Thế giới quan là gì? Tìm hiểu về thế giới quan duy vật và duy tâm

Trong cuộc sống của mỗi chúng ta không thể thiếu đi nguồn tri thức. Và đương nhiên để có một trí tuệ siêu đặc biệt thì không thể nào bỏ qua “thế giới quan”. Do đây là một lĩnh vực khá trừu tượng nên nhiều người vẫn chưa hiểu được thế giới quan là gì? Vai trò cũng như các hình thức cơ bản của thế giới quan. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, mời bạn đọc cùng tham khảo thông tin qua bài viết dưới đây nhé!

Thế giới quan là gì ?

Để sống sót được thì con người cần phải có mối quan hệ với thế giới xung quanh, phải thích nghi với thế giới tự nhiên. Tuy nhiên có một điểm đặc biệt quan trọng là con người không thích nghi dạng thụ động như động vật hoang dã mà luôn biết tìm cách biến hóa thế giới để tương thích với nhu yếu đời sống của mình. Chẳng hạn như biết tạo ra lửa để sưởi ấm, xây nhà để tránh nắng mưa, thú dữ hay ý tưởng ra công cụ lao động, …Trong suốt quy trình khám phá, tái tạo thì họ gặp phải hàng loạt những yếu tố như thế giới xung quanh ta là gì ? Nó xuất phát từ đâu ? Con người được sinh ra như thế nào ? Có quan hệ gì với thế giới xung quanh, … Việc giải đáp những câu hỏi trên đã giúp con người thống nhất được ý niệm về thế giới. Đó chính là thế giới quan .

Thế giới quan (tiếng Anh: Worldview) là hệ thống những quan điểm, quan niệm của con người về thế giới xung quanh, về vị trí của họ trong thế giới đó. Hay về chính bản thân và cuộc sống của con người để nhằm giải đáp được những vấn để về mục đích và ý nghĩa cuộc sống của con người.

Trong thế giới quan luôn có sự hòa nhập giữa niềm tin và tri thức. Tri thức sẽ là cơ sở trực tiếp để hình thành lên thế giới quan. Nhưng nó chỉ gia nhập được thế giới quan khi mà nó đã trở thành niềm tin định hướng cho các hoạt động của con người.

Thế giới quan là gì?

Cách tiếp cận để điều tra và nghiên cứu thế giới quan

Nếu như xét theo quy trình tăng trưởng thì ta hoàn toàn có thể chia thế giới quan ra thành 03 mô hình cơ bản : Thế giới quan lịch sử một thời, thế giới quan tôn giáo và thế giới quan triết học .

• Thế giới quan huyền thoại – Đây là phương thức cảm nhận thế giới của đối tượng người nguyên thủy. Ở thời kỳ này thì những yếu tố như cảm xúc và tri thức, tín ngưỡng và lý trí, hiện thực và tưởng tượng, cái thật và cái ảo, cái thần và cái người,… của con người được hòa quyện vào nhau để thể hiện quan niệm về thế giới.

• Thế giới quan tôn giáo – Đây là loại hình mà niềm tin của tôn giáo đóng vai trò chủ yếu. Phần tín ngưỡng sẽ cao hơn lý trí, cái ảo lấn át cái thực và cái thần vượt trội hơn cái người.

• Thế giới quan triết học – Không giống với thế giới quan huyền thoại hay thế giới quan tôn giáo, triết học lại diễn ra quan niệm của con người ở dưới dạng hệ thống những phạm trù, quy luật đóng vai trò như các bậc thang trong quá trình nhận thức về thế giới. Như vậy triết học được coi là trình độ tự giác trong việc hình thành và phát triển của thế giới quan.- Không giống với thế giới quan lịch sử một thời hay thế giới quan tôn giáo, lại diễn ra ý niệm của con người ở dưới dạng mạng lưới hệ thống những phạm trù, quy luật đóng vai trò như những bậc thang trong quy trình nhận thức về thế giới. Như vậy triết học được coi là trình độ tự giác trong việc hình thành và tăng trưởng của thế giới quan .

Có thể bạn chăm sóc :

➢ Tiểu luận Triết học là gì? Chi tiết cách viết một bài tiểu luận Triết học

Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

Trong thế giới quan luôn tồn tại 02 hình thức, đó là thế giới quan duy vật và duy tâm. Tuy nhiên cả 02 hình thức này lại ẩn chứa những đặc điểm cũng như cách nhìn nhận khác nhau. Dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết:

Thế giới quan duy tâm là gì ?

Thế giới quan duy tâm thừa nhận rằng thực chất của thế giới chính là ý thức. Nó là cái cơ trước và cũng là cái có quyết định hành động so với thế giới của con người và vật chất. Trong thế giới quan duy tâm lại sống sót cả thế giới quan duy tâm khách quan và thế giới quan duy tâm chủ quan. Hai hình thức này lại khác nhau trong ý niệm về ý thức. Chủ quan coi niềm tin là ý chí, tình cảm, tư tưởng còn khách quan lại coi niềm tin là ý niệm, một ý niệm tuyệt đối .

Có thể nói sự hình thành và phát triển của thế giới quan duy tâm thường gắn liền với cả lịch sử hình thành và phát triển của chủ nghĩa duy tâm trong triết học. Về cơ bản thì nó phủ nhận tính khách quan và quy luật khách quan của thế giới vật chất và con người. Đồng thời thừa nhận ý thức, tư tưởng, ý niệm, ý niệm tuyệt đối là cái có trước, cái sẽ quyết định đến thế giới vật chất, con người.

Tóm lại thế giới quan duy tâm theo như nhìn nhận của những nhà khoa học thì nó có phần trái chiều với thế giới quan khoa học, đa phần nhờ vào vào nhận thức của con người cũng như điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang nhất định .

Khái niệm thế giới quan duy tâm là gì?

Thế giới quan duy vật là gì ?

trái lại với thế giới quan duy tâm, thế giới quan duy vật lại thừa nhận thực chất của thế giới là vật chất. Vật chất là cái có trước, nó quyết định hành động ý thức cũng như thừa nhận vai trò của con người ở trong đời sống hiện tại. Đồng thời thế giới quan duy vật còn khẳng định chắc chắn sự thống nhất ở tính vật chất. Cụ thể là trọn vẹn không do lực lượng siêu nhiên hay ý thức của con người sinh ra. Vì vậy nó không tự mất đi mà sống sót vĩnh viễn, vô tận và vô hạn .

Thêm vào đó thế giới quan duy vật còn khẳng định được sự hình thành, phát triển và vận động của xã hội đều phụ thuộc vào quy luật khách quan. Chính ý thức và tinh thần sẽ phản ánh bộ não của con người về hiện thực khách quan, ý thức, tinh thần có nguồn gốc vật chất, bị vật chất quyết định nhưng nó chứa tính sáng tạo và năng động.

So sánh thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

Bảng so sánh sự khác nhau giữa thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

Vai trò của thế giới quan trong đời sống

Một thế giới quan được cho là đúng đắn thì nó chính là “la bàn” hướng cho con người đi đến những hoạt động tích cực theo hướng phát triển của xã hội. Vì vậy có thể khẳng định rằng thế giới quan chính là trụ cột trong tư tưởng của nhân cách, đạo đức, hành vi và chính trị. Tuy nhiên trong nó cũng tồn tại 2 mặt:

• Thế giới quan hướng cho con người đến với những nhận thức đúng hoặc đôi lúc chưa đúng. Khi mà thế giới quan được hướng dẫn đơn cử từ khoa học thì con người sẽ biết được đơn cử mối quan hệ giữa họ với đối tượng người tiêu dùng. Từ đó có năng lực nhân thức đúng quy luật hoạt động của đối tượng người tiêu dùng đó .

• Khi con người nhìn nhận một cách không đúng về thế giới quan thì họ sẽ không có khả năng xác định được đúng các mối quan hệ xã hội cũng như không nhận thức được chính xác quy luật của các đối tượng. 

  Xem thêm: Giá vàng hôm nay 26.6: Ồ ạt bán tháo, người mua thua lỗ

Chính vì thế khi đã xác lập được những mối quan hệ xã hội thì con người trọn vẹn hoàn toàn có thể xác lập được tiềm năng, phương hướng và phương pháp hoạt động giải trí sao cho đúng mực nhất. Hay nói một cách dễ hiểu thì thế giới quan sẽ là những khuynh hướng giúp cho đời sống tăng trưởng một cách tốt đẹp nhất .

Bên cạnh đó thế giới quan còn giúp cho con người được chi phối thực tiễn một cách sâu sắc nhất có thể. Người hiểu đúng ý nghĩa cuộc sống của thế giới quan sẽ luôn có nghị lực, ý chí và đủ quyết tâm để giúp cho bản thân và xã hội cùng tiến bộ. Ngược lại nếu không hiểu đúng cuộc sống của thế giới quan thì họ sẽ bị thụ động trong nhận thức, giảm ý chí,…

Trên đây là những thông tin về thế giới quan là gì mà chúng tôi muốn chia sẻ đến với bạn đọc. Mong rằng với những thông tin này thì các bạn sẽ hiểu thêm được những khái niệm tích cực trong cuộc sống cũng như phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu được hiệu quả hơn. Xin trân trọng cảm ơn!