Điệu Vọng Kim lang đang gây sốt mạng xã hội TikTok và trở thành trào lưu trong giới siêu mẫu. Tuy nhiên, thông tin về làn điệu kinh điển này trên Internet hiện còn gây nhầm lẫn.
Đừng dùng chữ ‘cải lương’ tùy tiện!
Nhiều lần, ta thấy hai chữ “ cải lương ” Open trên miệng người, trên những tác phẩm thơ văn, với ý nghĩa xấu đi, dè bỉu. Càng buồn hơn, khi người nói, người viết đó lại là những người thuộc thành phần tri thức .
1. Thời gian qua, mạng xã hội TikTok xuất hiện loạt video catwalk lồng nhạc nền cải lương. Trào lưu này xuất hiện từ cuối năm 2021, khi siêu mẫu Vũ Thu Phương trình diễn catwalk tại sự kiện chung kết The Next Face Vietnam.
Thời điểm đó, một người dùng mạng đã lồng nhạc nền cải lương siêu mẫu sải bước phong thái “ mổ cò ” đăng lên mạng xã hội TikTok. Video nhanh gọn gây sốt, nhận 132 nghìn lượt thích, hơn 2.200 phản hồi. Nhiều người theo dõi thậm chí còn mặc định giai điệu nhạc nền cải lương này là ” tên thương hiệu ” của Vũ Thu Phương .
Lời và nhạc bản gốc “Vọng Kim lang” của cố nhạc sĩ Hoàng Lê
Và trào lưu nhanh gọn lan tỏa. Tại buổi sơ tuyển The Face Vietnam 2022, chuyên viên trang điểm Nam Trung đã sử dụng đoạn nhạc nền cải lương thử thách siêu mẫu Vũ Thu Phương và thí sinh catwalk. Mỗi video lôi cuốn hàng trăm nghìn lượt xem .
Clip siêu mẫu Vũ Thu Phương sải bước catwalk lồng nhạc nền cải lương gây sốt:
Khá mê hoặc, “ chính chủ ” Vũ Thu Phương cũng khá hào hứng với trào lưu này. Cô cũng quay video sải bước trên nhạc nền cải lương nhận 1,1 triệu lượt xem. Rồi, nhiều siêu mẫu, người mẫu như Võ Hoàng Yến, Thúy Vân, Khánh Vân, Mâu Thủy … hào hứng quay video hưởng ứng trào lưu .
Dù vậy, không nhiều người dùng mạng nhận ra đoạn “ nhạc nền cải lương ” gây sốt nói trên là giai điệu Vọng Kim lang tầm cỡ .
Vũ Thu Phương tự quay clip catwalk cải lương hơn 1,1 triệu lượt xem:
2. Đáng nói, thông tin về điệu Vọng Kim lang trên mạng internet hiện bị “nhiễu”, khi một số trường hợp có sự nhầm lẫn giữa cặp soạn giả, NSND Văn Giỏi – NSND Thanh Hải và cố nhạc sĩ Hoàng Lê.
Tìm về Tỉnh Bình Định – ” cái nôi ” của nghệ thuật và thẩm mỹ bài chòi, Thể thao và Văn hóa ( TTXVN ) được đạo diễn Nguyễn An Pha – quản trị Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tỉnh Bình Định cho biết : Tác giả của tác phẩm gốc Vọng Kim lang là cố nhạc sĩ Hoàng Lê ( 1924 – 1987 ) .
NSND Thanh Hải, người tham gia cải biên “Vọng Kim lang” của Hoàng Lê
Theo đó, năm 1952, Đoàn văn công Liên khu V tập trung ra Bắc với 2 bộ phận hát bội và bài chòi. Năm 1957, Bộ Văn hóa – tin tức chủ trương tách Đoàn văn công Liên khu V thành Đoàn dân ca – kịch và Đoàn tuồng Liên khu V. Từ đó, Đoàn dân ca – kịch Liên khu V dựng rất nhiều tác phẩm sân khấu như Quang Trung, Tầm vóc Đại Hồng … trong đó có vở kịch bài chòi Nghìn Thu vọng mãi. Nhạc sĩ Hoàng Lê sáng tác bài Vọng Kim lang nhằm mục đích ship hàng vở diễn này .
Trong cuốn Lịch sử ca kịch và âm nhạc bài chòi ( xuất bản năm 1980 ) do chính nhạc sĩ Hoàng Lê viết, vở Nghìn Thu vọng mãi có 3 bài hát là Vọng Kim lang, Đất Hồ lòng Hán và Hiu quạnh .
Bài “Đêm trăng nhớ Bác” (st: Nguyễn Kiểm) phái sinh từ bài “Vọng Kim lang” (st: Hoàng Lê):
Theo đó, Vọng Kim lang ( nghĩa là “ nhớ Kim Trọng ” ) có lời gốc là : “ Chốn Liêu Dương cách trở muôn trùng / Trông theo chàng từ bóng ngựa khuất quan san / Thiếp trông theo chàng từ bóng ngựa khuất quan san … ” nhằm mục đích diễn đạt nỗi nhớ nhung của Thúy Kiều khi Kim Trọng về quê chịu tang chú .
Ông Nguyễn An Pha – đàn em thế hệ sau của cố nhạc sĩ Hoàng Lê – nói: “Nhạc sĩ Hoàng Lê sáng tác bài Vọng Kim lang từ chất liệu sẵn có là các làn điệu dân ca duyên hải Nam Trung Bộ. Vọng Kim lang là một trong số nhiều làn điệu dân ca cải biên ra đời trong giai đoạn này”.
Điệu “Vọng Kim lang” trong vở “Hòn Vọng Phu”, thể hiện bởi nghệ sĩ Chí Linh và Vân Hà:
Sau này, trên mạng Open nhiều thông tin NSND Văn Giỏi và NSND Thanh Hải là tác giả bài Vọng Kim lang. Tuy nhiên, chính Thanh Hải phủ nhận chuyện này. NSND này nói với Thể thao và Văn hóa rằng khoảng chừng năm 1976 – 1977, ông thao tác ở đài. Ngoài mảng cải lương, ông cũng hay làm cho chương trình ca Huế và ca bài chòi. Một hôm, Thanh Hải vô tình nghe bài Vọng Kim lang trên sóng phát thanh của Liên khu V, liền thấy rất thích. Sau đó, khi nhạc sĩ Văn Giỏi hỏi : ” Bên ca Huế và ca bài chòi hiện có bài nào hay không ? “, Thanh Hải đã đàn bài Vọng Kim lang cho bạn mình nghe. Thế là, 2 người hợp soạn phần tiền tấu ( intro ) cho bài Vọng Kim lang rồi hòa tấu theo cách riêng mình. Độ dài phần tiền tấu này gần gấp đôi thời lượng bài gốc .
