Quan hệ chia thừa kế là một trong những quan hệ trong pháp luật dân sự. Theo pháp luật tại Bộ luật Dân sự 2015, nêu những khái niệm niên quan đến thừa kế, thừa kế theo pháp luật, thừa kế theo di chúc và chia thừa kế như thế nào ?
Thừa kế theo di chúc:
Di chúc hợp pháp
1. Di chúc hợp pháp phải có đủ những điều kiện kèm theo sau đây :
a ) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc ; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép ;
b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ chấp thuận đồng ý về việc lập di chúc .
3. Di chúc của người bị hạn chế về sức khỏe thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc xác nhận .
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, xác nhận chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ những điều kiện kèm theo được lao lý tại khoản 1 Điều 630 của Bộ luật Dân sự 2015 .
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng bộc lộ ý chí sau cuối của mình trước mặt tối thiểu hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng bộc lộ ý chí ở đầu cuối, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày thao tác, kể từ ngày người di chúc miệng bộc lộ ý chí sau cuối thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng .
Nội dung của di chúc
1. Di chúc gồm những nội dung hầu hết sau :
a ) Ngày, tháng, năm lập di chúc ;
b ) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc ;
c ) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản ;
d ) Di sản để lại và nơi có di sản .
2. Ngoài những nội dung pháp luật tại khoản 1 Điều 631 của Bộ luật Dân sự 2015, di chúc hoàn toàn có thể có những nội dung khác .
3. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc .
Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thay thế thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa thay thế .
Người làm chứng cho việc lập di chúc
Mọi người đều hoàn toàn có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây :
1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc .
2. Người có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài tương quan tới nội dung di chúc .
3. Người chưa thành niên, người mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi .
Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã
Việc lập di chúc tại tổ chức triển khai hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã phải tuân theo thủ tục sau đây :
1. Người lập di chúc công bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã công bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép đúng chuẩn và biểu lộ đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc .
2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.
Thừa kế theo pháp luật là gì?
Theo Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 pháp luật, thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện kèm theo và trình tự thừa kế theo lao lý của Bộ luật Dân sự 2015 .
Các trường hợp thừa kế theo pháp luật
Theo pháp luật tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, chia thừa kế theo pháp luật trong những trường hợp sau đây :
– Không có di chúc ;
– Di chúc không hợp pháp ;
– Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng thừa kế theo di chúc không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế ;
– Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .
Ngoài ra, theo lao lý tại khoản 2 Điều 650 của Bộ luật Dân sự 2015, khi chia thừa kế theo di chúc, vẫn hoàn toàn có thể chia thừa kế theo pháp luật trong những trường hợp sau đây :
– Phần di sản không được định đoạt trong di chúc ;
– Phần di sản có tương quan đến phần của di chúc không có hiệu lực hiện hành pháp luật ;
– Phần di sản có tương quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, phủ nhận nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc ; tương quan đến cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn sống sót vào thời gian mở thừa kế .
Chia thừa kế theo pháp luật
Chia thừa kế theo hàng thừa kế
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, gia tài, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người mất để lại sẽ được chia như sau :
– Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau .
– Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .
– Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời gian với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống ;
Nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời gian với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống .
Chia thừa kế giữa con nuôi và cha, mẹ nuôi và cha, mẹ đẻ; con riêng và bố dượng, mẹ kế
– Con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo lao lý tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 ;
Thừa kế giữa con nuôi và cha, mẹ nuôi cũng được vận dụng pháp luật về thừa kế thế vị theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 .
– Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm nom, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo lao lý tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 ; được vận dụng pháp luật về thừa kế thế vị theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 .
Chia thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác
Theo Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
– Trường hợp vợ, chồng đã chia gia tài chung khi hôn nhân gia đình còn sống sót mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản .
– Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định hành động chưa có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản .
– Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời gian người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản .
Dịch vụ tư vấn pháp luật dân sự liên quan:
- Tư vấn các hợp đồng dân sự;
- Tư vấn các vấn đề liên quan đến pháp luật lao động và giải quyết các vụ án liên quan đến lao động;
- Tư vấn các vấn đề pháp lý liên quan đến đất đai và các giải quyết các vụ án liên quan đến tranh chấp đất đai;
- Tư vấn các vấn đề pháp lý liên quan đến pháp luật hôn nhân gia đình và giải quyết các vụ án liên quan đến hôn nhân gia đình;
- Tư vấn các vấn đề liên quan đến pháp luật kinh doanh thương mại, đầu tư và sở hữu trí tuệ cũng như giải quyết tranh chấp các vấn đề liên quan.
