổ biến. Trong khi đó, biểu hiện ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em rất giống các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp khác nên nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể tiến triển nhanh dẫn đến biến chứng nặng, nguy cơ tử vong cao. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là đối tượng dưới 2 tháng tuổi, là nhóm tuổi có nguy cơ mắc và tử vong do viêm phổi cao nhất.”
Theo Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), ước tính hàng năm có khoảng chừng 150 triệu đợt viêm phổi xảy ra ở trẻ nhỏ những nước đang tăng trưởng, trong đó có khoảng chừng 11 triệu trẻ nhập viện. Dù lúc bấy giờ đã có nhiều tân tiến trong nghành nghề dịch vụ chẩn đoán và điều trị, nhưng viêm phổi vẫn là nguyên do tử trận số 1 ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các số liệu thống kê gần đây cho thấy, viêm phổi đã giết 2 triệu trẻ nhỏ mỗi năm, nhiều hơn số lượng tử trận do bệnh AIDS, sốt rét và sởi cộng lại. Ước tính mỗi ngày có khoảng chừng 4.300 trẻ tử trận do viêm phổi trên toàn quốc tế, nghĩa là cứ 20 giây lại có 1 trẻ tử trận do căn bệnh này. Riêng tại Nước Ta, hàng năm có khoảng chừng 2,9 triệu lượt trẻ mắc viêm phổi và do vậy nước ta được xem là 1 trong 15 vương quốc có số lượng trẻ nhỏ mắc viêm phổi nhiều nhất quốc tế. Hàng năm vẫn có khoảng chừng 4000 trẻ nhỏ Nước Ta chết vì viêm phổi. Do đó, việc nắm rõ nguyên do, tín hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ sẽ giúp cha mẹ “ phản ứng nhanh ” khi trẻ không may mắc bệnh cũng như bảo vệ con một cách tốt nhất.
Viêm phổi – bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi
Viêm phổi ở trẻ nhỏ là thực trạng nhiễm trùng đường hô hấp nặng. Bệnh hoàn toàn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng người dùng thường gặp nhất, dễ dẫn đến biến chứng nặng và tử trận hơn.
Bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ có 2 loại :
- Viêm phổi thùy: Đây là thực trạng viêm nhiễm ở nhu mô phổi, viêm ống phế nang, túi phế nang, viêm phế quản tận cùng. Bệnh thường xảy ra ở trẻ có sức đề kháng kém như : trẻ suy dinh dưỡng, trẻ có tiền sử bệnh lý tương quan đến đường hô hấp … Bệnh này thường Open khi thời tiết đổi khác nhất là vào mùa đông xuân – thời gian có tỉ lệ mắc những bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cao nhất trong năm. Đặc biệt viêm phổi thùy hoàn toàn có thể bùng phát thành dịch ở nhà trẻ, trường học, những khu dân cư …
- Viêm phổi phế quản ( hay còn gọi làviêm phế quản phổi) : Là thực trạng viêm, nhiễm trùng cấp tỏa khắp ở phế quản, phế nang phổi và cả những mô kẽ. Bệnh tiến triển rất nhanh, biến chứng nặng, thậm chí còn hoàn toàn có thể gây tử trận nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt quan trọng là trẻ sơ sinh dưới 2 tháng rất dễ mắc bệnh này .
“ Thủ phạm ” gây bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ
Theo BS CKII Phạm Thanh Xuân, có nhiều nguyên do gây viêm phổi ở trẻ nhỏ nhưng “ thủ phạm ” nguy khốn và thường gặp nhất là vi trùng phế cầu ( Streptococcus pneumoniae ). Vi khuẩn này được Viral nhiều nhất qua đường hô hấp ( ho, hắt hơi ) và lây lan trải qua việc tiếp xúc với người bị bệnh hoặc người khỏe mạnh mang vi trùng phế cầu trong người. 
“Khi bị viêm phổi phế cầu, trẻ có triệu chứng ho nhiều, ớn lạnh, sốt cao, vã mồ hôi, thở nhanh, đau ngực, đau cơ, mệt mỏi và ho có đờm. Những triệu chứng này dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường nên bố mẹ thường xem nhẹ và mua thuốc điều trị triệu chứng. Trong khi đó, viêm phổi nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ rất nguy hiểm”, bác sĩ Xuân nói.
Ngoài ra, 1 số ít nguyên do khác hoàn toàn có thể gây bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ như : trẻ nhiễm virus, khu vực có mức độ ô nhiễm cao, trẻ tiếp tục tiếp xúc với khói thuốc …
Dấu hiệu nhận biết trẻ em đang mắc bệnh
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh
- Sốt cao trên 39 độ ;
- Mệt mỏi, nằm li bì và ngủ liên tục ;
- Tình trạng khó thở, thở nhanh hơn mức bình thường, dùng cả bụng để co bóp và cố gắng lấy nhiều oxy hơn để thở;
- Ho khan vào thời hạn đầu và sau đó ho có đờm, đờm trắng rồi chuyển xanh hoặc vàng ;
- Môi và da xanh tươi, nhợt nhạt do khung hình không đủ oxy ;
- Tức ngực hoặc đau bụng ;
- Nôn trớ hoặc tiêu chảy ;
- Bỏ bú hoặc bú ít ;
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ nhỏ
- Thở rất nhanh ;
- Thở rít hoặc thở khò khè, thở khó khăn vất vả ;
- Sốt ;
- Ho ;
- Nghẹt mũi ;
- Ớn lạnh ;
- Nôn ói ;
- Đau tức ngực ;
- Đau bụng, tiêu chảy ;
- Mệt mỏi, ít hoạt động ;
- Mất cảm xúc thèm ăn, ăn không ngon ;
- Môi, đầu móng tay xanh hoặc xám .
Theo Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), thở nhanh là triệu chứng Open sớm nhất khi trẻ nhỏ bị viêm phổi, sớm hơn cả những tín hiệu có được khi nghe phổi bằng ống nghe và cả khi chụp X-quang. Bố mẹ hoàn toàn có thể thuận tiện phát hiện tín hiệu này ngay tại nhà :
- Trẻ dưới 2 tháng, thở nhanh khi nhịp thở từ 60 lần / phút trở lên .
- Trẻ từ 2 tháng đến dưới 12 tháng, thở nhanh với 50 lần / phút trở lên .
- Trẻ từ 12 tháng đến dưới 5 tuổi, thở nhanh khi 40 lần / phút trở lên .
“Không phải tất cả các trường hợp trẻ em bị viêm phổi đều phải nhập viện. Trẻ có thể được thăm khám và theo dõi điều trị tại nhà nếu viêm phổi ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, khi trẻ có các dấu hiệu như đột nhiên bỏ bú/bú kém/bỏ ăn/không ăn uống được, co giật, ngủ li bì, sốt hoặc lạnh, thở khò khè hay tím quanh môi, nổi vân tím toàn thân thì bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để xử trí kịp thời”, bác sĩ Thanh Xuân nói.
Khi nào trẻ em bị viêm phổi cần nhập viện điều trị?
Khi thấy trẻ Open những triệu chứng viêm phổi dưới đây, cha mẹ nên đưa con đến những cơ sở y tế để được xử trí kịp thời. 
- Trẻ sốt cao và lê dài : Sốt cao hoàn toàn có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác, tuy nhiên trẻ sốt cao lê dài trong 2-3 ngày liên tục là triệu chứng viêm phổi .
- Co lõm lồng ngực : Đây là triệu chứng của trẻ đã bị viêm phổi nặng. Lúc này, khi trẻ hít vào, phần dưới lồng ngực ( 1/3 dưới ) sẽ bị lõm vào. Trong trường hợp ứng dụng giữa xương sườn hoặc vùng trên xương đòn rút lõm thì không phải là rút lõm lồng ngực .
- Cơ thể tím tái : Đó là thực trạng da nhợt nhạt và tím lại ở mặt, chân, tay cho đến body toàn thân. Nếu không được phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời, bệnh hoàn toàn có thể gây biến chứng, thậm chí còn dẫn đến tử trận .
- Triệu chứng khác như : Trẻ khó thở, thở khò khè ; Đau ngực, hoàn toàn có thể đau ít hoặc nhiều ; Môi khô, kèm theo stress chán ăn …
Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ em
Bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ diễn biến từ nhẹ đến nặng. Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, bệnh hoàn toàn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như :
Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi ở trẻ em
Hằng năm, một tỷ suất lớn trẻ nhỏ tử trận vì viêm phổi do không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách. Khi trẻ có những tín hiệu của viêm phổi cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám và chỉ định chụp X-Quang phổi để chẩn đoán và nhìn nhận đúng chuẩn mức độ tổn thương phổi. 
Ngoài ra những xét nghiệm máu, cấy dịch tiết đường hô hấp cũng được thực thi tùy thuộc vào mức độ của bệnh và để tìm căn nguyên gây bệnh. Khi đã xác lập trẻ nhỏ mắc bệnh viêm phổi, tùy vào quá trình và nguyên do gây bệnh mà bác sĩ có hướng điều trị khác nhau :
- Bệnhviêm phổi ở trẻ nhỏdo vi trùng và mycoplasma : điều trị bằng thuốc kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ .
- Viêm phổi ở trẻ nhỏdo virus : điều trị bằng cách nghỉ ngơi và uống nhiều nước
- Viêm phổi ở trẻ nhỏdo nấm : điều trị bằng thuốc chống nấm .
“Tùy vào độ tuổi, nguyên nhân và giai đoạn của bệnh, các bác sĩ sẽ cho trẻ uống hoặc tiêm kháng sinh và các thuốc điều trị hỗ trợ khác. Tuy nhiên, vi khuẩn phế cầu – tác nhân hàng đầu gây bệnh viêm phổi ở trẻ em ngày càng tăng mức độ đề kháng với các loại kháng sinh, gây khó khăn trong điều trị. Khi đó, bác sĩ phải dùng kháng sinh liều cao và phối hợp nhiều loại mới có thể điều trị khỏi bệnh cho trẻ”, bác sĩ Thanh Xuân cho biết.
Chăm sóc trẻ em bị bệnh như thế nào?
Khi trẻ nhỏ bị viêm phổi, cha mẹ cần thực thi những điều sau :
- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ .
- Long đờm cho trẻ bằng cách vỗ lưng giúp trẻ dễ chịu và thoải mái hơn .
- Cho trẻ ăn mềm, dễ tiêu, dễ nuốt ; ăn theo nhu yếu, không ép trẻ ăn, chia nhỏ những bữa ăn trong ngày .
- Vệ sinh thật sạch môi trường tự nhiên xung quanh trẻ .
Bác sĩ TX Thanh Xuân cũng nói thêm, khi điều trị viêm phổi ở trẻ nhỏ tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ, cha mẹ cần cho trẻ nhà hàng đủ chất dinh dưỡng, tăng lượng chất lỏng trong thực đơn hàng ngày lên, sử dụng thêm máy sục hoặc máy tạo nhiệt độ trong phòng của trẻ để tăng nhiệt độ không khí …
Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em bằng cách nào?
Viêm phổi ở trẻ nhỏ là bệnh nguy hại với tỷ suất tử trận cao nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và ngăn ngừa những biến chứng nguy hại của bệnh, bằng cách :
Tiêm chủng vắc xin phòng bệnh
Một số tác nhân gây bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ hoàn toàn có thể được ngăn ngừa bằng vắc xin. 
- Vi khuẩn ho gà Bordetella pertussis và vi trùng Haemophilus influenzae týp B gây bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng việc tiêm vắc xin khi trẻ được 2 tháng tuổi .
- Vi khuẩn phế cầu – tác nhân phổ cập gây bệnh viêm phổi đã có vắc xin phòng ngừa, được khuyến nghị tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi .
- Virus cúm mùa hoàn toàn có thể dẫn đến biến chứng viêm phổi nếu không may mắc bệnh. Vì thế, trẻ cần được tiêm vắc xin phòng bệnh cúm mùa từ 6 tháng tuổi, đặc biệt quan trọng là những trẻ mắc bệnh rối loạn tim phổi hoặc hen suyễn vì có rủi ro tiềm ẩn cao bị biến chứng nghiêm trọng .
- Virus sởi gây bệnh sởi hoàn toàn có thể dẫn đến biến chứng viêm phổi, hoàn toàn có thể được phòng ngừa bằng vắc xin, được khuyến nghị tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi .
Xem thêm video: Những mũi vắc xin cần thiết cho trẻ
Mặc dù còn nhiều tác nhân gây bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ chưa có vắc xin phòng ngừa nhưng tiêm chủng khá đầy đủ và đúng lịch là giải pháp giúp phòng bệnh hiệu suất cao, trong trường hợp trẻ bị nhiễm trùng cũng nhẹ hơn, thời hạn bị bệnh ngắn hơn, ít biến chứng nghiêm trọng hơn.
Không cho trẻ tiếp xúc với những nguồn lây bệnh
- Trẻ em bị viêm phổi không phải trọn vẹn do trẻ không được mặc ấm, vì thời tiết nóng hoặc lạnh ( như tất cả chúng ta thường nghĩ … ), mà hầu hết do trẻ bị nhiễm từ hội đồng ( trong mái ấm gia đình hoặc bên ngoài ). Do vậy, cần tạo cho trẻ có thiên nhiên và môi trường sống trong lành : không khói thuốc lá và những tác nhân gây ô nhiễm khác .
- Tránh tiếp xúc đám đông, đặc biệt quan trọng người ốm có tín hiệu hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho, …
- Người chăm nom trẻ phải rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi tiếp xúc với trẻ, cho trẻ nhà hàng .
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ
- Với trẻ sơ sinh : Đảm bảo cho trẻ được bú mẹ trọn vẹn trong 6 tháng đầu .
- Với trẻ nhỏ : Đảm bảo chính sách dinh dưỡng không thiếu, bổ trợ thêm rau xanh, hoa quả, đặc biệt quan trọng là nhóm trái cây có múi tăng vitamin C ; Thịt, cá tăng lượng đạm, omega-3 …
- Cho trẻ ăn ngủ đúng giờ .
- Không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ .
Triệu chứng khởi đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ rất dễ nhầm lẫn với những bệnh viêm đường hô hấp khác nên thường không được điều trị đúng cách dẫn đến những biến chứng nguy hại khó lường. Do đó, khi có bất kể triệu chứng của bệnh viêm phổi, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Với đội ngũ giáo sư, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm và được trang bị máy móc, thiết bị hiện đại, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội đã được chọn làm khoa Vệ tinh của Bệnh viện Nhi Trung Ương. Đây cũng là một trong những chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cung cấp dịch vụ khám và điều trị bệnh cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và thiếu niên.
Hệ thống phòng khám được bày trí ấn tượng như khu đi dạo hạng sang tạo tâm ý tự do, vui tươi cho những bé khi đến khám, điều trị và tiêm phòng. Các khu vực tính năng, phòng nội trú được thiết kế xây dựng theo tiêu chuẩn khách sạn hạng sang : Phòng nội trú trang bị không thiếu vật dụng cá thể, minibar, tivi màn hình hiển thị LED, Internet, thiết bị liên kết nhân viên cấp dưới y tế 24/24 ; 100 % mạng lưới hệ thống khí y tế và những thiết bị cấp cứu sắp xếp tại giường ; Tolet gắn thiết bị liên kết nhân viên cấp dưới y tế, đèn sưởi …
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Thành Phố Hà Nội được trang bị những thiết bị trấn áp nhiễm khuẩn và vận dụng quy trình tiến độ diệt khuẩn, chống nhiễm khuẩn theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm mục đích giảm thiểu tối đa rủi ro tiềm ẩn nhiễm khuẩn, lây truyền chéo cho bệnh nhi và nhân viên cấp dưới y tế.
