Ngày đăng : 10/12/2021, 21 : 04
Nguồn của pháp luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về pháp lý cũng như thực tiễn trong hệ thống pháp luật của tổ chức quốc tế. ASEAN là tổ chức quốc tế liên kết khu vực được đánh giá là thành công trên thế giới. Và để tìm hiểu về nguồn luật xây dựng nên hệ thống pháp luật của tổ chức này so với nguồn quốc tế, cũng như vai trò của nguồn bổ trợ đối với các hoạt động của ASEAN MỤC LỤC MỞ ĐẦU Nguồn pháp luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng pháp lý thực tiễn hệ thống pháp luật tổ chức quốc tế ASEAN tổ chức quốc tế liên kết khu vực đánh giá thành công giới Và để tìm hiểu nguồn luật xây dựng nên hệ thống pháp luật tổ chức so với nguồn quốc tế, vai trò nguồn bổ trợ hoạt động ASEAN em xin lựa chọn tìm hiểu đề tài 01: “So sánh nguồn pháp luật cộng đồng ASEAN với nguồn luật quốc tế, từ đánh giá vai trò nguồn bổ trợ hoạt động hợp tác ASEAN” Do tính chất phức tạp đề tài, hạn chế tri thức lý thuyết kinh nghiệm thực tiễn, nên làm khó tránh khỏi tồn định Em mong nhận đóng góp ý kiến thầy để hồn thiện làm, hiểu thêm phương pháp học tập nghiên cứu môn học Pháp luật Cộng đồng ASEAN Em xin trân thành cảm ơn! NỘI DUNG I Pháp luật Cộng đồng ASEAN 1, Khái quát cộng đồng ASEAN ● Khái niệm Cộng đồng ASEAN liên kết quốc gia ASEAN sở hệ thống thiết chế thể chế pháp lý bao gồm trụ cột: Cộng đồng trị – an ninh, cộng đồng kinh tế cộng đồng văn hóa xã hội nhằm xây dựng ASEAN trở thành tổ chức quốc tế động, thịnh vượng, vững mạnh sắc chung Cộng đồng ASEAN thay ASEAN mà liên kết ASEAN cấp độ cao sâu rộng hơn: Tiếp tục kế thừa nâng cấp liên kết có ASEAN lên cấp độ cao phạm vi rộng nhằm đáp ứng nhu cầu hợp tác phát triển ASEAN Bên cạnh đó,Cộng đồng ASEAN xây dựng tảng thể chế pháp lý có tính ràng buộc cao thành viên với nội dung, cấu tổ chức phương thức hoạt động cụ thể.Cộng đồng ASEAN hình thành sở ba trụ cột liên kết “thống đa dạng” quốc gia độc lập khu vực Đông Nam Á Ngoài ra, Cộng đồng ASEAN liên kết khu vực “mở” có vai trị quan trọng khu vực Châu Á Thái Bình Dương Pháp luật Cộng đồng ASEAN không đồng với pháp luật quốc gia thành viên, mà hiểu pháp luật Cộng đồng ASEAN tổng thể nguyên tắc quy phạm pháp luật ASEAN xây dựng ban hành nhằm điều chỉnh quan hệ Cộng đồng ASEAN, phát sinh lĩnh vực kinh tế, trị-an ninh văn hóa-xã hội 2, Pháp luật cộng đồng ASEAN ● Định nghĩa Pháp luật cộng đồng ASEAN tổng thể nguyên tắc quy phạm pháp luật ASEAN xây dựng ban hành nhằm điều chỉnh quan hệ cộng đồng ASEAN, phát sinh lĩnh vực kinh tế, trị – an ninh văn hóa – xã hội ● Đặc điểm pháp luật cộng đồng ASEAN Thứ nhất, quan hệ pháp luật Cộng đồng ASEAN điều chỉnh: – Quan hệ pháp luật Cộng đồng ASEAN điều chỉnh chủ yếu quan hệ phát sinh quốc gia Cộng đồng ASEAN Ngồi ra, pháp luật Cộng đồng ASEAN cịn điều chỉnh quan hệ hợp tác số lĩnh vực ASEAN với đối tác ASEAN (hợp tác ngoại khối) – Quan hệ pháp luật Cộng đồng ASEAN phát sinh tất lĩnh vực hợp tác kinh tế, trị – an ninh văn hóa – xã hội Cộng đồng ASEAN bao gồm trụ cột Cộng đồng trị – an ninh, Cộng đồng văn hóa – xã hội Cộng đồng kinh tế Do pháp luật Cộng đồng ASEAN phân chia thành ba lĩnh vực chính: Luật cộng đồng trị – an ninh, Luật Cộng đồng văn hóa – xã hội, Luật Cộng đồng Kinh tế ASEAN Thứ hai, xây dựng pháp luật Cộng đồng ASEAN: – Xây dựng nguyên tắc tham vấn đồng thuận – Mọi định ASEAN trước đưa phải bàn bạc, thảo luận quốc gia thành viên – Tham vấn: Là trình lâu dài, dẫn đến chậm trễ, khó khăn việc định nước thành viên có trình độ kinh tế, trị, văn hóa – xã hội khác – Đồng thuận: Tạo bình đẳng, quốc gia có tiếng nói việc định liên quan đến vấn đề khu vực Thứ ba, thực thi pháp luật: – Phụ thuộc vào nội dung hợp tác, phạm vi hợp tác, thực thi pháp luật cộng đồng ASEAN nghĩa vụ bên có liên quan, thực thơng qua hoạt động quốc gia thành viên, thiết chế cộng đồng đối tác ASEAN Thứ tư, giám sát thực thi pháp luật giải tranh chấp: – Chức giám sát thực thi pháp luật Cộng đồng ASEAN quy định cho tất thiết chế Cộng đồng, từ Hội nghị cấp cao đến ban thư kí ASEAN Quy chế quy định rải rác văn pháp luật ASEAN – Cơ chế giải tranh chấp ASEAN bao gồm: giải tranh chấp trị – an ninh, kinh tế – thương mại, số lĩnh vực chuyên ngành.Nguồn pháp luật Cộng đồng ASEAN Nguồn pháp luật Cộng đồng ASEAN đa dạng Trên sở khoa học luật tổ chức quốc tế thực tiễn tồn ASEAN chia nguồn pháp luật cộng đồng ASEAN thành nhóm sau – Nhóm 1: Nhóm điều ước quốc tế ký kết khuôn khổ ASEAN: Hiệp ước Bali 1967, Tuyên bố hòa hợp ASEAN 1976, Hiệp định thành lập ban thư ký ASEAN 1967 – Nhóm 2: Các điều ước quốc tế ký kết ASEAN với đối tác mình: Hiệp định khung tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN 1992, Hiệp định khung hợp tác công nghiệp (AICO) – Nhóm 3: Các văn quan có thẩm quyền ASEAN thơng qua: Hiệp định chương trình ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT) 1992, Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) 2009, Thỏa thuận khu vực đầu tư ASEAN (AIA) Trong nhóm nguồn luật kể trên, vai trò đặc biệt quan trọng phụ thuộc vào nhóm nhóm Đây hình thức chứa đựng nguyên tắc quy phạm pháp lý thiết lập điều chỉnh quan hệ hợp tác nội khối ngoại khối ASEAN lĩnh vực trị kinh tế riêng nhóm 3, phụ thuộc vào tính chất, nội dung thẩm quyền Các văn có giá trị ràng buộc thành viên ASEAN có tính chất khuyến nghị II Khái quát luật quốc tế 1, Khái niệm Luật quốc tế hệ thống nguyên tắc quy phạm pháp luật, quốc gia chủ thể khác luật quốc tế thỏa thuận tạo dựng nên, sở tự nguyện bình đẳng, nhằm điều chỉnh quan hệ pháp sinh quốc gia chủ thể lĩnh vực đời sống quốc tế Đó nguyên tắc quy phạm áp dụng chung mà khơng có phân biệt tính chất, hình thức hay vị quốc gia thiết lập quan hệ quốc tế chủ thể với 2, Nguồn luật quốc tế Về pháp lý, nguồn luật quốc tế hình thức chứa đựng quy phạm luật quốc tế Việc viện dẫn, áp dụng loại nguồn luật quốc tế tuân theo cách xác định truyền thống, theo luật quốc tế có hai loại nguồn: Thành văn (điều ước quốc tế) bất thành văn (Tập quán quốc tế) ● Điều ước quốc tế Điều ước quốc tế theo Công ước Viên năm 1969 Luật Điều ước quốc tế ký kết quốc gia điều ước quốc tế xác định là: “ thỏa thuận quốc tế ký kết văn quốc gia pháp luật quốc tế điều chỉnh, dù ghi nhận văn kiện hai hay nhiều văn kiện có quan hệ với với tên gọi riêng gì” Như vậy, với tư cách nguồn Luật quốc tế, điều ước quốc tế thỏa thuận chủ thể luật quốc tế với sở tự nguyện, bình đẳng nhằm thiết lập quy tắc pháp lý bắt buộc gọi quy phạm luật quốc tế để ấn định, thay đổi hủy bỏ quyền nghĩa vụ Trong quan hệ quốc tế nay, điều ước quốc tế chủ yếu trình bày dạng thành văn ● Tập quán quốc tế Tập qn quốc tế đóng vai trị quan trọng q trình hình thành Luật quốc tế So với điều ước quốc tế, tập quán quốc tế đời sớm Đó quy tắc xử chung ban đầu hay số quốc gia đưa áp dụng quan hệ với Sau trình áp dụng lâu dài, rộng rãi nhiều quốc gia thừa nhận quy phạm pháp lý nên quy tắc xử trở thành tập quán quốc tế Từ thấy, tập quán quốc tế quy tắc xử chung, hình thành thực tiễn quan hệ quốc tế chủ thể Luật quốc tế thừa nhận rộng rãi quy tắc có tính chất pháp lý bắt buộc Về lý luận, nguồn pháp luật quốc tế phạm trù pháp lý gắn với trình hình thành quy định luật Theo đó, theo khoản 1, điều 38 Quy chế tịa án quốc tế Liên hợp quốc (bao gồm án lệ, học thuyết luật gia có trình độ cao) số hình thức khác hình thành thực tiễn phát triển luật quốc tế như: Nghị không bắt buộc tổ chức quốc tế, hành vi pháp lý đơn phương quốc gia III So sánh nguồn pháp luật cộng đồng ASEAN với nguồn luật quốc tế a) Giống nhau: Cũng luật Quốc tế, pháp luật Cộng đồng ASEAN có hai loại nguồn nguồn nguồn bổ trợ hay nguồn phái sinh Nguồn luật điều ước quốc tế Các điều ước quốc tế nguồn luật Quốc tế ASEAN thể tên gọi như: Hiến chương, hiệp ước, nghị định thư, tuyên bố,… Luật quốc tế pháp luật cộng đồng ASEAN điều chỉnh điều ước quốc tế không phụ thuộc vào thỏa thuận ghi chép văn kiện hay hai nhiều văn kiện có quan hệ với nhau, không phụ thuộc vào tên gọi cụ thể văn kiện Nguồn có giá trị pháp lý bắt buộc thành viên kí kết tham gia điều ước Ngược lại, nguồn bổ trợ có tính chất tham khảo, khơng có giá trị pháp lý bắt buộc chủ thể b) Khác nhau: Nguồn Luật quốc tế đa dạng pháp luật Cộng đồng ASEAN, Luật quốc tế cịn có nguồn tập qn quốc tế cịn pháp luật Cộng đồng ASEAN khơng quốc gia khu vực có tập quán, điều kiện khác khó để tất quốc gia đồng ý sử dụng tập quán pháp luật có giá trị bắt buộc, nguồn bổ trợ luật Quốc tế đa dạng pháp luật cộng đồng ASEAN, số nguồn khuyến nghị,… luật Quốc tế cịn có số nguồn bổ trợ khác phán Tòa án, hành vi pháp lý đơn phương quốc gia, học thuyết pháp lý, nguyên tắc pháp luật chung… Điều dễ hiểu ASEAN chủ thể luật Quốc tế Luật Quốc tế điều chỉnh quan hệ pháp luật phát sinh chủ thể, phạm vi điều chỉnh pháp luật rộng phức tạp c) Kết luận Như nguồn pháp luật Cộng đồng ASEAN giống với nguồn luật quốc tế, có điều nguồn luật quốc tế rộng phức tạp IV Đánh giá vai trò nguồn bổ trợ hoạt động hợp tác ASEAN Luật mềm (soft law) thuật ngữ sử dụng để văn hay quy định mà chất luật có tầm quan trọng khn khổ phát triển luật pháp quốc tế1 Đó văn kiện không ràng buộc khuyến nghị, hướng dẫn, quy tắc hay tiêu chuẩn quốc gia đưa tổ chức quốc tế quan đưa Luật mềm chất khơng phải luật, khơng có hiệu lực pháp lý Vai trị luật mềm mang tính chất “quá độ”, cụ thể, văn kiện hay quy định luật mềm mang chất khuyến nghị áp dụng thực tế dẫn hình thành quy định tập quán quốc tế sau ghi nhận vào điều ước quốc tế Luật mềm sử dụng quốc gia không đạt thoả thuận ràng buộc không muốn đàm phán khơng đạt kết Luật mềm sử dụng để tránh rườm cứng nhắc việc ký kết điều ước quốc tế Vai trò văn kiện hay quy định luật mềm nằm việc sau chúng đời quốc gia thực hay chấp nhận chúng Đối với luật Cộng đồng ASEAN, luật mềm bao gồm phán Tòa án, nguyên tắc pháp luật chung, nghị tổ chức quốc tế liên phủ, hành vi pháp lý đơn phương quốc gia, học thuyết học giả danh tiếng luật Cộng đồng ASEAN… Sách “The Law of International Responsibility” (trang 117) – Giáo sư James R Crawford Đối với nguồn luật quốc tế, loại nguồn liệt kê điều ước quốc tế (nguồn thành văn) tập quán quốc tế (nguồn bất thành văn) xem hai loại nguồn chủ yếu, có vai trị quan trọng Đối với nguồn luật Cộng đồng ASEAN ba nhóm nguồn luật, vai trị đặc biệt quan trọng thuộc nhóm nhóm Đây hình thức chứa đựng nguyên tắc quy phạm pháp lý thiết lập điều chỉnh quan hệ hợp tác nội khối ngoại khối ASEAN lĩnh vực trị, kinh tế Riêng với nhóm 3, văn quan có thẩm quyền ASEAN thơng qua, phụ thuộc vào tính chất, nội dung thẩm quyền, văn có giá trị ràng buộc với thành viên ASEAN có tính chất khuyến nghị Thấy hệ thống nguồn Pháp luật ASEAN tiến trình phát triển chủ yếu điều ước quốc tế ký kết quốc gia thành viên với Nội dung văn ký kết ASEAN phần nhiều mang tính chất trị, vạch phương hướng hay mục tiêu hướng tới nhiều ràng buộc pháp lý Điều dẫn đến tính cam kết yếu ASEAN, với chênh lệch phát triển (đặc biệt nước ASEAN ASEAN 4) nên khơng tạo bình đẳng hội phát triển mà hội nhập khu vực mang lại, dẫn đến tình trạng chậm trễ thực cam kết KẾT LUẬN Có thể nói, Luật quốc tế đóng vai trị vơ quan trọng khơng thể thiếu việc điều hịa quan hệ quốc tế nói chung đới với luật Cộng đồng ASEAN nói riêng Nguồn pháp luật quốc tế ảnh hưởng không nhỏ đến luật Cộng đồng ASEAN có vai trị quan trọng họa động hợp tác ASEAN Đặc biệt, bối cảnh toàn cầu hóa vai trị ngày khẳng định Để thúc đẩy hội nhập Cộng đồng ASEAN phát triển thực ASEAN học hỏi chế xây dựng hệ thống nguồn luật từ luật quốc tế DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Pháp luật Cộng Đồng ASEAN, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội – 2017 Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Thương mại quốc tế, nxb CAND, Hà Nội – 2017 Sách tham khảo “The Law of International Responsibility” – Giáo sư James R Crawford Nguyễn Hùng Sơn, Luận Thùy Dương, Khổng Thị Bình, Hà Anh Tuấn – “150 câu hỏi đáp ASEAN – Hiến chương ASEAN Cộng đồng ASEAN”; NXB Thế Giới; 2010 Tài liệu web http://hoangduong145.blogspot.com/2018/03/ac-iem-va-he-thong-nguon-cua-phapluat.html https://luatminhkhue.vn/vai-tro-cua-luat-quoc-te-trong-giai-doan-hop-tac-va-doithoai-hien-nay.aspx https://global.oup.com/academic/product/the-law-of-international-responsibility9780199296972?cc=us〈=en& https://xemtailieu.com/tai-lieu/bthk-asean-cua-uyen-xinh-gai-1736951.html https://text.123doc.net/document/5362699-phan-biet-nguon-cua-phap-luat-congdong-asean-voi-nguon-cua-luat-lien-minh-chau-au-ly-giai-su-khac-biet-nay.htm 10 http://khuatlieu123.blogspot.com/2018/02/nguon-cua-phap-luat-cong-ong-aseanva.html 10 … Cộng đồng ASEAN thay ASEAN mà liên kết ASEAN cấp độ cao sâu rộng hơn: Tiếp tục kế thừa nâng cấp liên kết có ASEAN lên cấp độ cao phạm vi rộng nhằm đáp ứng nhu cầu hợp tác phát triển ASEAN Bên… ngành.Nguồn pháp luật Cộng đồng ASEAN Nguồn pháp luật Cộng đồng ASEAN đa dạng Trên sở khoa học luật tổ chức quốc tế thực tiễn tồn ASEAN chia nguồn pháp luật cộng đồng ASEAN thành nhóm sau – Nhóm… luật Cộng đồng ASEAN, Luật quốc tế cịn có nguồn tập quán quốc tế pháp luật Cộng đồng ASEAN khơng quốc gia khu vực có tập quán, điều kiện khác khó để tất quốc gia đồng ý sử dụng tập quán pháp luật
– Xem thêm –
Xem thêm: So sánh nguồn của pháp luật cộng đồng ASEAN với nguồn của luật quốc tế, từ đó đánh giá vai trò của nguồn bổ trợ đối với các hoạt động hợp tác của ASEAN,
