Cấp đông loại sản phẩm cá tra phi lê xuất khẩu tại nhà máy sản xuất. ( Ảnh : Vũ Sinh / TTXVN )Cùng với sự tăng trưởng của thương mại toàn thế giới, giải pháp phòng vệ thương mại tiếp tục được những vương quốc trên quốc tế sử dụng, nhất là những nền kinh tế tài chính xuất khẩu lớn càng dễ trở thành đối tượng người dùng của giải pháp phòng vệ thương mại .
Tuy nhiên, theo khuyến nghị từ Bộ Công Thương, nếu doanh nghiệp chớp lấy kịp thời và dữ thế chủ động ứng phó thì giải pháp phòng vệ thương mại sẽ không còn là rào cản lớn so với sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam .
Đối mặt với rủi ro
Là ngành hàng nằm trong nhóm xuất khẩu nòng cốt, thời hạn qua ngành thủy hải sản Việt Nam đã trải qua 18 kỳ thanh tra rà soát thuế chống bán phá giá với cá tra, basa và 16 kỳ thanh tra rà soát chống bán phá giá so với tôm nước ấm .
Trong những lần thanh tra rà soát, có những kỳ, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra và tôm của Việt Nam được hưởng mức thuế suất thấp từ 0-1 % nhưng ngược lại, không ít doanh nghiệp đã phải chịu thuế suất cao .
Tới đây, rủi ro tiềm ẩn này còn lớn hơn khi xuất khẩu không ngừng tăng trưởng nhờ vào những Hiệp định thương mại tự do ( FTA ) mà Việt Nam tham gia .
[Ngành thủy sản linh hoạt thích nghi điều kiện mới để tiêu thụ sản phẩm]
Thống kê cho thấy mặc dầu dịch COVID-19 đã tác động ảnh hưởng không nhỏ tới nền kinh tế tài chính nhưng kim ngạch xuất khẩu thủy hải sản năm 2021 vẫn đạt 8,89 tỷ USD, tăng 5,7 % so với năm 2020. Tuy nhiên, đây lại là một trong những ngành phải đối lập với những vấn đề phòng vệ thương mại do quốc tế tìm hiểu sớm nhất .
Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), giai đoạn đầu ngành thủy sản còn bỡ ngỡ do các vụ kiện và gặp nhiều bất lợi trong các lần thực hiện hiện rà soát của thị trường nhập khẩu. Thế nhưng, “ngã ở đâu đứng dậy ở đó,” cộng đồng doanh nghiệp ngành thủy sản qua đây đã sớm rút ra nhiều bài học kinh nghiệm để chủ động ứng phó.
Cũng trong tiến trình hội nhập của nền kinh tế tài chính, thời cơ để ngành gạch men ốp lát tăng trưởng, tăng trưởng xuất khẩu là rất lớn. Dù vậy, đây cũng là nghành nghề dịch vụ sẽ phải đối lập nhiều hơn rủi ro tiềm ẩn tìm hiểu vận dụng giải pháp phòng vệ thương mại từ những thị trường .
Ông Đinh Quang Huy, Chủ tịch Hiệp hội Gốm sứ xây dựng Việt Nam, cho biết việc xuất khẩu ra thế giới là bước tiến lớn của ngành gạch men ốp lát Việt Nam. Tuy nhiên, mặt hàng này đã và đang đối diện với thách thức lớn trước các biện pháp phòng vệ thương mại từ thị trường xuất khẩu như Philippines, Malaysia, Đài Loan (Trung Quốc)…
“ Mặc dù việc bị tìm hiểu vận dụng giải pháp phòng vệ thương mại là điều mà ngành đã xác lập trước nhưng đây là yếu tố mới, kinh nghiệm tay nghề ứng phó còn ít khiến nhiều vấn đề doanh nghiệp và ngành sản xuất gặp không ít khó khăn vất vả, lúng túng, ” ông Đinh Quang Huy trải lòng .
Đáng lưu ý, Bộ Công Thương vừa công bố danh sách 11 nhóm sản phẩm xuất khẩu có nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại; trong đó, cả 11 sản phẩm này đều xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ.
Cụ thể, list update đến tháng 11/2021 mà Bộ Công Thương đưa ra gồm 4 mẫu sản phẩm gỗ có rủi ro tiềm ẩn bị vận dụng giải pháp chống lẩn tránh, gian lận nguồn gốc, chuyển tải phạm pháp hoặc giải pháp phòng vệ thương mại .
Thêm vào đó, những loại sản phẩm khác là đá tự tạo, gạch men, xe đạp điện điện, vỏ bình ga, ghim đóng thùng, pin nguồn năng lượng mặt trời và thép carbon chống ăn mòn .
Chủ động ứng phó
Chia sẻ thêm về yếu tố này, bà Phạm Châu Giang-Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại ( Bộ Công Thương ), cho hay tính đến hết tháng 12/2021, sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là đối tượng người dùng của 209 vấn đề tìm hiểu. Riêng trong năm 2021 có 8 vấn đề mới do quốc tế khởi xướng, bên cạnh nhiều vấn đề cũ đang liên tục tìm hiểu và những vấn đề thanh tra rà soát hàng năm, thanh tra rà soát cuối kỳ .
Hàng hóa xuất khẩu nhập khẩu tại cảng TP. Hải Phòng. ( Ảnh : An Đăng / TTXVN )Theo bà Phạm Châu Giang, qua kinh nghiệm tay nghề ứng phó những vụ kiện của quốc tế với sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu Việt Nam, việc cảnh báo nhắc nhở sớm cho doanh nghiệp về những rủi ro tiềm ẩn bị tìm hiểu phòng vệ thương mại đóng vai trò quan trọng so với thành công xuất sắc trong những vụ kiện. Bởi, thường thì khi những nước ra thông tin tìm hiểu chỉ trong thời hạn rất ngắn nhưng nhu yếu doanh nghiệp phân phối thông tin lại rất lớn .
Nhằm tương hỗ những doanh nghiệp dữ thế chủ động hơn trong việc giải quyết và xử lý, ứng phó với những vấn đề tìm hiểu phòng vệ thương mại của quốc tế, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 316 / QĐ-TTg phê duyệt Đề án Xây dựng và quản lý và vận hành hiệu suất cao mạng lưới hệ thống cảnh báo nhắc nhở sớm về phòng vệ thương mại .
Hiện nay, định kỳ hàng quý, Cục Phòng vệ thương mại đều update và thông tin công khai minh bạch list cảnh báo nhắc nhở để những cơ quan chức năng, những hiệp hội, doanh nghiệp và những bên tương quan khác xu thế đơn cử, chuẩn bị sẵn sàng trước cho năng lực bị quốc tế thực thi tìm hiểu phòng vệ thương mại .
Tuy nhiên, để chủ động ứng phó, bà Phạm Châu Giang khuyến cáo doanh nghiệp cần trang bị kiến thức cơ bản về pháp luật, quy định phòng vệ thương mại trong các FTA giữa Việt Nam và các đối tác; dự trù thuê luật sư khi cần thiết; xây dựng hệ thống quản trị tiên tiến, hiện đại, lưu trữ hồ sơ, sổ sách đầy đủ và rõ ràng.
Trường hợp bị khởi xướng tìm hiểu, cần xem xét tham gia vấn đề một cách tích cực bằng cách vấn đáp bản câu hỏi đúng thời hạn, hợp tác với cơ quan tìm hiểu quốc tế, tránh việc bị cơ quan tìm hiểu quốc tế sử dụng những tài liệu sẵn có khi nhìn nhận, nghiên cứu và phân tích trong Kết luận vấn đề .
Tới đây, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp các đơn vị triển khai, thực hiện hiệu quả Đề án về nâng cao năng lực phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các FTA thế hệ mới và Đề án về nâng cao năng lực phối hợp trong phòng vệ thương mại nhằm hỗ trợ doanh nghiệp hạn chế rủi ro./.
Uyên Hương (TTXVN/Vietnam+)
