FIFA Women’s World Cup (cũng gọi là Cúp bóng đá nữ thế giới, Giải vô địch bóng đá nữ thế giới hay World Cup nữ trong tiếng Việt) là giải đấu bóng đá do FIFA tổ chức, dành cho các đội tuyển bóng đá nữ quốc gia của các thành viên trực thuộc FIFA. Giải đấu được đăng cai 4 năm một lần kể từ năm 1991 khi giải đấu đầu tiên, khi đó được gọi là Women’s World Championship, được tổ chức ở Trung Quốc.
Theo thể thức lúc bấy giờ, những đội tuyển tranh nhau 31 suất trong thời hạn tranh tài vòng loại lê dài ba năm ( đội chủ nhà nghiễm nhiên được trao suất còn lại ). Vòng chung kết chính thức được diễn ra tại những khu vực tranh tài của nước chủ nhà trong khoảng chừng thời hạn gần một tháng .8 kỳ World Cup đã qua tận mắt chứng kiến sự lên ngôi của 4 đội tuyển vương quốc khác nhau, trong đó đội đoạt chức vô địch nhiều lần nhất là Hoa Kỳ ( bốn lần ). Hoa Kỳ cũng là đội đương kim vô địch sau thắng lợi tại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2019 ở Pháp .
Vào năm 1988, 58 năm sau World Cup đầu tiên của nam vào năm 1930, FIFA tổ chức một giải đấu khách mời tại Trung Quốc với tính chất thử nghiệm để xem liệu việc tổ chức một kỳ World Cup nữ có khả thi hay không. 12 đội tuyển đã góp mặt trong giải đấu gồm 4 đội châu Âu, 3 đội châu Á, 2 đội Bắc Trung Mỹ và Caribe; còn lại Nam Mỹ, châu Phi và châu Đại Dương mỗi khu vực có một đội tham dự. Đội đương kim vô địch châu Âu Na Uy đánh bại Thụy Điển với tỉ số 1–0 trong trận chung kết trong khi Brasil giành vị trí thứ ba sau khi chiến thắng trước đội chủ nhà trong loạt luân lưu. Sự thành công của giải đấu là tiền để để FIFA chính thức phê chuẩn cho sự ra đời của World Cup bóng đá nữ, tổ chức lần đầu năm 1991 tại Trung Quốc.[1] Giải đấu có sự tham gia của 12 đội với nhà vô địch là đội tuyển Hoa Kỳ khi đánh bại Na Uy 2–1 trong trận đấu cuối cùng.
Ở giải đấu thứ ba năm 1999, một trong những khoảnh khắc đáng nhớ trong lịch sử vẻ vang giải đấu là màn ăn mừng của hậu vệ đội Mỹ Brandi Chastain sau khi triển khai thành công xuất sắc quả sút luân lưu quyết định hành động trước Trung Quốc. Cô đã cởi bỏ chiếc áo tranh tài và vẫy chiếc áo vòng quanh đầu ( giống như phái mạnh hay làm ), để lộ ra cơ bắp và áo nịt ngực hoạt động của cô. Trận chung kết năm 1999 trên sân Rose Bowl ở Pasadena, California lôi cuốn lượng người theo dõi kỉ lục 90.185 người cho một sự kiện thể thao nữ. [ 2 ]Vào năm 2003, bắt đầu Trung Quốc là nước được lựa chọn tổ chức triển khai, tuy nhiên giải đấu phải dời sang Hoa Kỳ do dịch SARS hoành hành tại khu vực châu Á. [ 3 ] Bù lại, Trung Quốc được giữ quyền đăng cai cho năm 2007. Đức tổ chức triển khai giải đấu tiếp theo vào năm 2011, sau khi được trao quyền đăng cai vào tháng 10 năm 2007. Vào tháng 3 năm 2011, FIFA trao cho Canada quyền tổ chức triển khai Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2015, giải đấu tiên phong có 24 đội tham gia vòng chung kết. [ 4 ] Trong giải đấu này Formiga của Brasil và Sawa Homare của Nhật Bản lập kỷ lục sáu lần tham gia những kì World Cup, [ 5 ] thành tích mà chưa từng một cầu thủ nào ( cả nam hay nữ ) từng làm được. Christie Rampone là cầu thủ nữ lớn tuổi nhất từng tranh tài trong một trận đấu khi cô 39 tuổi, 11 tháng, 23 ngày. [ 6 ] Vào tháng 3 năm 2015, FIFA trao cho Pháp quyền tổ chức triển khai Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2019 sau khi vượt qua ứng viên Nước Hàn trong cuộc bầu chọn. [ 7 ]
- Lưu ý: Đáng lẽ năm 2003, Mỹ tiếp tục đăng cai FIFA Women’s World Cup nhưng giải đấu được hoán chuyển cho Trung Quốc đăng cai năm 2007 vì dịch SARS bùng phát.
Các giải đấu đủ điều kiện kèm theo được tổ chức triển khai trong 6 khu vực lục địa của FIFA ( Châu Phi, Châu Á Thái Bình Dương, Bắc, Trung Mỹ và Caribe, Nam Mỹ, Châu Đại Dương, Châu Âu ) và được tổ chức triển khai bởi những liên đoàn tương ứng : Liên đoàn bóng đá châu Phi ( CAF ), Liên đoàn bóng đá châu Á ( AFC ), Liên đoàn bóng đá Bắc, Trung Mỹ và Thương Hội bóng đá Caribe ( CONCACAF ), Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ ( CONMEBOL ), Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương ( OFC ) và Liên đoàn bóng đá châu Âu ( UEFA ). Đối với mỗi giải đấu, FIFA quyết định hành động trước số lượng cầu cảng được trao cho mỗi khu vực lục địa, dựa trên sức mạnh tương đối của những đội trong liên minh. Chủ nhà của World Cup nhận được một suất tự động hóa trong những trận chung kết. Kể từ Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2015, số đội lọt vào vòng chung kết đã tăng từ 16 lên 24 và giờ đây là 32. [ 9 ]
Vòng chung kết[sửa|sửa mã nguồn]
Vòng chung kết có sự góp mặt của 32 đội tuyển thay vì 24 đội tuyển như trước đây, tranh tài trong vòng một tháng tại vương quốc chủ nhà. Giải gồm hai quy trình tiến độ : vòng bảng và vòng loại trực tiếp. [ 10 ]Tại vòng bảng, những đội được phân thành 8 bảng, mỗi bảng 4 đội. Các bảng tranh tài vòng tròn một lượt tính điểm. Ba điểm cho một trận thắng ( tại vòng chung kết tiên phong là hai điểm cho một trận thắng ), hòa được một điểm, thua không được điểm nào. Các trận cuối vòng bảng được tranh tài cùng giờ để tránh xấu đi và tạo sự công minh khi tranh tài. Hai đội đứng đầu mỗi bảng được quyền vào vòng loại trực tiếp, mở màn từ vòng 16 đội .
Các tiêu chí xếp hạng vòng bảng theo thứ tự ưu tiên sau:[10]
- Tổng số điểm
- Hiệu số bàn thắng bại
- Số bàn thắng ghi được
- Nếu các tiêu chí trên không đủ để phân hạng các đội, thứ hạng sẽ được xác định như sau:
- Số điểm khi các đội đối đầu với nhau
- Hiệu số bàn thắng bại khi các đội đối đầu với nhau
- Số bàn thắng ghi được khi các đội đối đầu với nhau
- Nếu tất cả các tiêu chí trên vẫn không thể xác định thứ hạng các đội thì sẽ tiến hành bốc thăm
Trong vòng loại trực tiếp, những đội sẽ tranh tài một trận duy nhất xác lập đội vào vòng sau ; hiệp phụ và loạt luân lưu sẽ lần lượt được sử dụng để quyết định hành động đội thắng nếu thời hạn chính thức kết thúc với tỉ số hòa. Giai đoạn khởi đầu bằng vòng 16 đội, sau đó đến tứ kết, bán kết, trận tranh hạng ba ( giữa hai đội thua bán kết ) và sau cuối là trận chung kết. [ 10 ]
Các trận chung kết và tranh hạng ba[sửa|sửa mã nguồn]
A Không thi đấu hiệp phụ.[11]
Bảng thành tích[sửa|sửa mã nguồn]
Bản đồ kết quả tốt nhất của các quốc gia
Bảng dưới đây gồm có những đội tuyển nữ từng đạt được ít nhất hạng tư tại Giải vô địch bóng đá nữ thế giới .
Sau khi mỗi kì World Cup kết thúc, những phần thưởng sẽ được trao cho những cầu thủ và đội tuyển với màn trình diễn xuất sắc nhất. Hiện nay có năm phần thưởng :
- Giải thưởng Quả bóng vàng (Golden Ball) cho cầu thủ xuất sắc nhất, được xác định bởi phiếu bầu của các phóng viên truyền thông; Quả bóng bạc và Quả bóng đồng được trao lần lượt cho các cầu thủ xếp thứ hai và thứ ba trong cuộc bầu chọn.
- Giải thưởng Chiếc giày vàng (Golden Boot hay Golden Shoe) cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất. Các giải Chiếc giày bạc và Chiếc giày đồng lần lượt được trao cho các cầu thủ ghi bàn nhiều thứ hai và thứ ba.
- Giải thưởng Găng tay vàng cho thủ môn xuất sắc nhất, được quyết định bởi Nhóm nghiên cứu kĩ thuật của FIFA
- Giải thưởng Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất (Best Young Player Award) cho cầu thủ trẻ dưới 21 tuổi.
- Giải thưởng Fair Play (FIFA Fair Play Award) cho đội có tinh thần chơi đẹp nhất, dựa trên số điểm và tiêu chí của Tiểu ban Fair Play của FIFA.
- Đội hình tiêu biểu (All-Star Team) bao gồm 23 cầu thủ xuất sắc giải đấu.
Kỷ lục và thống kê[sửa|sửa mã nguồn]
Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất mọi thời đại[sửa|sửa mã nguồn]
Marta của Brasil là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất qua các kỳ World Cup.
Cầu thủ tranh tài nhiều vòng chung kết nhất[sửa|sửa mã nguồn]
Formiga là cầu thủ xuất hiện tại 7 vòng chung kết, vượt qua kỷ lục 6 vòng chung kết của Sawa Homare
*Không thi đấu nhưng có tên trong danh sách đăng ký.
Cầu thủ tranh tài nhiều trận nhất[sửa|sửa mã nguồn]
Huấn luyện viên và đội trưởng đội vô địch[sửa|sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
