Nước Ta chịu ảnh hưởng tác động lớn của hiện tượng kỳ lạ khí hậu cực đoan trong hai thập kỷ qua. Thiên tai, bão lũ liên tục xảy ra, đặc biệt quan trọng là khu vực miền Trung. Thực tế, hoạt động giải trí cứu trợ, khắc phục hậu quả cho người dân vùng chịu ảnh hưởng tác động không chỉ là nghĩa vụ và trách nhiệm của nhà nước, mà còn là sự đồng lòng, chung tay, góp phần của cả nhân dân .Những ngày qua, ca sĩ Thủy Tiên và hàng loạt cá thể, doanh nghiệp đã hoạt động sự ủng hộ của người dân cả trăm tỷ đồng để đi cứu trợ ; đến tận nơi, trao tận nơi tiền, quà cho đồng bào miền Trung hoạn nạn. Tuy nhiên, nghĩa cử này bị cho là vi phạm điều cấm của Nghị định 64/2008 / NĐ-CP và Thông tư 72/2008 / TT-BTC .Tại Điều 5 nghị định này lao lý, chỉ có ba nhóm tổ chức triển khai, đơn vị chức năng được đảm nhiệm và phân phối tiền, hàng cứu trợ là :
– Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Hội Chữ thập đỏ Việt Nam; báo, đài của trung ương, địa phương; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ các cấp ở địa phương.
– Các quỹ xã hội, quỹ từ thiện được xây dựng, hoạt động giải trí theo pháp luật .- Các tổ chức triển khai, đơn vị chức năng ở TW được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được cho phép ; những tổ chức triển khai, đơn vị chức năng ở địa phương được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp huyện được cho phép .” Ngoài những tổ chức triển khai, đơn vị chức năng trên, không một tổ chức triển khai, đơn vị chức năng, cá thể nào được quyền tổ chức triển khai tiếp đón tiền, hàng cứu trợ “, Nghị định 64/2008 / NĐ-CP nêu .
Thủy Tiên phát quà cho người dân Huế. Ảnh: Facebook Thủy Tiên.Theo luật sư Võ Đan Mạch ( Công ty Luật TNHH MTV Ta Pha ), nghị định được phát hành 12 năm trước trong toàn cảnh không hề Dự kiến hết những diễn biến trong đời sống xã hội. Lúc đó, mạng xã hội và mạng lưới hệ thống chuyển tiền quaInternet chưa tăng trưởng như giờ đây, nên năng lực kêu gọi được một nguồn tiền lớn của ca sĩ, nghệ sĩ là trọn vẹn giật mình .
“Tuy nhiên, pháp luật bắt nguồn từ cuộc sống và quay trở lại để phục vụ cuộc sống. Mà cuộc sống thì luôn vận động và thay đổi không ngừng, dẫn đến nhiều quy định có thể phù hợp và khả thi ở giai đoạn này nhưng lại vô tình trở thành rào cản, tự lấy dây buộc mình ở một thời điểm khác”, ông Mạch nói.
Theo luật sư, khi đó, điều quan trọng nhất là cần xem xét, nhìn nhận để thống nhất kiểm soát và điều chỉnh. Và một số ít pháp luật tại Nghị định số 64/2008 / NĐ-CP cũng như Thông tư 72/2008 / TT-BTC cũng không phải là ngoại lệ. Từ vấn đề nổi bật lần này, việc bổ trợ, đổi khác lao lý pháp lý khi phát sinh chưa ổn là điều thiết yếu .Ông Mạch đề xuất kiến nghị, nghị định cần lan rộng ra những đối tượng người tiêu dùng, chủ thể được quyền tổ chức triển khai, đơn vị chức năng được tiếp đón và phân phối tiền, hàng cứu trợ. Theo đó, ngoài những cơ quan tổ chức triển khai được liệt kê tại Điều 5 thì cần được cho phép những đơn vị chức năng, cá thể, tổ chức triển khai khác được quyền tổ chức triển khai đảm nhiệm tiền, hàng cứu trợ. Tuy nhiên, nhằm mục đích tránh việc phát sinh những hoạt động giải trí tự phát, khó trấn áp, quản trị, cần số lượng giới hạn khoanh vùng phạm vi mà những cá thể, tổ chức triển khai, đơn vị chức năng khác được tiếp đón và phân phối tiền hàng, cứu trợ chứ không phải trong mọi trường hợp .Chẳng hạn : những cá thể, tổ chức triển khai, đơn vị chức năng khác chỉ được đảm nhiệm và phân phối tiền, hàng cứu trợ trong trường hợp thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng xảy ra gây thiệt hại lớn về người, gia tài và phương tiện đi lại sản xuất của nhân dân .Để pháp luật trên bảo vệ tính khả thi trong quy trình vận dụng, luật sư Mạch cho rằng cũng cần kiểm soát và điều chỉnh 1 số ít pháp luật tương quan. Như những pháp luật tại điểm b khoản 1 Điều 11 về nguyên tắc sử dụng nguồn góp phần tiền, hàng cứu trợ khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng thì cần bổ trợ địa thế căn cứ vào nguồn góp phần do những những cá thể, đơn vị chức năng, tổ chức triển khai đã đảm nhiệm ( như nội dung kiểm soát và điều chỉnh sửa đổi ). ” Việc bổ trợ này là thiết yếu, bảo vệ sự cân đối hơn trong việc tiếp đón tương hỗ và phân phối nguồn góp phần đến những hộ dân, những vùng, những địa phương “, luật sư nêu quan điểm .
Trả lời VnExpress, ông Võ Thành Hưng (Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, Bộ Tài chính) cho biết, các quy định của Nghị định 64/2008/NĐ-CP và Thông tư 72/2008/TT-BTC mục đích để đảm bảo cơ quan có thẩm quyền kêu gọi hỗ trợ và phân phát tiền cứu trợ một cách hiệu quả, đảm bảo các đơn vị cơ quan nhà nước làm đúng trách nhiệm khi nhận tiền quyên góp. Theo đó, việc một số cá nhân huy động tiền dựa trên lòng tin của cộng đồng và trực tiếp làm từ thiện, không thuộc đối tượng quy định của Nghị định 64/2008/NĐ-CP và Thông tư 72/2008/TT-BTC.
” Trong khi người dân đang lao đao vì lũ lụt, nhiều cá thể, nghệ sĩ, doanh nghiệp kêu gọi được tiền và trực tiếp làm từ thiện là việc tốt “, ông Hưng nói và cho rằng nhà nước không ngăn cấm cũng như không ép buộc toàn bộ dòng tiền từ thiện muốn tới tay người dân phải đi qua Ban cứu trợ ( do Uỷ ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam trung ương và những cấp xây dựng ). Nhà nước chỉ khuyến khích cá thể, tổ chức triển khai quyên góp vào những tổ chức triển khai chính thống nhằm mục đích xác lập đúng những người cần tương hỗ nhất, tránh việc trùng lặp. Có những vùng rất nhiều nhà hỗ trợ vốn đến nên người dân được tương hỗ nhiều lần, trong khi rất nhiều người gặp nạn khác lại bị bỏ lỡ .” Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng đang tìm hiểu thêm quan điểm để chắp bút sửa đổi Nghị định 64 vì phía Mặt trận tổ quốc và Hội Chữ thập đỏ Nước Ta đang có những lao lý chưa ăn khớp nhau. Ngoài ra, pháp luật mới sẽ tính tới việc pháp luật mức tương hỗ cho những đối tượng người dùng một cách đơn cử và tương thích hơn “, ông Hưng nói .
Quốc Thắng – Quỳnh Trang
