Khái niệm đạo lý là gì

• Khái niệm nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
• a Khái niệm
• b Trình tự lập luận về một tư tưởng đạo lý
• c Ví dụ về một tư tưởng đạo lý
• Cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý
• 1 Tìm hiểu đề và tìm ý
• 2 Dàn bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý
• 3 Cách viết bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý
• 4 Đọc và sửa lỗi
• Bài tập ví dụ nghị luận về một tư tưởng đạo lý
• Câu hỏi ví dụ nghị luận một tự tưởng đạo lý
• Đáp án câu hỏi
• Video liên quan

Khái niệm nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

a Khái niệm

Văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo lý, lối sống, văn hóa của con người với con người, của con người trong xã hội.

• Tư tưởng: Là những quan điểm, ý kiến cá nhân về nhân sinh, vấn đề nhận thức, về tâm hồn, nhân cách, cách đối nhân xử thế hay về các mối quan hệ gia đình và xã hội.

  Bạn đang đọc: Khái niệm đạo lý là gì

• Đạo lý : Là những quan điểm mang tính bao quát về lối sống, lẽ phải, đạo đức hay chân lý .

Tư tưởng trong bài văn là tư tưởng tương thích với đạo lý, lẻ phải. Tư tưởng đó phải là tư tưởng khách quan, chân thực, có tương quan trực tiếp tới đời sống xã hội về vật chất hoặc đời sống tính thần của con người .

b Trình tự lập luận về một tư tưởng đạo lý

Thường thì những bạn phải triển khai lập luận theo 5 bước sau :

• Phải nêu rõ được nội dung, ý nghĩa của vấn đề nghị luận là tư tưởng đạo lý gì .
• Phải lý giải 3 loại nghĩa : nghĩa đen, nghĩa bóng và nghĩa sâu .
• Bàn luận chứng minh những mặt đúng sai, tích cực xấu đi .
• Mở rộng, nâng cao yếu tố tư tưởng đạo lý đó .
• Khẳng định yếu tố và liên hệ .

Xem thêm: Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là gì

c Ví dụ về một tư tưởng đạo lý

Thường những chủ đề này được lấy từ những câu ca dao, tục ngữ như :

• Lá lành đùm lá rách nát .
• Ăn quả nhớ kẻ trồng cây .
• Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao .
• Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng .
• Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ .

Cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý

Cũng như những thể loại văn nghị luận khác, tất cả chúng ta cũng phải triển khai lần lượt 4 phần gồm :

1 Tìm hiểu đề và tìm ý

a Tìm hiểu đề

• Kiểu bài : Nghị luận về yếu tố tư tưởng, đạo lý .
• Vấn đề nghị luận
• Phạm vi bàn luận

b Tìm ý

• Giải thích, nêu ý nghĩa, khái niệm, đặc thù của yếu tố cần nghị luận .
• Phân tích, chứng tỏ bằng lí lẽ, dẫn chứng .
• Vấn đề đó được biểu lộ như thế nào trong văn hóa truyền thống, trong đời sống .
• Còn có những biểu lộ nào trái ngược không ? Nên nhận thức và hành vi như thế nào cho đúng ?

2 Dàn bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý

a Mở bài

• Giới thiệu chung yếu tố cần nghị luận .
• Đưa ra những vấn đề nghị luận .

b Thân bài

+ Giải thích vấn đề:

• Giải thích những từ, cụm từ trọng tâm .
• Giải thích những từ nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa sâu và khái quát thành bài học kinh nghiệm, lời khuyên .

+ Bàn luận và chứng minh vấn đề:

• Cần khẳng định chắc chắn được tính đúng, sai của tư tưởng đạo lý đó .
• Vận dụng những câu châm ngôn, ca dao tục ngữ có tương quan đến tư tưởng đạo lý để chứng tỏ .
• Đưa ra những dẫn chứng thực tế trong đời sống, những câu truyện đời thường hay trích trong truyện hạt giống tâm hồn .

+ Bàn luận mở rộng:

• Phê phán những hành vi sai lầm .
• Xây dựng nhận thức và hành vi đúng .

c Kết bài

• Khẳng định, nhìn nhận lại tính đúng đắn của yếu tố .
• Liên hệ với trong thực tiễn, bản thân, xã hội .

Tham khảo thêm: Cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống

3 Cách viết bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý

a Cách viết phần mở bài

Có thể vận dụng 2 cách mở bài là gián tiếp hoặc trực tiếp

• Mở bài gián tiếp : Là đi từ cái chung đến cái riêng, khái quát đến đơn cử .
• Mở bài trực tiếp : Đi thẳng vào yếu tố chính .

b Cách viết phần thân bài

Phần thân bài nên được chia thành nhiều đoạn, mỗi luận điểm của thân bài nên viết thành một đoạn.

• Diễn dịch : Câu chủ đề ở đầu đoạn văn, những câu khác tiến hành nội dung của câu chủ đề .
• Quy nạp : Câu chủ đề ở cuối đoạn văn, những câu khác tiến hành nội dung của câu chủ đề .
• Tổng phân hợp : Câu đầu ra mắt yếu tố, những câu giữa đoạn văn tiến hành nội dung, câu cuối kết thúc yếu tố .

c Cách viết phần kết bài

Nên dùng những từ như : Kết luận, nhìn chung, nói tóm lạiđể chứng minh và khẳng định, nhìn nhận tính đúng đắn của yếu tố, liên hệ và rút ra bài học kinh nghiệm bản thân. Nên sử dụng phép lập luận tổng hợp để viết phần kết bài này .

Giữa các đoạn văn phải có sự chuyển ý mềm mại, liên kết câu, liên kết đoạn chặt chẽ.

4 Đọc và sửa lỗi

Đọc kĩ lại đoạn văn nghị luận đã viết 2 đến 3 lần để tìm và sửa những lỗi chính tả, lỗi dùng từ, lỗi ngữ pháp .
Chú ý cách link, mạch lạc trong văn bản giữa những câu trong đoạn văn và giữa những phần của bài văn nghị luận tư tưởng đạo lý .

Bài tập ví dụ nghị luận về một tư tưởng đạo lý

Câu hỏi ví dụ nghị luận một tự tưởng đạo lý

Hiện nay trên truyền hình phát sóng rất nhiều chương trình từ thiện như Trái tim cho em, yêu thương trao đi, nụ cười còn mãi, cặp lá yêu thương Em hãy viết đoạn văn nêu tâm lý của mình về ý nghĩa của sự đồng cảm và sẻ chia của con người với con người được bộc lộ trong những chương trình đó .

Đáp án câu hỏi

Cách lập dàn ý

+ Giới thiệu yếu tố cần nghị luận : Ý nghĩa sự đồng cảm và sẻ chia .
+ Giải thích sự đồng cảm và sẻ chia :

Đồng cảm là:

• Chung một cảm nghĩ, một tấm lòng, luôn đồng cảm và chăm sóc đến người khác .

Sẻ chia là:

• San sẻ những gì mình có với người khác .
• Cùng vui, cùng buồn với người khác, khi họ gặp khó khăn vất vả, khó khăn .
• Giúp đỡ họ khi họ không đủ năng lực để thực thi việc mình muốn làm .

Sự đồng cảm và chia sẻ được thể hiện qua mối quan hệ:

• Giữa con người với con người .
• Giữa những thành viên trong mái ấm gia đình với nhau .
• Giữa những tập thể như công ty, nhà máy sản xuất

Những biểu hiện của sự đồng cảm và chia sẻ:

• Về ý thức : tất cả chúng ta biết lắng nghe, mở lòng để đồng cảm họ, biểu lộ tình cảm so với những người gặp khó khăn vất vả .
• Về sức lực lao động : Có thể góp sức người, sức của tùy vào năng lực kinh tế tài chính của mình .

Ý nghĩa của sự đồng cảm và chia sẻ:

• Đối với người nhận : Những người gặp khó khăn vất vả sẻ rất vui, họ cảm thấy được an ủi, được chăm sóc và san sẻ .
• Đối với người ủng hộ : Những người ủng hộ sẽ được an lòng, cảm thấy nhẹ nhàng, thanh thản và sống tốt hơn .

Nêu cảm nghĩ của em về sự đồng cảm và chia sẻ:

• Đồng cảm và san sẻ là một hành vi tốt đẹp trong xã hội văn minh .
• Chúng ta hãy đồng cảm và san sẻ để trợ giúp những người xung quanh .

Kết luận: Đây là toàn bộ kiến thức mà các bạn cần nắm vững để làm bài văn nghị luận một vấn đề tư tưởng đạo lí đạt điểm số cao nhất.