Nữ nhà báo trên con tàu không số

Đầu những năm 60 của thế kỷ trước, trong số cán bộ, phóng viên báo chí làm Báo TP. Hải Phòng, có năm người quê miền Nam ; đặc biệt quan trọng, có một nữ Ủy viên Ban Biên tập. Đó là nhà báo Nguyễn Thụy Nga ( tên thật là Nguyễn Thùy Mai ), phu nhân Tổng Bí thư Lê Duẩn .
Hồi ấy, Báo Hải Phòng Đất Cảng thiếu thốn cơ sở vật chất, đời sống người làm báo khó khăn vất vả. Phần lớn cán bộ, phóng viên báo chí đều ăn, nghỉ tại cơ quan. Hầu hết bản thảo của phóng viên báo chí, biên tập viên đều viết tay ; phóng viên báo chí nhiếp ảnh tráng phim, rửa ảnh đen trắng bằng tay ; công nhân sắp chữ chì cũng bằng tay ; in báo bằng máy in typo lỗi thời. Việc đi lại của nhà báo đa phần bằng xe đạp điện .
Nhà báo Thụy Nga sống tại khu tập thể Văn phòng Thành ủy TP. Hải Phòng, cách tòa báo chừng hơn một cây số. Nuôi ba đứa con đang ở tuổi quàng khăn đỏ, việc nhà và việc cơ quan bận rộn, nhưng chị vẫn giữ vững nếp thao tác đúng giờ .

Từng học ĐH báo chí truyền thông 5 năm ở quốc tế, về công tác làm việc tại Báo Hải Phòng Đất Cảng từ năm 1962, chị Thụy Nga thao tác rất nhiệt tình và tráng lệ. Được phân công đảm nhiệm yếu tố công – thương nghiệp, chị không chỉ tổ chức triển khai thực thi tốt những kế hoạch tuyên truyền, tích cực góp thêm phần điều hành quản lý việc làm cơ quan mà còn dành nhiều thời hạn cùng phóng viên báo chí đến những cơ sở sản xuất, kinh doanh thương mại trong thành phố nắm tình hình và viết bài .
Năm ấy, tôi là phóng viên báo chí chuyên viết về ngoài thành phố và biển – hòn đảo. Tuy không cùng bộ phận nhưng mỗi lần đọc bài của tôi, chị thường khuyến khích tôi cố gắng nỗ lực, nhất là những bài viết về trào lưu kết nghĩa Bắc – Nam, những khu công trình lao động sản xuất “ Vì miền Nam ruột thịt ”, tình cảm của quân và dân TP. Hải Phòng hướng về đồng bào, chiến sỹ nơi tuyến đầu Tổ quốc .
Năm 1964, cuộc đấu tranh của đồng bào và chiến sỹ miền Nam chống Mỹ – ngụy diễn ra ngày càng ác liệt. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, nhiều cán bộ, chiến sỹ, trong đó có không ít người là con em của mình của miền Nam tình nguyện trở về quê nhà. Chị Thụy Nga tha thiết nêu nguyện vọng và được cấp trên chấp thuận đồng ý trở lại Nam bộ .

Do sức khỏe thể chất hạn chế, chị Thụy Nga không hề đi bộ mang vác nặng và trèo núi, vượt sông, lội suối, băng rừng nhiều tháng trên đường Trường Sơn, cấp trên quyết định hành động để chị đi tàu bí hiểm qua đường thủy .
Theo hải trình, nếu trời yên biển lặng, không gặp trở ngại thì chỉ chừng 6 – 7 ngày là tàu của ta tới bến. Tạm biệt chồng và những con yêu quý, tạm biệt thành phố cảng và những đồng nghiệp thân thương, nhà báo Thụy Nga lặng lẽ cùng đoàn công tác làm việc bí hiểm xuống tàu không số tại bến K15 Đồ Sơn. Tàu nhổ neo vào một đêm tháng Tám mùa thu năm 1964 .
Chuyến đi ấy, tàu không thuận buồm, xuôi gió như dự tính. Sau “ sự kiện Vũng Rô ” ( tàu của ta chở vũ khí vào chi viện mặt trận miền Trung và Khu 5 bị lộ, những chiến sỹ buộc phải hủy tàu ), Hạm đội 7 Mỹ cho tàu chiến, máy bay tuần tra, trấn áp trên biển gắt gao suốt ngày đêm. Con tàu không số giả làm tàu ngư dân đánh cá, đoàn thủy thủ 26 người chở một số ít sĩ quan quân đội, bác sĩ, duy nhất chỉ có chị Thụy Nga là nhà báo, cùng nhiều vũ khí, đạn dược …

Đã ba lần cấp trên có điện gọi tàu tránh nguy hiểm. Tàu phải tạm lánh vào neo đậu tại đảo Hải Nam (Trung Quốc) ít ngày để tiếp thêm lương thực, thực phẩm, nước ngọt, xăng dầu… rồi lại lướt sóng nhằm thẳng phương Nam. Lênh đênh trên biển, nhiều lúc con tàu nhỏ bị tàu chiến Mỹ đuổi bám, kèm sát và uy hiếp.

Có lần, máy bay Mỹ bay rất thấp, sát trên tàu không số, đánh tín hiệu hỏi : “ Tàu của nước nào ? Làm gì ? Đi đâu ? ”. Các chiến sỹ ta đánh tín hiệu vấn đáp : “ Tàu đánh cá của Philippines ” và lấy cờ Philippines ra treo. Vẫn hoài nghi, bọn Mỹ điều thêm tàu chiến đến. Trong tình thế nguy cấp, những chiến sỹ ta đang “ ém quân ” dưới khoang tàu đều bật dậy, lật lưới đánh cá ngụy trang, giương súng ra, sẵn sàng chuẩn bị nhả đạn, quyết một mất một còn với tàu Mỹ. Theo giải pháp đã định, nếu có chiến đấu, chị Thụy Nga sẽ được đưa xuống thuyền nhỏ bơi vào bờ. Nhưng rất may, trường hợp ấy không diễn ra .
Ròng rã suốt hai tháng vật lộn với sóng to, gió lớn, stress đối phó với thủy quân Mỹ – ngụy, vào một đêm tháng 10/1964, con tàu không số chở đoàn cán bộ, chiến sỹ, cùng số vũ khí của miền Bắc chi viện mặt trận Nam bộ vào đến Cà Mau và cập bến Rạch Gốc bảo đảm an toàn .

Từ ngày ấy, chị Thụy Nga mang bí danh Bảy Vân, công tác làm việc tại miền Tây Nam bộ. Chị được phân công làm Phó ban Biên tập Báo Giải phóng miền Tây, sau đó làm Phó ban Tuyên huấn Khu 9. Năm 1972, chị là Khu ủy viên và được phân công làm Phó ban Phụ vận Khu .
Hơn mười năm hoạt động giải trí kháng chiến khó khăn, kiên cường bám trụ giữa vùng sông nước trước sự truy lùng gắt gao và đánh phá ác liệt của địch, cho đến khi miền Nam được giải phóng, nhà báo Bảy Vân mới có điều kiện kèm theo gặp lại chồng con .
Hồi đó, những con của chị đã trưởng thành và đi học ĐH tại Liên Xô ( nay là Liên bang Nga ). Sau một thời hạn làm Phó ban Tuyên giáo tỉnh An Giang, nhà báo Bảy Vân được phân công làm Phó Tổng biên tập Báo TP HCM Giải phóng .
Dù nhiều năm hoạt động giải trí báo chí truyền thông và làm công tác làm việc tuyên giáo tại mặt trận ác liệt, chị Bảy Vân vẫn luôn nhớ những đồng nghiệp một thời gắn bó tại Báo TP. Hải Phòng. Tôi và chị Bảy gặp lại nhau tại thành phố mang tên Bác sau ngày nước nhà thống nhất .
Biết tôi và chị Bảy từng làm báo tại thành phố cảng, nhà báo Bảy Lý ( Võ Nhân Lý ), Tổng Biên tập tiên phong của Báo TP HCM Giải phóng, thân thiện trình làng thêm về tôi với chị : ” Hồi chị Bảy từ Đồ Sơn vào Nam bằng đường thủy, chỉ ít lâu sau, Kim Toàn cũng vượt Trường Sơn vào mặt trận. Cậu ấy là phóng viên báo chí Báo Giải phóng của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam, bút danh là Cao Kim, hoạt động giải trí ở những tỉnh miền Đông Nam bộ và Khu TP HCM – Gia Định. Tết Mậu Thân năm 1968, tôi và Cao Kim cùng bí hiểm hoạt động giải trí báo chí truyền thông ở nội thành của thành phố Hồ Chí Minh. Nhiều ngày, chúng tôi cùng chiến đấu trong một chiến hào chống địch phản kích tại vùng ven đô và bên sông Vàm Cỏ Đông. Cao Kim đã có giấy báo tử, nhưng cậu ấy vẫn sống ” .

Chị Bảy Vân xúc động nắm tay tôi, tỏ rõ niềm vui về cuộc gặp giữa hai chị em, hai chiến sỹ, đồng nghiệp sau bao năm xa cách. Chị hỏi thăm từng người thao tác ở Báo TP. Hải Phòng. Chị bảo, chị và tôi đều có nhiều kỷ niệm đẹp với thành phố cảng thân yêu và Báo TP. Hải Phòng trước khi vào mặt trận Nam bộ .
Sau cuộc chiến tranh, Báo Hải Phòng Đất Cảng gặp nhiều khó khăn vất vả về cơ sở in và phương tiện đi lại hoạt động giải trí nhiệm vụ của tòa soạn. Có việc gì cần, nếu làm được, chị sẽ ráng sức trợ giúp .
Trong những năm đầu thế kỷ mới, do tuổi cao, sức khỏe thể chất kém, nhà báo Thụy Nga gặp nhiều khó khăn vất vả trong việc đi lại. Năm 2018, trước khi qua đời tại TP Hồ Chí Minh ở tuổi 93, chị chỉ tiếc không hề ra thành phố cảng đang thay đổi và tăng trưởng, để có dịp thăm lại nơi con tàu không số chở mình cùng đoàn công tác làm việc xuất phát tại bến K15 Đồ Sơn vào Nam và thăm lại tòa soạn Báo Hải Phòng Đất Cảng, gặp lại những đồng nghiệp mến yêu một thời làm báo khó khăn vất vả, nhưng ai cũng nhiệt tình, sáng sủa, vững tin về tương lai tươi tắn của quốc gia .

Bài: Kim Toàn 
(Nguyên Tổng Biên tập Báo Hải Phòng) 

Thiết kế: Hoàng Triết

Source: https://vvc.vn
Category: Giải trí

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

Alternate Text Gọi ngay