Ông Trần Ngọc Túy, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội ( Bộ LĐTB&XH ). Ảnh : VGP / Hoàng GiangHưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy ( tháng 6 ), Ngày Quốc tế phòng, chống ma túy và Ngày Toàn dân phòng, chống ma túy ( 26/6 ), Phó Thủ tướng nhà nước Vũ Đức Đam, quản trị UBQG phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm đã nhu yếu những bộ, ngành, thành viên UBQG cùng Ủy Ban Nhân Dân những tỉnh, thành phố thường trực Trung ương chỉ huy tiến hành Tháng hành vi phòng chống ma túy năm 2022, từ ngày 1 đến 30/6, với chủ đề ” Nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc cai nghiện ma túy và quản trị người sử dụng trái phép chất ma túy – Vì một cộng đồng khỏe mạnh và bảo đảm an toàn ” .Trong đó, Bộ LĐTB&XH có nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ huy tăng cường tuyên truyền về công tác làm việc cai nghiện ma túy, quản trị sau cai nghiện ma túy, nhất là tại những cơ sở cai nghiện ma túy và những cơ sở giáo dục nghề nghiệp ; tổ chức triển khai kiến thiết xây dựng, nhân rộng những quy mô cai nghiện ma túy, tái hòa nhập cộng đồng sau cai nghiện ma túy hoạt động giải trí hiệu suất cao ; hướng dẫn những địa phương tổ chức triển khai cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng theo lao lý .
Báo điện tử Chính phủ đã có cuộc trao đổi với ông Trần Ngọc Túy, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ LĐTB&XH) về công tác cai nghiện ma túy tại cộng đồng và gia đình.
Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 đã nhanh chóng được triển khai
Thưa ông, tình hình công tác cai nghiện ma túy nước ta hiện nay như thế nào sau khi Luật phòng chống ma túy năm 2021 và một số văn bản hướng dẫn thi hành đã bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2022?
Ông Trần Ngọc Túy: Theo Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, công tác cai nghiện ma túy được thực hiện bằng 2 biện pháp bắt buộc và tự nguyện. Cai nghiện ma túy bắt buộc được thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập; cai nghiện ma túy tự nguyện được thực hiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy.
5 tháng đầu năm 2022, theo báo cáo giải trình chưa rất đầy đủ, cả nước đang tổ chức triển khai cai nghiện ma túy cho gần 35.000 người. Trong đó, số tiếp đón mới cai nghiện bắt buộc lập theo Nghị định số 116 / 2021 / NĐ-CP ngày 21/12/2021 của nhà nước là hơn 3.000 người tại hơn 50 tỉnh, thành phố ; đảm nhiệm những người đã có quyết định hành động của tòa án nhân dân lập theo Nghị định số 221 / 2013 / NĐ-CP ngày 30/12/2013 của nhà nước nhưng do COVID-19 tạm dừng là gần 2.500 người .Có 19 tỉnh đã tổ chức triển khai cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng cho hơn 2 nghìn người theo pháp luật của Luật Phòng, chống ma túy 2021 ; số người đang điều trị Methadone tại những cơ sở do ngành LĐTB&XH quản trị là gần 4.000 người .Qua tác dụng trên, tất cả chúng ta thấy với sự chỉ huy kinh khủng của Lãnh đạo nhà nước, chỉ huy Bộ LĐTB&XH, cùng sự vào cuộc của địa phương, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và những Nghị định hướng dẫn đã nhanh gọn được tiến hành và thực thi cơ bản tại tổng thể những địa phương .Đặc biệt là cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng, những năm trước chỉ xấp xỉ 10 tỉnh thực thi, đến nay, với việc triển khai lao lý mới, trong 5 tháng đầu năm, đã có 19 tỉnh thực thi với 89 điểm cung ứng dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng .
Như vậy, đã có nhiều địa phương hơn thực hiện công tác cai nghiện tại cộng đồng và gia đình. Lợi ích của hình thức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng là gì, thưa ông?
Ông Trần Ngọc Túy: Với trình độ dân trí ngày càng cao, người nghiện ma túy hiện nay có nhận thức ngày càng tốt hơn, kết hợp với trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và đặc biệt là nhận thức, trách nhiệm của lãnh đạo cấp huyện, xã càng rõ rệt nên việc tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng đã mang lại tiện ích cho bản thân người nghiện, gia đình người nghiện và cho nhà nước.
Cụ thể, khi cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng thì được sinh sống tại cộng đồng, vẫn liên tục học tập, thao tác tại nơi mình sinh sống, không bị cách ly khỏi cộng đồng nên người nghiện sau khi tham gia cai nghiện dễ hòa nhập cộng đồng hơn ; gia đình, cộng đồng thuận tiện trong việc động viên, trợ giúp, san sẻ người tham gia cai nghiện ma túy ; kêu gọi được sự tham gia của những tổ chức triển khai, cá thể tham gia công tác làm việc cai nghiện ma túy ; giảm bớt gánh nặng ngân sách cho nhà nước khi phải vận dụng giải pháp cai nghiện bắt buộc và kinh phí đầu tư chữa bệnh, học tập … trong cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc .
Quy định về cai nghiện tại gia đình và cộng đồng hoàn toàn mới so với trước đây
Ông có thể phân tích rõ hơn những điểm mới về công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng trong Luật Phòng chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành?
Ông Trần Ngọc Túy: Theo Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (được sửa đổi, bổ sung năm 2008), cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng có 2 hình thức bắt buộc và tự nguyện, trong đó đều giao cho Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm thực hiện.
Qua quy trình nhìn nhận, tất cả chúng ta thấy hiệu suất cao chưa cao vì pháp luật trước đây giao cho những cơ quan hành chính triển khai, những tổ chức triển khai đoàn thể tương hỗ, đặc biệt quan trọng là cai nghiện bắt buộc tại gia đình, cộng đồng. Từ đó, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và những văn bản hướng dẫn thi hành đã có những pháp luật trọn vẹn mới so với trước kia .Thứ nhất, tại Khoản 1 Điều 30 của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 pháp luật ” Cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng là việc người nghiện ma túy triển khai cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng với sự tương hỗ trình độ của tổ chức triển khai, cá thể phân phối dịch vụ cai nghiện ma túy, sự phối hợp, trợ giúp của gia đình, cộng đồng và chịu sự quản trị của Ủy Ban Nhân Dân cấp xã ” .Như vậy, hoạt động giải trí cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng đã chuyển từ hoạt động giải trí do cơ quan hành chính phát hành sang những tổ chức triển khai, cá thể phân phối dịch vụ, tức là do những đơn vị chức năng có trình độ thực thi theo hình thức dịch vụ .Thứ hai, Nghị định số 116 / 2021 / NĐ-CP ngày 21/12/2021 của nhà nước ( Điều 15 ) lao lý về 4 dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng gồm : ( a ) Tư vấn, tương hỗ người nghiện ma túy thiết kế xây dựng kế hoạch cai nghiện ; ( b ) Điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị những rối loạn tinh thần, điều trị những bệnh lý khác cho người nghiện ma túy ; ( c ) Giáo dục đào tạo, tư vấn, hồi sinh hành vi, nhân cách cho người nghiện ma túy ; ( d ) Tổ chức lao động trị liệu, dạy nghề và tương hỗ hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy. Các tổ chức triển khai, cá thể ĐK phân phối một hoặc nhiều dịch vụ tùy theo năng lực, năng lượng của tổ chức triển khai, cá thể với quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp huyện .Như vậy, việc tổ chức triển khai cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng chuyển hướng sang cung ứng dịch vụ cho người cai nghiện. Một tổ chức triển khai, cá thể hoàn toàn có thể cung ứng một hoặc nhiều dịch vụ, không nhất thiết phải làm tổng thể những dịch vụ .
Thứ ba, theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, Chủ tịch UBND cấp huyện là người chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng (thay vì Chủ tịch UBND cấp xã như trước đâu). Chủ tịch UBND cấp huyện chỉ định đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thẩm quyền trên địa bàn cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng và bố trí kinh phí hỗ trợ công tác cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng.
Như vậy, chịu nghĩa vụ và trách nhiệm chính ( đơn vị chức năng phân phối dịch vụ và kinh phí đầu tư tương hỗ ) trong hoạt động giải trí cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng là quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp huyện. Đây là điểm mới so với pháp luật cũ là quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp xã .
Tư vấn cho người nghiện ma túy tại một Điểm tư vấn, chăm nom, tương hỗ điều trị nghiện ma túy và quản trị sau cai nghiện tại cộng đồng ở Thành Phố Hà Nội. Ảnh : VGP / Hoàng Giang
Khi thực hiện những điểm mới này, chúng ta sẽ gặp những thuận lợi, khó khăn nào, thưa ông?
Ông Trần Ngọc Túy: Chúng ta cũng biết, để triển khai một nhiệm vụ mới bao giờ cũng có những thuận lợi, khó khăn nhất định, đặc biệt là lĩnh vực cai nghiện ma túy, một lĩnh vực rất chuyên biệt mà trên thế giới cũng chưa có phương pháp nào là hiệu quả nhất đối với tất cả người nghiện ma túy, trong bối cảnh tình hình người nghiện ma túy tổng hợp ngày càng gia tăng.
Đối với những điểm mới trong công tác làm việc cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng trong quy trình tiến hành tất cả chúng ta nhất định cũng sẽ gặp những thuận tiện và khó khăn vất vả .
Chúng tôi nhận thấy, qua triển khai 5 tháng đầu năm 2022, về mặt thuận lợi, chúng ta có sự thống nhất chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong công tác cai nghiện ma túy, thể hiện qua việc Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Quốc hội ban hành Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, Chính phủ ban hành 3 Nghị định để triển khai, các Bộ theo chức năng nhiệm vụ ban hành các Thông tư hướng dẫn (nếu cần) để triển khai.
Trong quy trình tiến hành nhà nước kinh khủng trong việc phát hành Công điện, những Bộ phát hành công văn chỉ đạo, Ủy Ban Nhân Dân những tỉnh đều có Kế hoạch thực thi công tác làm việc cai nghiện ma túy trong đó có công tác làm việc cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng .Đồng thời kịp thời tổ chức triển khai tập huấn cho toàn nước đến cấp xã, phường trải qua hội nghị trực tuyến tiến hành Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và những văn bản hướng dẫn do Phó Thủ tướng nhà nước, quản trị UBQG phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy mại dâm chủ trì với sự tham gia vừa đủ của những thành viên tương quan từ TW đến địa phương .Đồng thời, Bộ LĐTB&XH, Bộ Công an, Bộ Y tế, Ủy Ban Nhân Dân những tỉnh, thành phố khi dịch COVID-19 chuyển sang quá trình ” thông thường mới ” đã trực tiếp tổ chức triển khai tập huấn cho những địa phương để tiến hành. Người làm công tác làm việc cai nghiện tại cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã tích theo tính năng, trách nhiệm điều tra và nghiên cứu những lao lý để tiến hành tại địa phương ngay khi tình hình dịch COVID-19 đã cơ bản được kìm chế .Việc giao quản trị Ủy Ban Nhân Dân cấp huyện chủ trì tổ chức triển khai tiến hành triển khai cai nghiện tại gia đình, cộng đồng sẽ bảo vệ về trình độ, nguồn lực và hiệu suất cao tốt hơn trước đây .Bên cạnh thuận tiện, cũng còn một số ít khó khăn vất vả khi lao lý về cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng là trọn vẹn mới, nên địa phương còn kinh ngạc trong tiến hành, đặc biệt quan trọng chưa hiểu khái niệm phân phối dịch vụ cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng .Việc cung ứng dịch vụ cai nghiện phụ thuộc vào vào những tổ chức triển khai cá thể có đủ điều kiện kèm theo theo pháp luật ĐK tham gia. Tuy nhiên, số tổ chức triển khai, cá thể góp vốn đầu tư kinh phí đầu tư, nguồn lực cho dịch vụ cai nghiện ma túy không nhiều .Thời điểm phát hành những Nghị định hướng dẫn thực thi vào cuối năm 2021, trong khi kế hoạch kinh phí đầu tư năm 2022 đã được địa phương sắp xếp, duyệt vào những nội dung khác vào tháng 9-10 năm 2021, đồng thời đúng vào thời gian dịch COVID-19 đang bùng phát, nên thời hạn tập huấn, hướng dẫn trực tiếp khó triển khai, do vậy địa phương khó khăn vất vả trong tiến hành .Ngoài ra, phần đông người nghiện không tự nguyện, do vậy công tác làm việc cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng theo hướng cung ứng dịch vụ cần có thời hạn để tuyên truyền, hoạt động để người nghiện hiểu đúng về quyền của người nghiện khi tham gia cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng .
Bộ LĐTB&XH sẽ có thêm những giải pháp gì để tháo gỡ những khó khăn, góp phần nâng cao hiệu quả mô hình cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng?
Ông Trần Ngọc Túy: Ngoài các văn bản chỉ đạo từ khi Nghị định số 116/2021/NĐ-CP được ban hành để địa phương thực hiện, văn bản chỉ đạo thực hiện công điện, thực hiện Tháng hành động phòng, chống ma túy, Bộ LĐTB&XH cũng như các Bộ, ngành liên quan đã tích cực chỉ đạo hướng dẫn UBND tỉnh triển khai theo chức năng, nhiệm vụ được giao; xây dựng kế hoạch, phân công trách nhiệm; tổ chức tập huấn cho từng cơ quan tổ chức để triển khai đồng bộ, thống nhất, phản ánh những bất cập để cùng tháo gỡ.
Trong thời hạn tới, Bộ LĐTB&XH sẽ phối hợp ngặt nghèo với Bộ Công an, Bộ Y tế và Ủy Ban Nhân Dân những tỉnh, thành phố liên tục hướng dẫn những địa phương khi có những khó khăn vất vả, vướng mắc trong tiến hành. Đồng thời sẽ tăng cường công tác làm việc tuyên truyền về những mặt tích cực của công tác làm việc cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng để người dân và những cấp hiểu, triển khai tốt hơn .
Trân trọng cảm ơn ông!
Hoàng Giang (thực hiện)
