Hệ tuần hoàn máu là một trong những hệ cơ quan quan trọng nhất của khung hình. Có công dụng luân chuyển máu và chất dinh dưỡng, hệ tuần máu có cấu trúc thế nào để tương thích tính năng này ? Cùng VUIHOC tìm hiểu và khám phá sâu hơn về tuần hoàn máu sinh 11 và 1 số ít câu hỏi trắc nghiệm ôn tập tăng cường nhé !
Hệ tuần hoàn máu là một trong những hệ cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất so với sự sống của sinh vật. Trước khi tìm hiểu và khám phá sâu hơn về hệ tuần hoàn máu sinh 11 thì tất cả chúng ta cần tìm hiểu và khám phá về cấu trúc và tính năng chung của hệ này .
1.1. Cấu tạo
Cấu tạo chung của hệ tuần hoàn máu bao gồm các thành phần sau:
– Dịch tuần hoàn : máu hoặc hỗn hợp máu – dịch mô có năng lực hòa tan những chất dinh dưỡng và những chất khí → luân chuyển khí và những chất dinh dưỡng đi khắp khung hình để phân phối nguyên vật liệu cho những mô, cơ quan hoạt động giải trí .
– Tim : có vai trò hút và đẩy máu trong hệ mạch → máu được tuần hoàn liên tục trong hệ mạch đi đến khắp mô cơ quan .
– Hệ thống mạch máu :
+ Động mạch : Có thành dày, chịu được áp lực đè nén và tốc độ máu nhanh .
+ Mao mạch : Thành mao mạch chỉ có một lớp tế bào, tương thích với công dụng luân chuyển chậm để trao đổi khí, chất dinh dưỡng với những tế bào, mô cơ quan .
+ Tĩnh mạch : Thành mỏng hơn động mạch và dày hơn mao mạch, chịu được áp lực đè nén và tốc độ máu nhỏ hơn động mạch .
1.2. Chức năng
– Cung cấp chất dinh dưỡng, oxy tới những tế bào để tế bào hoàn toàn có thể hoạt động giải trí thông thường .
– Vận chuyển khí, những chất thải đến thận, phổi, da để thải trừ ra ngoài .
→ Vận chuyển những chất từ mô – cơ quan này đến mô – cơ quan khác để phân phối cho những hoạt động giải trí sống thông thường của khung hình .
2. Các dạng hệ tuần hoàn máu ở động vật
– Ở động vật hoang dã đa bào có khung hình nhỏ dẹp và động vật hoang dã đơn bào, khung hình không có hệ tuần hoàn và những chất được trao đổi trực tiếp qua mặt phẳng khung hình hoặc đưa vào khoang khung hình qua những mạng lưới hệ thống ống túi rồi những chất dinh dưỡng vẫn trao đổi trực tiếp với những tế bào trong khung hình .
– Ở động vật hoang dã đa bào kích cỡ khung hình lớn hay người, do nhu yếu trao đổi chất lớn nên việc trao đổi chất qua mặt phẳng khung hình không hề cung ứng đủ nhu yếu của khung hình → Open hệ tuần hoàn .
2.1. Phân biệt hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở
– Hệ tuần hoàn hở :
-
Gặp ở đa phần những loài động vật hoang dã thân mềm như ốc sên, trai, … và loài động vật hoang dã chân khớp ( côn trùng nhỏ, tôm, … ) .
-
Đặc điểm :
-
Máu được tim bơm vận động và di chuyển vào động mạch và sau đó tràn thẳng tiến vào khoang khung hình. Máu được trộn lẫn với dịch mô tạo nên hỗn hợp máu – dịch mô. Ở đây, máu tiếp xúc và trao đổi chất dinh dưỡng trực tiếp với những tế bào, sau đó trở về tim .
-
Máu chảy trong động mạch với một áp lực đè nén thấp, vận tốc dòng máu chảy chậm .
– Hệ tuần hoàn kín :
-
Có mặt ở mực ống, bạch tuộc, giun đốt và động vật hoang dã có xương sống .
-
Đặc điểm :
-
Máu được tim bơm và lưu thông liên tục trong vòng mạch kín, từ động mạch đi tới mao mạch ở đây xảy ra quy trình trao đổi chất, sau đó màu đi vào tĩnh mạch và rồi về tim. Máu trao đổi chất với tế bào trải qua thành mao mạch .
-
Máu chảy trong động mạch với áp lực đè nén cao hoặc trung bình, vận tốc dòng máu chảy nhanh .
-
Hệ tuần hoàn kín được chia thành 2 loại : hệ tuần hoàn đơn có ở cá và hoặc hệ tuần hoàn kép ở lớp động vật hoang dã có phổi như lưỡng cư, bò sát, chim và thú .
2.2. Phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép
– Hệ tuần hoàn đơn là hệ tuần hoàn máu mà dòng máu chỉ đi qua tim một lần trước khi đến những mô của khung hình .
– Hệ tuần hoàn kép là hệ tuần hoàn máu mà trong đó máu sau khi được trao đổi khí / chất sẽ trở lại tim lần thứ hai trước khi được phân phối đến những mô cơ quan trong khung hình .
2.3. Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn
Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn máu qua những lớp động vật hoang dã được diễn đạt như sau :
– Ở động vật hoang dã đơn bào và ở một số ít động vật hoang dã đa bào có size nhỏ và dẹp, diện tích quy hoạnh khung hình lớn hơn so với khối lượng → khung hình không có hệ tuần hoàn, những chất dinh dưỡng được trao đổi qua mặt phẳng khung hình .
– Ở động vật hoang dã đa bào có size khung hình lớn hơn và nhu yếu dinh dưỡng cao hơn, trao đổi chất qua mặt phẳng khung hình không hề phân phối đủ nhu yếu của khung hình. Chính vì thế hệ tuần hoàn của chúng tăng trưởng và triển khai xong dần trong những quy trình tiến độ của quy trình tiến hóa :
+ Cá ( hệ tuần hoàn đơn ) : tim 2 ngăn : 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất, máu đi nuôi khung hình là máu pha .
+ Lưỡng cư : tim 3 ngăn : 1 tâm thất, 2 tâm nhĩ, máu đi nuôi khung hình là máu pha .
+ Bò sát : tim 4 có ngăn gồm có 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, có vách ngăn chính thức giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn không trọn vẹn ( vách ngăn hụt ) nên máu đi nuôi khung hình là máu pha nhưng ít pha hơn ở lớp bò sát và cá. Riêng ở cá sấu : tim có 4 ngăn : 2 tâm thất và 2 tâm nhĩ vách ngăn giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn trọn vẹn giống chim và thú, máu nuôi khung hình là máu không pha .
+ Chim và thú : tim có 4 ngăn : 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, vách ngăn giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn trọn vẹn, máu đi nuôi khung hình là máu không trộn lẫn → tăng hiệu suất trao đổi khí và trao đổi chất .
Tham khảo ngay bộ sổ tay tổng hợp kiến thức, các phương pháp và kỹ năng xử lý mọi dạng bài tập trong đề thi Sinh THPT Quốc gia
3. Một số bài tập trắc nghiệm về tuần hoàn máu
Để tổng hợp lại phần kỹ năng và kiến thức tuần hoàn máu sinh 11 triết lý, những bạn cùng làm 1 số ít câu hỏi trắc nghiệm để củng cố kiến thức và kỹ năng nhé !
Câu 1. Trật tự chính xác nhất về đường đi của máu trong hệ tuần hoàn hở được mô tả như sau:
A. Tim → động mạch → khoang khung hình → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → máu – dịch mô → tĩnh mạch → tim
B. Tim → động mạch → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → hỗn hợp máu → dịch mô → khoang khung hình → tĩnh mạch → tim
C. Tim → động mạch → hỗn hợp máu – dịch mô → khoang khung hình → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → tĩnh mạch → tim
D. Tim → động mạch → khoang khung hình → hỗn hợp máu – dịch mô → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → tĩnh mạch → tim
Câu 2. Mô tả trật tự đúng nhất về con đường đi của máu trong hệ tuần hoàn máu kín như sau:
A. Tim → động mạch lớn, nhỏ → tĩnh mạch → mao mạch → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → tim
B. Tim → động mạch → mao mạch → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → tĩnh mạch → tim
C. Tim → mao mạch → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → động mạch → tĩnh mạch → tim
D. Tim → động mạch → mao mạch → xảy ra quy trình trao đổi chất với tế bào → động mạch → tim
Câu 3. Trong các loài được nêu sau đây:
( 1 ) tôm ( 2 ) cá ( 3 ) ốc sên
( 4 ) loài ếch ( 5 ) loài trai ( 6 ) bạch tuộc ( 7 ) loài giun đốt
Loài nào có hệ tuần hoàn là hệ tuần hoàn hở ?
A. ( 1 ), ( 3 ) và ( 5 ) B. ( 1 ), ( 2 ) và ( 3 )
C. ( 2 ), ( 5 ) và ( 6 ) D. ( 3 ), ( 5 ) và ( 6 )
Câu 4. Tại sao hệ tuần hoàn ở đa số động vật thân mềm và chân khớp lại là hệ tuần hoàn hở?
A. Vì giữa mạch đi từ tim ( động mạch ) và những mạch đến tim ( tĩnh mạch ) không có mạch nối trung gian
B. Vì vận tốc dòng máu chảy chậm
C. Vì máu chảy trong động mạch gây ra áp lực đè nén lớn
D. Vì còn tạo ra hỗn hợp máu – dịch mô
Câu 5. Trong cơ thể các loài sâu bọ, hệ tuần hoàn hở phụ trách chức năng nào?
A. Vận chuyển các chất dinh dưỡng
B. Vận chuyển các sản phẩm bài tiết của cơ thể
C. Tham gia vào quá trình vận chuyển khí trong quá trình hô hấp
D. Vận chuyển chất dinh dưỡng và các sản phẩm bài tiết của cơ thể
Câu 6. Trong quá trình hô hấp trong, sự vận chuyển của khí O2 và khí CO2 diễn ra như thế nào?
A. Sự vận chuyển khí O2 bắt đầu từ cơ quan hô hấp tới các tế bào và CO2 từ tế bào tới cơ quan hô hấp được thực hiện chỉ nhờ dịch mô
B. Sự vận chuyển khí CO2 bắt đầu từ cơ quan hô hấp tới các tế bào và khí O2 từ tế bào tới cơ quan hô hấp được thực hiện nhờ hỗn hợp máu và dịch mô
C. Sự vận chuyển khí O2 từ cơ quan hô hấp tới các tế bào và CO2 từ tế bào tới cơ quan hô hấp (có thể là mang hoặc phổi) được thực hiện nhờ hỗn hợp máu và dịch mô
D. Sự vận chuyển khí Oxy (O2) từ cơ quan hô hấp đến các tế bào và CO2 từ tế bào đến cơ quan hô hấp được tiến hành chỉ nhờ máu.
Câu 7. Máu thực hiện trao đổi chất với tế bào qua thành
A. tĩnh mạch và mao mạch
B. mao mạch
C. động mạch và mao mạch
D. động mạch và tĩnh mạch
Câu 8. Hệ tuần hoàn kín xuất hiện ở những loài động vật nào dưới đây?
(1) tôm (2) mực (3) ốc sên (4) ếch
(5) trai trai sông (6) bạch tuộc (7) giun đốt
A. (1), (3) và (4)
B. (5), (6) và (7)
C. (2), (3) và (5)
D. (2), (4), (6) và (7)
Câu 9. Nồng độ khí CO2 thở ra lại cao hơn so với lượng hít vào là bởi vì một lượng CO2 đã:
A. khuếch tán từ mao mạch ở phổi vào phế nang trước khi đi ra khỏi phổi
B. từ các tế bào và các cơ quan khác trong cơ thể được dồn về phổi.
C. còn lưu giữ trong phế nang
D. được thải ra trong hô hấp tế bào của phổi
Câu 10. Ở trong hệ tuần hoàn máu kín, máu chảy trong động mạch với áp lực
A. Cao, tốc độ dòng máu chảy chậm
B. Thấp, tốc độ dòng máu chảy chậm
C. Thấp, tốc độ dòng máu chảy nhanh
D. Cao hoặc trung bình, tốc độ dòng máu chảy nhanh
Đáp án:
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
D
|
B
|
A
|
A
|
D
|
C
|
B
|
D
|
A
|
D
|
PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô
⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi
⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập
Đăng ký học thử miễn phí ngay!!
Hệ tuần hoàn máu là một trong những hệ cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Tuần hoàn máu sinh 11 là kiến thức rất bổ ích trong thực tế và là phần thường hỏi nhất trong sinh học lớp 11. Để ôn thi hiệu quả, các em có thể truy cập vào trang web Vuihoc.vn để có thể đăng ký tài khoản hoặc liên hệ ngay qua trung tâm hỗ trợ của VUIHOC để ôn tập và nắm bắt được thật nhiều kiến thức nhé!
