Nhiệt điện than ven biển: Cái khó ló cái khôn
Quy hoạch điện VII: Kẻ hủy diệt sức khỏe và môi trường?
“Đôi lời về phát triển điện than” trên Tạp chí Năng lượng Việt Nam
TS. NGUYỄN MẠNH HIẾN – HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM
1. Theo kế hoạch tăng trưởng năng lượng đến 2030 Nước Ta sẽ phải sản xuất 55GW ( 55 tỷ kW ) điện từ những xí nghiệp sản xuất nhiệt điện. Điều này có nghĩa là tối thiểu trong 20 năm tới, nhiệt điện vẫn là nguồn cung năng lượng trọng điểm của quốc gia. Như vậy, sự chịu ràng buộc vào nguồn than nhập khẩu ( hầu hết từ Trung Quốc ) và gánh nặng kinh tế tài chính khổng lồ cho nhập khẩu là rất lớn. Với mức trung bình 10 triệu tấn than phải nhập khẩu mỗi năm, những rủi ro đáng tiếc về thiên nhiên và môi trường, thất thoát nguồn ngoại tệ và phụ thuộc an ninh năng lượng là nguy hại hơn những gì mà những số lượng thống kê đang phản ánh .
Theo Quy hoạch Điện VII hiệu chỉnh đến năm 2030 nguồn nhiệt điện than có tổng công suất là 55 GW, sản xuất 304 TWh, tiêu thụ gần 130 triệu tấn than, trong đó khoảng 70 triệu tấn nhập khẩu từ thị trường quốc tế (hiện nay, than nhập vào Việt Nam chủ yếu từ Indonesia (42%), Australia (25%), Nga (17%) chứ không phải từ Trung Quốc (7%)).
Trên thực tiễn, lúc bấy giờ 1 số ít xí nghiệp sản xuất nhiệt điện than của Nước Ta ( như Hải Phòng Đất Cảng, Quảng Ninh, Vĩnh Tân 4 ) sử dụng công nghệ tiên tiến của Trung Quốc. Tuy nhiên, đây là công nghệ tiên tiến do những tập đoàn lớn nổi tiếng quốc tế thuộc những nước G7 ( như ABB, Alstom, Siemens … ) đặt tại Trung Quốc sản xuất nên những thông số kỹ thuật kỹ thuật khá tốt và bảo vệ cung ứng những tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của Nước Ta, chứ không phải công nghệ tiên tiến lỗi thời do Trung Quốc thải ra mang sang ta lắp đạt như một số ít người đã nêu trong những bài viết, hoặc phát biểu của mình .
2. Nước Ta lúc bấy giờ đang được xếp là nước tiêu thụ than đá cho sản xuất điện lớn thứ 20 quốc tế. Nhưng với kế hoạch đạt 55GW cùng với hàng loạt dự án Bất Động Sản xây mới nhà máy sản xuất nhiệt điện đến 2030, Nước Ta sẽ vươn lên là nước tiêu thụ than lớn thứ 8, bằng với mức tiêu thụ của Nga và Indonesia cộng lại mặc dầu dân số Nước Ta lúc đó dự trù chỉ bằng 2/3 của Nga và 1/3 của Indonesia .
Hiện nay, nước Nga có tổng hiệu suất những xí nghiệp sản xuất điên là 215 GW ( đứng thứ 4 quốc tế, sau Trung Quốc, Mỹ và Nhật ). Trong đó, nhiệt điện than chiếm 29 % ( hơn 62 GW ) và dự kiến tăng đến 75 % vào năm 2020. Còn Indonesia lúc bấy giờ có tổng hiệu suất những nhà máy sản xuất điên khoảng chừng 60 GW với 54,6 % ( 32,5 GW ) nhiệt điện than và dự kiến tăng đến 64 % thì làm thế nào mà tiêu thụ than cho nhiệt điện than của hai nước này cộng lại mới bằng tiêu thụ của Nước Ta vào năm 2030 được ( ? ? ? ), một nhìn nhận quá phí lý và hàm hồ .
3. Trong một bài phát biểu hồi tháng 5/2016, quản trị World Bank Jim Young Kim cho rằng kế hoạch mà Nước Ta đang thực thi để xây mới hàng loạt xí nghiệp sản xuất nhiệt điện trên khắp quốc gia như lúc bấy giờ sẽ là “ cơn ác mộng ” cho chính Nước Ta và là “ thảm họa cho cả hành tinh ”. Trong khi đó, một nghiên cứu và điều tra do nhóm học giả từ Đại học Harvard và Greenpeace năm 2017 cũng chỉ ra rằng ô nhiễm do nhà máy sản xuất nhiệt điện than ở Nước Ta đang giết chết 4.300 người mỗi năm và số lượng này sẽ tăng lên 25.000 người nếu cả 14 dự án Bất Động Sản nhiệt điện ở ĐBSCL đi vào hoạt động giải trí .
Đây là những thông tin trọn vẹn vô căn cứ, chính bới : một vị quản trị của tổ chức triển khai kinh tế tài chính lớn nhất có uy tín nhất hành tinh ( World Bank ) không hề có nhận xét võ đoán rằng Nước Ta với 55 GW nhiệt điện than, tiêu thụ gần 130 tiệu tấn than phát thải khoảng chừng 335 triệu tấn CO2 vào năm 2030 sẽ là ” cơn ác mộng ” cho chính quốc gia này và là ” thảm họa cho cả hành tinh “. Trong khi vào năm năm ngoái Trung Quốc phát thải 10,6 tỷ tấn CO2 và Mỹ phát thải trên 5 tỷ tấn. Còn việc đưa ra những số lượng về số người Nước Ta chết do nhiệt điện than thì rất là thiếu địa thế căn cứ xác đáng. Luận điệu này đã được Green ID Nước Ta đề cập tại một số ít lần hội thảo chiến lược và đã bị những nhà khoa học phỏng vấn mà không hề đưa ra được sự giải đáp và chứng tỏ nào hoàn toàn có thể đồng ý được .
4. Vì EVN cần mua điện với mức giá thấp nhất hoàn toàn có thể để bảo vệ doanh thu trung gian khi bán lại cho người tiêu dùng khiến mức giá Nhà nước được cho phép lúc bấy giờ thấp hơn rất nhiều so với giá kỳ vọng của nhà đầu tư ( Nhà nước đề xuất mức 7,8 cent / 1 kW trong khi mức hoàn toàn có thể mê hoặc được nhà đầu tư phải từ 9,8 cent / 1 kW trên đất liền và 11,8 cent / 1 kW trên biển ) .
Hiện nay, theo quy định của Chính Phủ, EVN mua vào giá điện gió là 7,8 USCent/kWh, điện mặt trời là 9,35 UScent/kWh, giá mua điện bình quân của các nguồn điện khác là 5,33 UScent/kWh. Trong khi đó, giá bán lẻ điện bình quân của EVN là 7,6 UScent/kWh. Những số liệu này đã chứng minh điều ngược lại so với nhận xét của tác giả.
5. Trong khi chờ công nghiệp năng lượng tái tạo cất cánh, Nước Ta cần chăm sóc lựa chọn góp vốn đầu tư tăng trưởng năng lượng từ khí thiên nhiên. Nguồn khí tự nhiên ở vùng biển Nước Ta khá dồi dào cần được khai thác để sửa chữa thay thế những xí nghiệp sản xuất nhiệt điện than lúc bấy giờ. Điều này vừa tạo ra nguồn điện năng giá rẻ hơn so với việc nhập khẩu than để sản xuất điện đồng thời giảm đáng kể lượng khí CO2 phát thải gây ô nhiễm môi trường tự nhiên do khí tự nhiên chỉ sản sinh ra CO2 bằng 1/5 so với than đá và cũng không tạo ra phế phẩm khác như khi đốt than .
Đây là điều mà nhà nước Nước Ta đã rất là chăm sóc và có chính sách rõ ràng về việc sử dụng triệt để nguồn khí khai thác trong nước và nguồn LNG nhập khẩu cho sản xuất điện. Cụ thể là tháng 1/2017 Thủ tướng nhà nước đã có Quyết Định phê duyệt Quy hoạch tăng trưởng ngành công nghiệp khí Nước Ta đến năm 2025, khuynh hướng đến năm 2035 với tiềm năng bảo vệ thu gom 100 % sản lượng khí của những lô / mỏ mà PVN và những nhà thầu dầu khí khai thác tại Nước Ta. Nghiên cứu, tìm kiếm thị trường và đẩy nhanh việc thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống hạ tầng kho cảng để sẵn sang nhập khẩu LNG. Dành 70 – 80 % sản lượng khí ( vạn vật thiên nhiên và LNG ) cho sản xuất điện. Thực tế, lúc bấy giờ giá điện khí vạn vật thiên nhiên không rẻ hơn giá điện than và phát thải CO2 của nguồn điện khí chỉ giảm được 40 % so với nguồn điện than chứ không phải bằng 1/5 như bài báo của NCS Quang viết .
Ngoài ra, trong bài viết của tác giả Quang còn đưa ra những nhận xét, nhìn nhận và đề xuất về tăng trưởng nguồn năng lượng tái tạo, nguồn thủy điện, nhập khẩu điện từ những nước láng giềng … là những yếu tố mà Tạp chí Năng lượng Nước Ta đã đề cập đến một cách rất là chuyên nghiệp và bài bản với những luận cứ đáng đáng tin cậy về khoa học và kinh tế tài chính tại loạt bài viết trong năm năm nay – 2017 .
Thiết nghĩ, nếu NCS Quang, trong quy trình thực thi luận án của mình, giành thời hạn tìm hiểu thêm những tài liệu trong nước về tình hình và triển vọng tăng trưởng ngành năng lượng nói chung và ngành điện nói riêng của Nước Ta thì đã không có những nhận xét, nhìn nhận và đề xuất hời hợt, thiếu địa thế căn cứ và võ đoán như đã nêu trong bài viết này .
Tài liệu tham khảo:
1. Báo cáo triển vọng Năng lượng Việt Nam năm 2017 – Tài liệu do Bộ Công thương Việt Nam và Danish Energy Agency biên soạn.
2. Nhập khẩu than của Nước Ta : Hiện trạng và xu thế ( Tạp chí Năng lượng Nước Ta, 16/4/2018 )
3. Current situation of coal-fired power plants in Russian Federation and the Implementation Options of Clean Coal Technologies .
4. Electricity Power Development in Indonesia
