Công tắc là gì?
Công tắc tên tiếng anh là Switch là thiết bị dùng để đóng, cắt bằng tay những phụ tải điện hiệu suất nhỏ như đèn, quạt, …
Trên thị trường có nhiều loại công tắc với các dòng điện khác nhau 6, 10, 15, 25, 32A tuy nhiên thông dụng nhất là loại 6-10A. Nên tính toán dòng điện trong mạch để đảm bảo dòng điện định mức của công tắc phải lớn hơn dòng điện của mạch.
Chủng loại công tắc rất đa dạng chủng loại, tùy vào mục tiêu sử dụng .
Công tắc thường xuyên tiếp xúc với người nên cách điện phải tốt, vỏ kín. Công tắc đèn thông dụng được chế tạo dưới dạng nút, rất đẹp và gọn nhẹ. Nút ấn công tắc được đặt trên mặt nạ chữ nhật, bên trong mặt nạ là đế âm tường để đấu nối dây điện. Trên mỗi mặt nạ có thể có nhiều nút công tắc.
Lắp đặt và bố trí công tắc
Nguyên tắc lắp đặt công tắc phải lắp trên dây lửa, hướng nút ấn lên trên là bật điện và nút ấn xuống dưới là tắt điện .
Công tắc đặt trên tường ở độ cao 1,5 m, ngay cửa ra vào, phía tay nắm Open để bật đèn trước khi vào phòng, tắt đèn trước khi ra khỏi phòng. Riêng buồng tắm nên để phía ngoài, cạnh cửa ra vào .
Mạch cấp nguồn cho những đèn nối dây theo kiểu hình tia liên thông, đầu nguồn được bảo vệ bằng aptomat. Theo TCVN9206 : 2012 mỗi nhóm không quá 20 bóng đèn huỳnh quang và không quá 50 bộ đèn kiểu mảng sáng, trần sáng, hắt sáng. Riêng so với đèn chùm, đèn trang trí thì không hạn chế số lượng lắp trên mỗi mạch .
Thông thường mỗi công tắc được lắp để đóng / cắt cho mỗi đèn, tuy nhiên cũng có trường hợp mỗi công tắc hoàn toàn có thể đóng / cắt cho 2-3 bóng đèn. Không nên lắp một công tắc để đóng / cắt nhiều hơn 3 bóng đèn vì có trường hợp ít người thao tác mà vẫn phải bật nhiều bóng đèn, gây tiêu tốn lãng phí điện năng .
Ổ cắm điện là gì?
Ổ cắm điện ( tên tiếng anh là Socket outlet ) thực ra là một nguồn điện chờ, được đặt ở những vị trí khác nhau trong khu vực dùng điện, để những thiết bị điện lấy điện thuận tiện và bảo đảm an toàn trải qua phích cắm. Các thiết bị dùng điện từ ổ cắm là những thiết bị di động như điện thoại cảm ứng, máy tính, nồi cơm điện, … ngoài những còn có cả những thiết bị có vị trí cố định và thắt chặt như tivi, tủ lạnh, …
Trên thị trường có nhiều hãng sản xuất ổ cắm với mẫu mã khác nhau nhưng dòng điện định mức của ổ cắm phổ biến là 10A, 16A, thậm chí có loại đến 20A. Các thiết bị điện cắm vào ổ cắm phải có dòng điện làm việc bé hơn dòng điện định mức của ổ cắm.
Trên thị trường Nước Ta phổ cập loai ổ cắm 2 cực và 3 cực. Loại 3 cực ngoài cực L và N còn có 1 cực nối đất gọi là PE. Theo TCVN và tiêu chuẩn quốc tế thì mạng điện gia dụng phải dùng loại 3 cực mới bảo vệ bảo đảm an toàn ( với nhu yếu phải dùng loại phích cắm 3 chấu ) .
Ổ cắm là nơi nguy hại cao độ, dễ rò rỉ, dễ phát sinh sự cố và con người rất dễ tiếp xúc với những cực mang điện nên khi phong cách thiết kế và lắp đặt phải tuân thủ ngặt nghèo tiêu chuẩn. Ổ cắm thường được lắp trên tường, phía dưới là đế âm tường để nối dây điện, bên ngoài được che bởi mặt nạ. Trên mỗi mặt nạ hoàn toàn có thể có nhiều nút công tắc .
Lắp đặt và bố trí ổ cắm
Trong khu công trình gia dụng nhất thiết phải dùng loại ổ cắm 3 cực, trong đó cực PE nằm dưới, hai cực còn lại bên trên. Nên dùng loại ổ cắm đôi hoặc ổ cắm ba, hạn chế dùng ổ cắm đơn, không dùng loại ổ cắm và công tắc chung .
Vị trí lắp ổ cắm tùy thuộc vào loại nhà:
- Ổ cắm âm sàn áp dụng cho nhà yêu cầu thẩm mỹ và độ an toàn cao hoặc nhà làm việc chuyên dụng, có máy móc đặc biệt cần phải cắm điện xuống sàn thì lắp ổ cắm âm sàn. Các ổ cắm này đều có nắp che mà trẻ em không thể tháo ra được. Loại này hiếm thấy ở Việt Nam.
- Ổ cắm lắp trên tường cách sàn 400-500mm loại này dùng cho các công trình không có trẻ em như: công sở, doanh nghiệp, nhà làm việc,… Ưu điểm của cách bố trí này là tính thẩm mỹ vì bàn làm việc sẽ che khuất các ổ cắm. Đối với khu vực bếp hoặc thiết bị đặt trên bề mặt làm việc, ổ cắm nên bố trí ở độ cao 500-600m so với bề mặt kệ bếp hoặc bề mặt đặt thiết bị (nhưng tránh xa vị trí bếp gas, vòi nước).
Ổ cắm lắp trên tường, cách sàn 1500 mm vận dụng cho khu vực có trẻ nhỏ như nhà dân, nhà trẻ, mẫu giáo, trường học, … Với độ cao này, trẻ nhỏ không với đến được. Đặc biệt nếu sắp xếp ổ cắm trong phòng tắm, bắt buộc phải sắp xếp ở độ cao ≥ 2,25 m, cách mép bồn tắm và bồn rửa 0,6 m và ổ cắm phải được bảo vệ bằng cầu dao chống rò 30 mA .
Xác định số lượng ổ cắm và khoảng cách bố trí ổ cắm
Số lượng ổ cắm không hề xác lập một cách đúng chuẩn mà chỉ là gần gần đúng. Số lượng biến hóa theo sự tăng trưởng của khoa học, công nghệ tiên tiến. Ngày này đời sống càng tân tiến, sử dụng nhiều thiết bị di động thì nhu yếu dùng ổ cắm tăng lên so với 5 năm trước .
Tiêu chuẩn Nước Ta không hướng dẫn rõ ràng cách xác lập số lượng ổ cắm, tuy nhiên khi tìm hiểu thêm tiêu chuẩn của những nước, số lượng ổ cắm tối thiểu trong từng khu vực đơn cử trong nhà được xác lập như sau ( dùng ổ cắm đôi ) .
Về việc bố trí ổ cắm, ổ cắm được bố trí phân tán trong phòng để sử dụng được dễ dàng. Khoảng cách giữa các ổ cắm có thể điều chỉnh khoảng 2,5-4m tùy vào từng căn phòng, trong đó ưu tiên lắp ổ cắm gần vị trí góc tường nhưng phải cách góc tường tối thiểu 300mm.
Ở một góc tường không sắp xếp 2 ổ cắm gần nhau trên 2 bức tường liền kề .
Kết luận
Trên đay là những thông tin về công tắc, ổ cắm điện. Hy vọng bài đăng trên giúp bạn hiểu hơn về những thiết bị mà tất cả chúng ta gặp và sử dụng hàng ngày. Hẹn bạn ở những bài đăng khác !
Đọc tiếp:
