Chào Luật sư: Năm 1985, bà nội tôi được hợp tác xã cho một thửa đất và năm 1986 cất nhà ở tới nay (ông nội mất trước đó đã lâu). Đến năm 2013 (hoặc 2014) thì được nhà nước làm cho sổ đỏ tên cha tôi. Bà nội tôi mất cách đây 5 năm và không có để lại di chúc. Vừa rồi tôi có xuống phòng địa chính để lấy sổ đỏ về thì cán bộ yêu cầu phải có chữ ký của các anh chị em của cha tôi. Ngoài cha tôi thì có thêm 5 anh chị em, 1 người là liệt sĩ. Vì hiện tại các anh chị em của cha tôi ở xa nhưng cùng một thành phố và không thu xếp về quê để ký trực tiếp được. Vậy xin hỏi các anh chị em của cha tôi có thể làm đơn từ chối nhận di sản thừa kế để gửi về cho cha tôi bổ sung lấy sổ đỏ về không? Nếu được thì các anh chị em của cha tôi làm chung một đơn hay riêng từng người và có cần công chứng không?
Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có phải công chứng hay không ?
Di sản là gì? Quyền bình đẳng về thừa kế của cá nhân được quy định như thế nào?
Theo ĐIều 612 Bộ luật Dân sự năm ngoái thì di sản được hiểu như sau :
“Điều 612. Di sản
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.”
Theo Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015 thì quyền bình đẳng vể thừa kế của cá nhân được quy định như sau:
“Điều 610. Quyền bình đẳng về thừa kế của cá nhân
Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.”
Có thể từ chối nhận di sản được hay không?
Việc từ chối nhận di sản được pháp luật tại Điều 620 Bộ luật Dân sự năm ngoái, đơn cử như sau .
“Điều 620. Từ chối nhận di sản
1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.”
Trước đây, Điều 642 Bộ luật Dân sự 2005 pháp luật khi một người muốn từ chối di sản thì phải lập thành văn bản và báo cho cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị xã nơi có khu vực mở thừa kế về việc không nhận di sản. Tuy nhiên, theo pháp luật của pháp lý hiện hành thì người từ chối không còn bắt buộc phải triển khai thủ tục công chứng, xác nhận mà chỉ phải lập thành văn bản và gửi đến người quản trị di sản, những người thừa kế khác, người được giao trách nhiệm phân loại di sản để biết .Bên cạnh đó, Điều 59 Luật Công chứng năm trước cũng pháp luật về việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản như sau :
“Điều 59. Công chứng văn bản từ chối nhận di sản
Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản. Khi yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết. người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản.”
Như vậy, so với văn bản từ chối nhận thừa kế, mỗi cá thể bắt buộc phải lập thành một văn bản nhưng hoàn toàn có thể công chứng, nếu có nhu yếu nhưng không bắt buộc phải công chứng. Tuy nhiên lúc bấy giờ. luật chỉ lao lý về thủ tục xác nhận văn bản từ chối nhận di sản
Thủ tục chứng thực văn bản từ chối nhận di sản được thực hiện như thế nào?
Thủ tục xác nhận văn bản từ chối nhận di sản được pháp luật tại tiểu mục 3 Mục IV Quyết định 1329 / QĐ-BTP năm 2020 công bố thủ tục hành chính sửa đổi, bổ trợ trong nghành nghề dịch vụ xác nhận thuộc khoanh vùng phạm vi công dụng quản trị của Bộ Tư pháp như sau :
– Trình tự thực hiện:
+ Người nhu yếu xác nhận nộp 01 bộ hồ sơ nhu yếu xác nhận .+ Người thực thi xác nhận ( hoặc người đảm nhiệm hồ sơ trong trường hợp đảm nhiệm hồ sơ tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông ) kiểm tra sách vở trong hồ sơ nhu yếu xác nhận, nếu không thiếu, tại thời gian xác nhận người từ chối nhận di sản tự nguyện, minh mẫn và nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì thực thi xác nhận+ Người từ chối nhận di sản ký trước mặt người triển khai xác nhận, nếu văn bản từ chối có từ hai trang trở lên thì phải ký vào từng trang. Trường hợp người nhu yếu xác nhận nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông thì phải ký trước mặt người tiếp đón hồ sơ ,+ Trường hợp người nhu yếu xác nhận không ký được thì phải điểm chỉ ; nếu người đó không đọc được, không nghe được, không ký, không điểm chỉ được thì phải có 02 ( hai ) người làm chứng. Người làm chứng phải có đủ năng lượng hành vi dân sự và không có quyền, quyền lợi hoặc nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan đến thanh toán giao dịch. Người làm chứng do người nhu yếu xác nhận sắp xếp. Trường hợp người nhu yếu xác nhận không sắp xếp được thì đề xuất cơ quan thực thi xác nhận chỉ định người làm chứng .+ Người triển khai xác nhận ( hoặc người tiếp đón hồ sơ ) ghi lời chứng theo mẫu lao lý. Trường hợp đảm nhiệm hồ sơ tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông thì người tiếp đón hồ sơ ký vào từng trang của văn bản từ chối và ký vào dưới lời chứng theo mẫu pháp luật .Người thực thi xác nhận ký vào từng trang của văn bản từ chối ( nếu hồ sơ không được tiếp đón qua bộ phận một cửa, một cửa liên thông ), ký, ghi rõ họ tên, đóng dấu của cơ quan thực thi xác nhận và ghi vào sổ xác nhận .
Đối với văn bản từ chối có từ 02 (hai) trang trở lên, thì từng trang phải được đánh số thứ tự, có chữ ký của người yêu cầu chứng thực và người thực hiện chứng thực; số lượng trang và lời chứng được ghi tại trang cuối của văn bản từ chối nhận di sản. Trường hợp văn bản từ chối nhận di sản có từ 02 (hai) tờ trở lên thì phải đóng dấu giáp lai.
+ Trong trường hợp người nhu yếu xác nhận không thông thuộc tiếng Việt thì phải có người phiên dịch. Người phiên dịch phải là người có năng lượng hành vi dân sự không thiếu theo pháp luật của pháp lý, thông thuộc tiếng Việt và ngôn từ mà người nhu yếu xác nhận sử dụng. Người phiên dịch do người nhu yếu xác nhận mời hoặc do cơ quan triển khai xác nhận chỉ định. Thù lao phiên dịch do người nhu yếu xác nhận trả. Người phiên dịch có nghĩa vụ và trách nhiệm dịch vừa đủ, đúng chuẩn nội dung của văn bản từ chối nhận di sản, nội dung lời chứng cho người nhu yếu xác nhận và ký vào từng trang văn bản từ chối nhận di sản với tư cách là người phiên dịch .
– Cách thức thực hiện: Nộp hồ sơ trực tiếp tại Ủy ban nhân dân cấp xã.
– Thành phần, số lượng hồ sơ:
Người nhu yếu xác nhận nộp 01 ( một ) bộ hồ sơ nhu yếu xác nhận, gồm những sách vở sau đây :+ Dự thảo văn bản từ chối nhận di sản ;+ Bản sao Giấy chứng minh nhân dân / Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu còn giá trị sử dụng của người nhu yếu xác nhận ( xuất trình kèm theo bản chính để so sánh ) ;+ Bản sao giấy ghi nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao sách vở sửa chữa thay thế được pháp lý lao lý so với gia tài mà pháp lý pháp luật phải ĐK quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, thanh toán giao dịch tương quan đến gia tài đó ( xuất trình kèm theo bản chính để so sánh ) .
– Thời hạn giải quyết:
Không quá 02 ( hai ) ngày thao tác, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ nhu yếu xác nhận hoặc hoàn toàn có thể lê dài hơn theo thỏa thuận hợp tác bằng văn bản với người nhu yếu xác nhận. Trường hợp lê dài thời hạn xử lý thì người đảm nhiệm hồ sơ phải có phiếu hẹn ghi rõ thời hạn ( giờ, ngày ) trả hiệu quả cho người nhu yếu xác nhận .
– Đối tượng thực hiện thủ tục hành chính: Cá nhân, tổ chức
– Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính: Ủy ban nhân dân cấp xã
– Kết quả thực hiện thủ tục hành chính: Văn bản từ chối nhận di sản được chứng thực
– Phí: 50.000 đồng/văn bản.
– Tên mẫu đơn, mẫu tờ khai: Không.
Như vậy, việc chứng thực văn bản từ chối nhận di sản được thực hiện theo trình tự như trên. Mức phí là 50.000 đồng/văn bản (Lưu ý: Đây là mức giá do nhà nước quy định tại UBND cấp xã của nhà nước, mức giá thực hiện việc chứng thực có thể sẽ cao hơn đối với các văn phòng công chứng tư nhân).
