Lý thuyết Sinh học 12 Bài 34: Sự phát sinh loài người
Lý thuyết Sinh học 12 Bài 34: Sự phát sinh loài người
Bài giảng: Bài 34: Sự phát sinh loài người – Cô Quỳnh Thư (Giáo viên VietJack)
Quá trình tiến hóa của loài người gồm 2 giai đoạn:
Tiến hóa sinh học – tiến trình tiến hoá hình thành nên loài người tân tiến ( Homo sapiens ) và tiến hoá văn hóa truyền thống – quá trình tiến hoá của loài người từ khi hình thành cho đến nay .
I. QUÁ TRÌNH PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI HIỆN ĐẠI
1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người
a. Các đặc thù giống nhau giữa người và vượn người
– Về hình thái giải phẫu
+ Hình dạng, size cao, không đuôi, đứng trên 2 chân .
+ Có 12 – 13 đôi xương sườn, 5 – 6 đốt xương cùng, có 32 cái răng .
+ Não bộ to, nhiều nếp gấp, nhiều khúc cuộn .
+ Có 4 nhóm máu .
+ Kích thước và hình dạng tinh trùng giống nhau. Chu kì kinh nguyệt và thời hạn mang thai, quy trình tăng trưởng phôi thai giống nhau .
– Về sinh học phân tử
Người và vượn tân tiến có nhiều đặc thù chung ở mức độ phân tử như : ADN, prôtêin .
⇒ Các dẫn chứng về giải phẫu và ADN cho thấy loài người và tinh tinh có quan hệ họ hàng gấn gũi nhất .
b. Các đặc thù khác nhau giữa người và vượn người
– Cột sống hình chữ S
– Xương chậu rộng, tay ngắn hơn chân
– Não người có nhiều nếp nhăn, khúc cuộn, thuỳ trán tăng trưởng, sọ lớn hơn mặt
– Có lồi cằm
– Tín hiệu trao đổi ở người : có lời nói, biết tư duy trừu tượng do vỏ não có vùng cử động nói và hiểu lời nói
– Xuất hiện đời sống xã hội 1 vợ 1 chồng làm tăng năng lực chăm nom và dạy dỗ con cháu .
c. Các đặc thù thích nghi điển hình nổi bật của người
– Kích thước não bộ tăng dần ( từ 450 cm3 ở vượn người tăng lên 1350 cm3 ở người tân tiến ) làm tăng năng lực tư duy, ngôn từ và lời nói .
– Xương hàm ngắn dần cùng với biến hóa về răng, thích nghi với việc ăn tạp .
– Đi thẳng bằng 2 chân cùng với sự tiêu giảm bộ lông trên mặt phẳng khung hình .
– Giảm dần sự độc lạ về size giữa 2 giới đực và cái ( loài gôrila con đực gấp 2 lần con cháu ; tinh tinh gấp 1,3 lần ; người còn 1,2 lần ) .
– Xuất hiện cấu trúc mái ấm gia đình làm tăng năng lực chăm nom và dạy dỗ con cháu .
2. Các dạng vượn người hóa thạch và quá trình hình thành loài người
– Tổ tiên chung của người và những loài vượn lúc bấy giờ là loài vượn người sống trên cây ( Các dẫn chứng hóa thạch cho thấy người và những loài linh trưởng châu Phi ( tinh tinh ) có chung tổ tiên cách đây khoảng chừng 5 à 7 triệu năm là Australopithecus afarensis. )
– Khi rừng thu hẹp, loài vượn cổ đại chuyển xuống sống trên những đồng cỏ, năng lực đi thẳng là có lợi vì hoàn toàn có thể phát hiện quân địch từ xa. Đi thẳng bằng chân đã giải phóng 2 tay khỏi tính năng vận động và di chuyển à tay trở thành cơ quan sử dụng và sản xuất công cụ lao động, vũ khí …
– Từ loài vượn người cổ đại Australopithecus đã phân hóa thành nhiều loài khác nhau, trong đó có nhánh tiến hóa thành loài Homo habilis ( người khôn khéo, có bộ não khá tăng trưởng 575 cm3 ; biết sử dụng công cụ bằng đá ) ; từ loài này hình thành nên nhiều loài khác trong đó có loài Homo erectus ( người đứng thẳng ) và tiếp đến là người văn minh Homo sapiens và loài thân mật với loài người tân tiến là Homo neanderthalensis ( đã bị loài văn minh cạnh tranh đối đầu và làm tuyệt chủng cách đây khoảng chừng 30. 000 năm )
3. Quê hương của loài người
– Các dẫn chứng về ADN và ti thể ủng hộ giả thuyết cho rằng loài người được phát sinh tại châu Phi, sau đó phát tán sang những lục địa khác .
II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA
– So sánh bộ não của Homo sapiens và người thời nay không có sai khác về size .
– Khi tiến hóa sinh học đem lại cho con người 1 số đặc thù thích nghi như : bộ não lớn với những vùng ngôn từ và lời nói tăng trưởng ; bàn tay linh động từ chỗ chỉ biết sử dụng những công cụ bằng đá thô sơ để tự vệ và bắt thú rừng đến biết sử dụng lửa để nấu chín thức ăn, biết sản xuất quần áo, lều trại trú ẩn đến hình thành làng mạc, đô thị : đó là tiến hóa văn hóa truyền thống. Vậy tiến hóa văn hóa truyền thống là mẫu sản phẩm của tiến hóa sinh học
– Nhờ có tiến hóa văn hóa mà con người đã nhanh chóng trở thành loài thống trị trong tự nhiên, có ảnh hưởng rất lớn đến sự tiến hóa của loài khác và có khả năng điều chỉnh chiều hướng tiến hoá của chính mình.
– Nhờ sự tân tiến về công nghệ tiên tiến mà con người càng ít phụ thuộc vào vào tự nhiên và có năng lực kiểm soát và điều chỉnh hướng tiến hóa của mình cũng như của sinh giới .
Xem thêm kim chỉ nan sinh học lớp 12 hay nhất, cụ thể khác :
Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com
bai-34-su-phat-sinh-loai-nguoi.jsp
