Học sinh nên sắp xếp theo thứ tự ưu tiên : ngành, nghề, trường và chỉ nên chọn nghề tương thích với sở trường thích nghi, hứng thú của bản thân .Chương trình Tư vấn hướng nghiệp – Tuyển sinh 2022 diễn ra sáng 15/5, với sự tham gia của những chuyên viên trong nghành giáo dục, hướng nghiệp nhằm mục đích giúp học viên lớp 12 khuynh hướng lựa chọn ngành, nghề, trường đào tạo và giảng dạy tương thích .Theo PGS. tiến sỹ Trần Thành Nam – Chủ nhiệm Khoa, Các Khoa học giáo dục Trường Đại học Giáo dục đào tạo, Đại học Quốc gia TP.HN, tất cả chúng ta không biết được tương lai 5-10 năm tới như thế nào. Nhiều nghề nghiệp hoàn toàn có thể mất đi, bị thay thế sửa chữa bởi robot và không ít ngành nghề mới sẽ Open .
Học sinh cần đối diện và thích ứng với sự thay đổi bằng việc có kế hoạch, định hướng tương lai nghề nghiệp. Khi chọn trường, các em phải hướng tới thị trường lao động 5-7 năm tới.
PGS.TS Trần Thành Nam. Ảnh : Baoquocte
PGS. TS Trần Thành Nam đưa ra năm nguyên tắc chọn nghề: Chỉ nên chọn nghề phù hợp với sở thích; Không chọn nghề không đủ điều kiện đáp ứng; Chỉ chọn khi đã hiểu biết đầy đủ về nghề (điều kiện, môi trường, tính chất, khó khăn, thách thức…); Không chọn nghề mà xã hội không còn nhu cầu; Chọn nghề đáp ứng được những giá trị mà bản thân coi là quan trọng.
Khi vận dụng những nguyên tắc này, học viên cần dựa trên những số liệu khách quan hoặc quy mô khoa học thực chứng, thay vì theo cảm tính. Ngoài ra, để chọn đúng, những em cũng nên biết thị trường lao động đang cần những nhân lực có trình độ như thế nào .” Thị Trường chỉ cần khoảng chừng 15,4 % người có trình độ ĐH trở lên nhưng trong thực tiễn ứng viên có trình độ này rất lớn – 66,9 %, dẫn đến nhiều cử nhân không kiếm được việc làm tương thích “, ông Nam nghiên cứu và phân tích .Nước Ta hiện có khoảng chừng 240 trường ĐH, với 1,7 triệu sinh viên. Thống kê trong ba năm, từ 2019 đến 2020, cho thấy cả nước có trung bình 240.000 người tốt nghiệp ĐH hàng năm. Đây là cơ cấu tổ chức quan trọng trong nguồn nhân lực chất lượng cao của vương quốc, theo ông Bùi Văn Linh – Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Đào tạo và Cung ứng Nhân lực, Bộ Giáo dục và Đào tạo .
Trong năm 2020, 10 lĩnh vực, ngành đào tạo lớn có sinh viên tốt nghiệp từ 10.000 em trở lên, gồm Kinh doanh, Quản lý, Sức khỏe, Khoa học, Giáo dục, Đào tạo Giáo viên, Công nghệ, Kỹ thuật, Nhân văn, Pháp luật. Số sinh viên tốt nghiệp từ 10 ngành này là 204.562 em, chiếm 83,7 % số lượng tốt nghiệp.
Năm nghành nghề dịch vụ có sinh viên tốt nghiệp tối thiểu là Toán và Thống kê ( 593 ), Thú y ( 715 ), Dịch Vụ Thương Mại vận tải đường bộ ( 1.338 ), Thương Mại Dịch Vụ Xã hội ( 1.600 ), Nghệ thuật ( 1.800 ) .
Tiến sĩ Trần Đình Lý – Hiệu phó Đại học Nông Lâm TP HCM, cho rằng khi tư vấn cho học sinh, các thầy cô cần sắp xếp theo thứ tự ưu tiên, trả lời ba câu hỏi của vòng tròn hướng nghiệp: Bạn phù hợp với nghề nào; Học ngành gì để làm nghề đó; Chọn trường nào để học.
Ông Lý nhắc tới khái niệm hướng nghiệp toàn vẹn để quyết định hành động ngành học, trường học, gồm những tiêu chuẩn : hiểu bản thân ( tính cách, học lực ) ; hiểu việc làm tương thích ; hiểu ngành học tương thích và hiểu trường học tương thích .Để hiểu bản thân mình tương thích với ngành nghề nào, GS Nam cho rằng hoàn toàn có thể sử dụng bộ công cụ chuẩn của những trường ; hoặc những công cụ trắc nghiệm tâm ý như O * Net hay John Holland …
Trắc nghiệm Holland được nhiều trường đại học trên thế giới áp dụng. Lý thuyết này chia con người ra sáu loại cá tính gồm: Nhóm người nghệ thuật, nghiên cứu, kỹ thuật, xã hội, quản lý và nghiệp vụ. Họ đưa ra cơ sở để đối chiếu sở thích, năng lực tự nhiên của bản thân với yêu cầu của các nhóm ngành nghề, từ đó có thể định hướng nghề nghiệp theo nhóm ngành phù hợp nhất.
Các chuyên viên cho rằng, khi đã biết thiên hướng bản thân, chọn được ngành, học viên mới khởi đầu chọn trường và xem xét những tiêu chuẩn khác như mức độ uy tín, cơ sở vật chất, học phí, khu vực địa lý, điều kiện kèm theo tuyển sinh và quy mô huấn luyện và đào tạo của trường .
Bình Minh
