Tụ bù là gì ? Chức năng của tụ bù là gì ? Cách lắp đặt tụ bù có khó không và nên lắp ở trong những thường hợp nào ? Hãy cùng tìm hiểu thêm bài viết này để hiểu hơn về tụ bù là gì nhé !
1. Tụ bù là gì?
Tụ bù có rất nhiều tên gọi khác nhau. Có thể bạn đã tùng nghe qua như là tụ bù điện, tụ bù hiệu suất, tụ bù hiệu suất phản kháng, tụ bù cos phi, …
Tụ bù là một hệ hai vật dẫn đặt gần nhau và cách nhau bằng một lớp cách điện (điện môi), tụ có tác dụng tích và phóng điện trong mạch điện.
Đại lượng đặc trưng cho năng lực tích điện của tụ bù ở một hiệu điện thế nhất định gọi là điện dung của tụ bù. Nó được xác lập bằng thương số giữa điện tích của tụ bù và hiệu điện thế giữa hai bản của nó C = Q. / U .
2. Chức năng của tụ bù
Trong mạng lưới hệ thống điện, tụ bù được sử dụng với mục tiêu bù hiệu suất phản kháng để nâng cao thông số hiệu suất cosφ, nhằm mục đích bảo vệ hiệu suất cao hoạt động giải trí của lưới điện và tránh bị phạt tiền theo lao lý của ngành điện lực .Chính cho nên vì thế khi lắp tụ bù sẽ giảm bớt đi được đáng kể tiền điện hàng tháng. Có khi sẽ lên đến vài chục % .
- Giúp tăng công suất máy biến áp.
- Tăng khả năng mang tải của đường dây.
- Giảm hiện tượng sụt áp trên hệ thống điện.
- Giảm tổn hao do công suất phản kháng.
- Tránh chi phí mua công suất vô công
- Tăng hệ số công suất cosφ
3. Cấu tạo và phân loại tụ bù
Cấu tạo
Cấu tạo của tụ bù cũng không có nhiều độc lạ mà giống như những tụ điện khác. Gồm có hai bản cực sắt kẽm kim loại được cách điện bằng nhiều lớp giấy .Toàn bộ được cố định và thắt chặt trong một lớp vỏ nhôm hàn kín. Bên ngoài hoàn toàn có thể được phủ thêm lớp nhựa, hai đầu bản cực được đưa ra ngoài dùng để liên kết với lưới điện .
Phân loại tụ bù
Dựa vào điện áp
Dựa vào điện áp ta chia được thành 2 loại là tụ bù 1 pha và tụ bù 3 phaTụ bù 1 pha : là loại có điện áp 230 – 250V, dùng trong mái ấm gia đình hoặc những nơi tiêu thụ ít điện năng .Tụ bù 3 pha : sử dụng được cho nhiều điện áp khác nhau, thông dụng nhất là 415V và 440V. Được sử dụng nhiều trong mạng lưới hệ thống điện lưới của những khu công trình thiết kế xây dựng lớn như cao ốc, bệnh viện, nhà ở hay sử dụng trong xí nghiệp sản xuất, khu công nghiệp, …
Dựa theo cấu tạo
Dựa theo cấu trúc thì ta phân chúng thành hai loại là tụ bù khô và tụ bù dầu .
| Tụ bù khô |
Tụ bù dầu |
- Hình dáng: loại bình tròn dài
- Ưu điểm: nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ, dễ lắp đặt và thay thế, chiếm ít diện tích trong tủ điện.
- Được sử dụng cho các hệ thống bù công suất nhỏ, chất lượng điện tương đối tốt.
- Phổ biến với các giải công suất bù 10, 15, 20, 25, 30kVAr. Một số hãng có loại nhỏ 2.5, 5kVAr và loại lớn 40, 50kVAr.
|
- Hình dáng: loại bình chữ nhật (có cạnh sườn vuông hoăc tròn).
- Ưu điểm: có độ bền cao hơn.
- Được sử dụng cho tất cả các hệ thống bù, đặc biệt là các hệ thống bù công suất lớn, chất lượng điện xấu, có sóng hài.
- Phổ biến trên thị trường Việt Nam có các giải công suất bù 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50kVAr.
|
4. Công thức tính dung lượng tụ bù
Để chọn tụ bù cho một tải nào đó, ta cần biết công suất P và hệ số công suất Cosφ (cos phi) của tải đó. Giả sử ta có:
- Công suất của tải là P.
- Hệ số công suất của tải là Cosφ1 → φ1 → tgφ1 (trước khi bù, cosφ1 nhỏ còn tgφ1 lớn).
- Hệ số công suất sau khi bù là Cosφ2 → φ2 → tgφ2 (sau khi bù, cosφ2 lớn còn tgφ2 nhỏ).
Khi đó hiệu suất phản kháng cần bù được tính theo công thức :
Qb = P*(tgφ1 – tgφ2)
Ví dụ ta có :
- Công suất tải là P = 100 (kW).
- Hệ số công suất trước khi bù là cosφ1 = 0.75 → tgφ1 = 0.88.
- Hệ số công suất sau khi bù là Cosφ2 = 0.95 → tgφ2 = 0.33.
Vậy hiệu suất phản kháng cần bù là Qb = P * ( tgφ1 – tgφ2 ) = 100 * ( 0.88 – 0.33 ) = 55 ( kVAr ) .
5. Cách lắp đặt tụ bù
Cách lắp đặt tụ bù ở cơ sở sản xuất nhỏ
Ở các cơ sở sản xuất nhỏ thường hiệu suất tiêu thụ điện không nhiều, các thiết bị tạo ra sóng hài cũng ít. Nên không cần thiết bị lọc sóng hài, hiệu suất phản kháng thấp .Các đơn vị chức năng hoàn toàn có thể hoặc không lắp những tụ tù, tùy thuộc vào năng lực kinh tế tài chính mỗi nơi .Nếu cơ sở của bạn muốn sử dụng tụ bù hiệu suất phản kháng để tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách điện thì hoàn toàn có thể sử dụng giải pháp bù tĩnh .Tủ điện tụ bù để lắp đặt có cấu trúc khá đơn thuần, gọn, nhẹ gồm có : Vỏ tủ ( 500×350 x200mm ), 1 Aptomat để tắt bật, 1 tụ bù hiệu suất bé 2.5, 5, 10 kVAr .
Cách lắp đặt tụ bù ở cơ sở sản xuất vừa
Công suất tiêu thụ ở đây nằm ở mức trung bình, nhưng để tiết kiệm chi phí điện năng hơn bạn hoàn toàn có thể xem xét lắp các tủ điện tụ bù nhiều cấp. Trong đó gồm :
- Tụ bù thủ công (đóng ngắt bằng tay): loại này không đảm bảo độ nhanh nhạy và chính xác. Mất thời gian và công sức để vận hành.
- Tụ bù tự động (có bộ điều khiển tự động): khắc phục được các hạn chế của tụ bù thủ công, đặc biệt về độ chính xác. Bộ điều khiển tự động có các loại từ 4 cấp – 14 cấp.
Thiết bị tủ bù tự động hóa chuẩn gồm có : Vỏ tủ cao 1 m – 1.2 m, bộ điều khiển và tinh chỉnh tự động hóa, Aptomat tổng, Aptomat từng cấp tụ bù, Contactor đóng ngắt được nối với bộ tinh chỉnh và điều khiển, tụ bù, 1 số ít thiết bị tương hỗ khác ( đồng hồ đeo tay đo Volt, Ampe, đèn báo pha, … ), tủ tụ bù tiết kiệm ngân sách và chi phí điện .
Cách lắp đặt tụ bù ở cơ sở sản xuất lớn
Đây là nơi tiếp tục tiêu thụ điện năng ở mức lớn, thường phải có trạm biến áp được lắp đặt riêng. Giúp không thay đổi và bảo vệ tụ điện tụ bù thì đều cần có bộ phận lọc sóng hài .Cần phải lắp đặt tụ bù tự động hóa nhiều tụ hiệu suất lớn, đồng thời lắt thêm bộ phận lọc sóng hài để tránh thực trạng nổ tụ bù .>> > Xem thêm : Tụ bù nền các ứng dụng và cách giám sát
