Qua nhiềm năm điều tra và nghiên cứu Julian Treasure đã tò mò ra một số ít rào cản tâm lý sau khiến cho năng lực giao tiếp của tất cả chúng ta kém hiệu suất cao đi. Cùng khám phá qua những rào cản tâm lý này và tìm cách khắc phục nó .
Julian Treasure, chuyên viên vế Giao Tiếp
1. Mong muốn xây dựng hình tượng đẹp
Ai cũng muốn mình tốt đẹp trong mắt người khác.
Song, khao khát cơ bản này lại cản trở cách ta lắng nghe và chuyện trò. Xu hướng này thường bộc lộ qua câu nói đơn thuần : “ Tôi biết rồi. ” Nhưng nếu đã biết hết mọi thứ thì tôi còn hoàn toàn có thể học được gì ? Không gì cả. Một câu trong đạo Phật đúc rút quan điểm này rất hay : “ Tri thức là học thêm điều gì đó mỗi ngày. Khôn ngoan là bỏ đi điều gì đó mỗi ngày. ”
Thật dễ nản khi ở cạnh một người không bao giờ cảm thấy bị ấn tượng.
Chuyên gia về giao tiếp Trisha Bauman kể cho tôi nghe một câu truyện minh họa rõ yếu tố này. Cô chuyển tới Paris và cảm thấy lạc lõng khi biểu lộ sự hào hứng trước cảnh đẹp của những nơi cô tới. Mỗi khi cô mở lời khen ngợi vẻ đẹp của một nơi nào đó, những người bạn mới chỉ đáp cô bằng một cái nhún vai .
Phải mất một thời hạn cô mới nhận ra yếu tố không phải ở cô ; trong nhóm người đó, nếu không phải ở Paris, việc bộc lộ sự ấn tượng trước một điều gì đó bị coi là mất mặt. Dù có vẻ như li ti, nhưng hành vi này lại phá hỏng cuộc vui. Niềm vui là thứ khan hiếm trong quốc tế này, vậy nên thật đáng buồn khi ta tìm cách giết chết niềm vui của mình .
“Soạn diễn văn” là một cách khó nhận biết hơn để tạo hình tượng đẹp nhưng lại làm cuộc nói chuyện nhạt dần.
Khi giọng nói của bạn vang lên trước mặt tôi, tôi đang tập trung chuyên sâu tâm lý bài độc thoại tuyệt vời tiếp theo của mình. Hành động này thường đưa đến cụm từ “ dù sao đi nữa thì … ” vốn gạt bỏ mọi điều đối phương vừa nói và chuyển sang một chủ đề trọn vẹn mới. Đây là tính cách tác động ảnh hưởng xấu đến người quyền lực tối cao, dù đó không phải là phong thái chỉ huy tốt .
Mức độ cao hơn của soạn diễn văn là “thi nhau nói”.
Người ta dùng cách phá hỏng niềm vui này cũng vì muốn tạo hình tượng tốt cho bản thân. Giả sử tôi hào hứng san sẻ, “ Chúng tôi đang rất phấn khởi về kỳ nghỉ sắp tới ở Hy Lạp. ” Người thích nói thi sẽ xen vào, “ Ồ vâng, tôi đã đến Hy Lạp 6 lần và tôi thích nơi đó lắm ! ” Cảm giác của tôi là mất tự tin. Câu nói đó làm niềm vui của tôi trở nên tầm thường .
* 22 Nguyên tắc Giao Tiếp Cơ Bản mà Người Chuyên Nghiệp Cần Biết
2. Mong muốn thể hiện rằng mình đúng
Nếu có một điều mà ta thích hơn việc tạo hình tượng đẹp thì đó chính là mong muốn thể hiện rằng mình đúng. Khi tôi đúng và bạn sai, điều đó cho tôi cảm giác rằng mình giỏi hơn bạn.
Mong muốn đó hoàn toàn có thể tàn phá những mối quan hệ. Như nhà giáo kiêm chuyên viên tư vấn tâm lý Harville Hendrix từng nói, “ Bạn muốn chứng tỏ mình đúng hay muốn giữ gìn mối quan hệ ? Vì không phải khi nào bạn cũng có được cả hai. Bạn không hề vừa có một mối quan hệ tốt đẹp vừa tận thưởng cảm xúc “ mình đúng ” được .
Nhu cầu thể hiện mình đúng có thể xuất phát từ nỗi sợ bị coi thường.
Nó cũng hoàn toàn có thể bắt nguồn từ nỗi sợ bị người khác nhìn thấy thực chất của mình, một con người đầy khuyết điểm, xích míc và rối loạn. Chúng ta khao khát được cảm thấy hài hòa và hợp lý, được tôn trọng và chứng tỏ mình đúng – hoặc người khác sai – là con đường ta chọn để đạt được khát khao này vì nó khiến ta tiêu biểu vượt trội hơn người khác .
Hành động ngắt lời người khác bắt nguồn từ khát khao thể hiện rằng mình đúng.
Đây hoàn toàn có thể là tác dụng của việc chuẩn bị sẵn sàng trước điều sẽ nói, nhưng thường thì nó Open giật mình – đơn thuần là từ mong ước phản đối, yên cầu một câu vấn đáp, hay lập tức nêu quan điểm mà không đợi người khác nói xong .
Hành động ngắt lời người khác đang ngày càng trở nên thông dụng trong quốc tế thiếu kiên trì của tất cả chúng ta, ngay cả trong thực trạng tương quan đến mạng sống. Một cuộc khảo sát trên những bác sĩ ở Mỹ và Canada cho thấy bệnh nhân bị bác sĩ ngắt lời sau khi họ vừa mở lời được trung bình 18 giây ; chưa tới 25 % bệnh nhân hoàn toàn có thể nói hết câu mà không bị ngắt lời .
Ngắt lời gây ra 2 hậu quả xấu.
Ta không nghe được điều đối phương nói, và đó hoàn toàn có thể là điều có ích, khai sáng cho ta hoặc làm ta giật mình. Ngoài ra, hành vi ngắt lời rất có rủi ro tiềm ẩn phá hỏng phần còn lại của cuộc trò chuyện vì nó đổi khác sự cân đối giữa hai bên – người ngắt lời biểu lộ sự áp đảo của họ – cũng như cảm hứng chung của cuộc đối thoại. Người bị ngắt lời hoàn toàn có thể cảm thấy bị coi thường và xúc phạm, từ đó họ khó chịu, buồn chán và khó mở lòng. Dù không phải khi nào ngắt lời cũng là sai, nhưng việc biến nó thành thói quen thì không nên chút nào .
* Kỹ Năng Giao Tiếp Để Thành Công
3. Mong muốn làm hài lòng mọi người
Nếu một người thật sự – hoặc bị xem là – muốn làm hài lòng mọi người, điều đó sẽ làm họ mất tiếng nói.
Họ thiếu sự chân thành và trung thực – 2 nền tảng chính của việc giao tiếp tốt. Những người này nói “ có ” khi họ không muốn hoặc chấp thuận đồng ý đi chơi trong khi họ muốn ở nhà. Để được mọi người yêu quý, họ hoàn toàn có thể đống ý với những quan điểm mà họ về cơ bản là phản đối. Tất cả tất cả chúng ta đều muốn được yêu quý, yếu tố nằm ở mức độ .
Nếu bạn thấy mình cố làm hài lòng mọi người quá mức, hãy dành thời gian nghĩ về những giá trị của bản thân.
Bạn hoàn toàn có thể tự hỏi : Mình ủng hộ điều gì ? Đâu là điều quan trọng trong đời sống mình ? Điều gì không hề thương lượng được ? Hãy viết ra mọi tâm lý của bạn. Khi đã xác lập rõ giá trị cốt lõi của bản thân, bạn hoàn toàn có thể thuận tiện bảo vệ nó mà không bị cuốn theo quan điểm hay nhu yếu của người khác .
4. Mong muốn chỉnh sửa người khác
Mục đích của việc này là cố làm mọi thứ hoàn hảo.
“ Đừng khóc ” hay “ Đừng buồn ” là phản hồi trước nỗi đau của người thích chỉnh sửa người khác. Tại sao tôi lại coi đây là một con đỉa ? Vì đôi lúc con người ta cũng phải bày tỏ nỗi buồn chán, tức giận hay những xúc cảm xấu đi mạnh khác .
Người thích chỉnh sửa cho rằng người khác không được phép buồn.
Điều này hoàn toàn có thể bắt nguồn từ việc muốn làm hài lòng người khác, hoặc do họ sợ cảm hứng xấu đi đó. Nguyên nhân hoàn toàn có thể là do mái ấm gia đình họ đã trải qua quá nhiều chuyện không hay hoặc do họ chưa từng trải qua xúc cảm đó khi sống trong một mái ấm gia đình không đồng ý việc thể hiện xúc cảm .
Dì tôi từng kể cho tôi nghe một câu chuyện về tác hại của việc chỉnh sửa, dù là mang ý định tốt.
Hồi còn bé, dì được cha mẹ thông tin rằng mình sắp có em. Dì phấn khích lắm, và căn phòng trống được trang trí thành phòng cho em bé. Cuối cùng, ngày đó cũng tới và cha mẹ dì đến bệnh viện. Dì đợi ở nhà cùng một người hàng xóm, nhưng khi cha mẹ quay trở lại thì lại không thấy em bé đâu .
Không ai nói một lời nào. Cuối cùng thì dì cũng có hai cậu em trai, và rất lâu sau đó dì mới biết rằng đứa em tiên phong của mình đã chết non – nhưng dì không khi nào quên được cảm xúc bồn chồn và đơn độc trong ngày hôm đó. Hẳn là ông bà tôi đã quyết định hành động không nói cho dì biết để dì khỏi phải đau buồn. Tuy nhiên, hậu quả là dì thấy mất niềm tin ở họ và cảm thấy khó tin yêu người khác hơn .
* Kỹ Năng Giao Tiếp Và Tạo Lập Mối Quan Hệ
Hành động chỉnh sửa, dù là giấu nhẹm đi hay đánh lạc hướng hoặc che đậy bằng sự yêu thương quá mức, vẫn phủ nhận cảm xúc mà một người cần phải trải qua.
Không chỉ vậy, nhiều người thích chỉnh sửa còn có thói quen phủ nhận những cảm hứng mạnh. Khi giao tiếp bị thôi thúc bởi nhu yếu chỉnh sửa, điều đó nghĩa là đang có một yếu tố ngầm nào đó – yếu tố tương quan đến nhu yếu của người chỉnh sửa, dù nó hoàn toàn có thể được che đậy bằng tình yêu thương .
Một số “rào cản” trên có thể rất nhỏ hoặc không tồn tại đối với bạn.
Tuy nhiên, tôi đoan chắc rằng tối thiểu một thói quen đã – hoặc đang – ảnh hưởng tác động đến những thời cơ của bạn trong đời sống. Khi quan tâm đến và ý thức hơn về những “ con đỉa ” này, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu hóa tầm tác động ảnh hưởng của nó. Chỉ riêng việc chú ý quan tâm đến nó thôi cũng đủ khiến những con đỉa này rút lui rồi .
* 12 nguyên tắc vàng khi giao tiếp
* Kỹ Năng Giao Tiếp, Thuyết Trình và Tạo Lập Mối Quan Hệ
* * *
Tác giả : Julian Treasure
Người dịch : Cao Huỳnh Phương Dung
