17/12/2021TN&MTC ộng đồng dân cư ở nước ta đóng vai trò quan trọng trong công tác làm việc bảo vệ môi trường tự nhiên, tiêu biểu vượt trội là những quy mô cộng đồng tham gia bảo vệ thiên nhiên và môi trường rất hiệu suất cao. Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường năm 2020 đã bổ trợ “ cộng đồng dân cư ” vào khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh ( Điều 1 ) và đối tượng người tiêu dùng vận dụng ( Điều 2 ) nhằm mục đích chứng minh và khẳng định vị trí, vai trò của cộng đồng dân cư trong công tác làm việc bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Đây là lần tiên phong cộng đồng dân cư được lao lý như một chủ thể trong công tác làm việc bảo vệ môi trường tự nhiên .
Cán bộ kiểm lâm tuần tra bảo vệ rừng
Sự tham gia của cộng đồng vào bảo vệ môi trường tự nhiên ( BVMT ) khác với sự tham gia của từng cá thể, chính do trước hết cộng đồng là một tập hợp dân cư có lịch sử dân tộc gắn bó lâu dài hơn và san sẻ nhiều đặc thù chung. Vì vậy, cộng đồng là một tổng thể và toàn diện nên có những nét chung mà từng cá nhân tạo nên cộng đồng không có. Những đặc thù có sức mạnh điển hình nổi bật của cộng đồng là : Tính đoàn kết, gắn bó, tương hỗ lẫn nhau vì quyền hạn chung ( sức mạnh tập thể khi nào cũng lớn hơn sức mạnh cá thể ) ; sự phát minh sáng tạo và duy trì những kỹ năng và kiến thức địa phương ( đây là một đặc trưng văn hoá phi vật thể, Viral và bổ trợ từ thế hệ này qua thế hệ khác, tạo ra sức sống của cộng đồng trong quy trình sản xuất và bảo vệ đời sống ) ; lòng tự hào về truyền thống cuội nguồn của làng xóm, quê nhà gắn với tình yêu dân tộc bản địa, đó cũng chính là cuội nguồn lớn nhất của sức mạnh cộng đồng .
Hiện nay, công tác làm việc BVMT đang đứng trước thử thách to lớn, khi mà nhu yếu về một môi trường tự nhiên sống trong lành và bảo đảm an toàn luôn xích míc với nhu yếu tận hưởng một đời sống vật chất sung túc. Nói cách khác, công tác làm việc BVMT đang phải đương đầu với những mẫu thuẫn trong tâm lý, thái độ, hành vi về thiên nhiên và môi trường giữa những nhóm người khác nhau trong xã hội, giữa người này với người khác và ngay cả trong bản thân một con người. Để quản lý thiên nhiên và môi trường có hiệu suất cao, trước hết cần dựa vào những cộng đồng. Các tiềm năng KT-XH và môi trường tự nhiên phải là thể thống nhất, hài hoà và có sự tham gia của tổng thể những cá thể cũng như những tổ chức triển khai trong việc chăm nom thiên nhiên và môi trường ở cơ sở để cung ứng nhu yếu của đời sống. BVMT ở cơ sở xã, phường, thị xã là một yếu tố còn mới mẻ và lạ mắt, nhưng rất bức bách và gắn liền với quyền lợi của cộng đồng. Sự tham gia của cộng đồng vào BVMT là một trong những giải pháp quan trọng của công tác làm việc quản lý, BVMT ở địa phương, vì qua những cấp quản lý hành chính ( từ TW đến cơ sở ) thì càng xuống cấp trầm trọng thấp hơn, vai trò của dân cư càng trở nên quan trọng. Sự tham gia của cộng đồng vào BVMT không riêng gì tạo thêm nguồn lực tại chỗ cho sự nghiệp BVMT, mà còn là lực lượng giám sát thiên nhiên và môi trường nhanh và hiệu suất cao, giúp cho những cơ quan quản lý môi trường tự nhiên xử lý kịp thời sự ô nhiễm thiên nhiên và môi trường ngay từ khi mới Open .
Lần đầu tiên Luật BVMT 2020 dành một Điều quy định công khai thông tin và sự tham gia của cộng đồng trong phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường. Việc công bố, công khai quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (TĐMT) của cơ quan thẩm định, công khai báo cáo TĐMT sau khi được phê duyệt kết quả thẩm định của chủ dự án, công khai hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường để lấy ý kiến của các bên liên quan cũng đã được quy định cụ thể trong Luật.
Để phát huy vai trò giám sát, phản biện của cộng đồng dân cư, Luật BVMT năm 2020 đã luật hóa chủ trương “ Nhà nước tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho tổ chức triển khai, cộng đồng dân cư, cá thể tham gia thực thi, kiểm tra, giám sát hoạt động giải trí BVMT ”. Lần tiên phong, nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ dự án Bất Động Sản trong việc tham vấn cộng đồng dân cư được pháp luật ngay từ khi lập báo cáo giải trình TĐMT. Trách nhiệm tham vấn của cơ quan đánh giá và thẩm định trong quy trình đánh giá và thẩm định báo cáo giải trình TĐMT trải qua nhiều hình thức, gồm có đăng tải trên cổng thông tin điện tử những nội dung tham vấn trong quy trình triển khai báo cáo giải trình TĐMT. Trong đó, đã pháp luật rõ nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai tham vấn, đối tượng người dùng tham vấn, nội dung tham vấn đa phần, hình thức tham vấn trong quy trình thực thi TĐMT ; hiệu quả tham vấn cộng đồng dân cư, cơ quan, tổ chức triển khai tương quan là thông tin quan trọng để chủ dự án Bất Động Sản điều tra và nghiên cứu đưa ra giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng tác động của dự án Bất Động Sản so với thiên nhiên và môi trường và hoàn thành xong báo cáo giải trình TĐMT của dự án Bất Động Sản. Trong quy trình lập hồ sơ đề xuất cấp giấy phép môi trường tự nhiên, Luật cũng lao lý nghĩa vụ và trách nhiệm của những chủ thể trong việc tham vấn quan điểm những bên có tương quan .
Nhằm tạo thuận lợi cho cộng đồng dân cư phát huy được vai trò của mình trong công tác BVMT, Luật đã xác lập, thể hiện rõ quyền, trách nhiệm của cộng đồng dân cư trong BVMT; quy định rõ các hoạt động hỗ trợ của Nhà nước đối với cộng đồng dân cư tham gia BVMT. Nhất là bổ sung quy định thiết lập hệ thống trực tuyến tiếp nhận, xử lý, trả lời phản ánh, kiến nghị, tham vấn của tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư về BVMT; đồng thời người dân có thể tham gia giám sát thông qua công nghệ thông tin, thông qua tương tác qua các ứng dụng thông minh trên điện thoại di động.
Để ghi nhận, tôn vinh cơ quan, tổ chức triển khai, hộ mái ấm gia đình và cá thể có góp phần tích cực trong hoạt động giải trí BVMT, Luật đã bổ trợ chủ trương về “ Bảo đảm quyền hạn của tổ chức triển khai, hộ mái ấm gia đình, cá thể góp phần cho hoạt động giải trí BVMT ” .
PHƯƠNG CHI
