Lý thuyết Sinh học 9 Bài 54: Ô nhiễm môi trường
Bài giảng Sinh học 9 Bài 54: Ô nhiễm môi trường
I. Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?
– Khái niệm : Ô nhiễm môi trường là hiện tượng kỳ lạ môi trường tự nhiên bị nhiễm bẩn, đồng thời những đặc thù vật lí, hóa học, sinh học của môi trường bị đổi khác, gây tai hại tới đời sống của con người và những sinh vật khác .
– Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường :
+ Do hoạt động giải trí của tự nhiên : Núi lửa phun nham thạch gây nhiều bụi bặm bụi bờ, thiên tai lũ lụt tạo điều kiện kèm theo cho nhiều loài vi sinh vật gây bệnh tăng trưởng, …
+ Do hoạt động giải trí của con người ( đây là nguyên do đa phần ) : Phá rừng, sản xuất công nghiệp, rác thải hoạt động và sinh hoạt, …
II. CÁC TÁC NHÂN CHỦ YẾU GÂY Ô NHIỄM
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Một số hoạt động giải trí gây ô nhiễm không khí
– Các khí thải ô nhiễm cho khung hình sinh vật : CO, CO2, SO2, NO2, … và bụi .
– Nguyên nhân gây ô nhiễm khí thải rất phong phú nhưng hầu hết do quy trình đốt cháy nguyên vật liệu ( gỗ củi, than đá, dầu mỏ, khí đốt, … ), hoạt động giải trí của những phương tiện đi lại, khí thải từ những xí nghiệp sản xuất, …
2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
– Nguyên nhân gây ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học :
+ Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ( thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt nấm gây bệnh, … ) quá nhiều .
+ Các chất độc hóa học sử dụng trong cuộc chiến tranh .
– Hậu quả của ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học : Tác động bất lợi tới hàng loạt hệ sinh thái và tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất con người ( gây dị tật bẩm sinh và nhiều bệnh tật khác ) .
– Các con đường phát tán những hóa chất, chất ô nhiễm :
+ Hóa chất chuyển thành dạng hơi theo nước mưa rơi xuống đất → tích tụ trong đất gây ô nhiễm mạch nước ngầm .
+ Hóa chất chuyển thành dạng hơi theo nước mưa rơi xuống ao, hồ, sông suối, biển → tích tụ trong nước .
+ Hóa chất còn bám và ngấm vào khung hình sinh vật .
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ
– Nguồn gây ô nhiễm chất phóng xạ : chất thải của công trường thi công khai thác chất phóng xạ, xí nghiệp sản xuất điện nguyên tử, … và qua những vụ thử vũ khí hạt nhân .
– Tác hại : Năng lượng nguyên tử và những chất phóng xạ có năng lực gây đột biến ở người và sinh vật, gây 1 số ít bệnh di truyền và ung thư .
Vụ nổ nhà máy sản xuất điện hạt nhân Chernobyl phát ra lượng phóng xạ lớn gấp bốn trăm lần so với quả bom nguyên tử được ném xuống Hiroshima .
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn
– Nguồn gây ô nhiễm chất thải rắn :
+ Các vật tư thải trong công nghiệp : Đồ cao su đặc, đồ nhựa, giấy, dụng cụ sắt kẽm kim loại, đồ thủy tinh, …
+ Các chất thải từ hoạt động giải trí nông nghiệp : Chủ yếu là rác thải hữu cơ như thực phẩm hư hỏng, lá cây, …
+ Chất thải y tế : bông băng bẩn, kim tiêm, …
+ Chất thải từ hoạt động giải trí thiết kế xây dựng và khai thác tài nguyên : đất, đá, vôi, cát, …
+ Chất thải hoạt động và sinh hoạt : nilon dùng đựng đồ, thức ăn thừa, …
– Tác hại : Tạo điều kiện kèm theo cho nhiều loài VSV gây bệnh tăng trưởng, làm mất mĩ quan, …
5. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh
– Nguồn gốc đa phần : Các chất thải như phân, rác, nước thải hoạt động và sinh hoạt, xác chết của sinh vật, nước và rác thài từ bệnh viện, … không được thu gom và xử lí đúng cách đã tạo môi trường cho nhiều sinh vật gây hại cho con người và động vật hoang dã tăng trưởng .
– Tác hại : Gây nhiều bệnh tật như bệnh tả, lị, sốt rét, giun sán …
Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 54: Ô nhiễm môi trường
CÂU 1: (NB) Ô nhiễm môi trường là
A. hiện tượng kỳ lạ môi trường tự nhiên bị làm bẩn .
B. hiện tượng kỳ lạ đổi khác đặc thù vật lí, hóa học và sinh học của môi trường .
C. hiện tượng kỳ lạ gây tác động ảnh hưởng xấu đến môi trường, do đó gây mối đe dọa tới đời sống của sinh vật và con người .
D. cả A, B và C .
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Giải thích :
Ô nhiễm môi trường là hiện tượng kỳ lạ môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời những đặc thù vật lí, hóa học, sinh học của môi trường bị đổi khác, gây mối đe dọa tới đời sống của con người và những sinh vật khác .
CÂU 2: (NB) Nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm môi trường do
A. hoạt động giải trí của con người .
B. 1 số ít hoạt động giải trí của tự nhiên .
C. sự cạnh tranh đối đầu chiếm thức ăn, chỗ ở của những loài sinh vật .
D. hoạt động giải trí của con người và một số ít hoạt động giải trí của tự nhiên .
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Giải thích : Nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm môi trường do hoạt động giải trí của con người và 1 số ít hoạt động giải trí của tự nhiên như núi lửa phun nham thạch gây nhiều bụi bờ, thiên tai lũ lụt tạo điều kiện kèm theo cho nhiều loài vi sinh vật gây bệnh tăng trưởng, …
CÂU 3: (NB) Tác nhân chủ yếu gây ra ô nhiễm môi trường là
A. do những loài sinh vật trong quần xã sinh vật tạo ra .
B. những điều kiện kèm theo không bình thường của ngoại cảnh, lũ lụt, thiên tai .
C. ảnh hưởng tác động của con người .
D. sự đổi khác của khí hậu .
Hiển thị đáp án
Đáp án: C
Giải thích :
Tác nhân hầu hết gây ra ô nhiễm môi trường là do hoạt động giải trí của con người .
CÂU 4: (NB) Ô nhiễm môi trường dẫn đến hậu quả nào sau đây?
A. Ảnh hưởng xấu đến quy trình sản xuất .
B. Sự suy giảm sức khỏe thể chất và mức sống của con người .
C. Sự tổn thất nguồn tài nguyên dự trữ .
D. Cả A, B, C đều đúng .
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Giải thích : Ô nhiễm môi trường gây ảnh hưởng tác động xấu đến quy trình sản xuất, suy giảm sức khỏe thể chất và mức sống của con người, tổn thất nguồn tài nguyên dự trữ .
CÂU 5: (NB) Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường là gì?
1. Các khí thải từ hoạt động giải trí công nghiệp và hoạt động và sinh hoạt .
2. Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học .
3. Các chất phóng xạ .
4. Các chất thải rắn .
5. Các chất thải do hoạt động giải trí thiết kế xây dựng ( vôi, cát, đất, đá, … ) .
6. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh .
7. Các chất ô nhiễm sinh ra trong cuộc chiến tranh .
Phương án đúng là
A. 1, 2, 3, 4, 6 .
B. 1, 2, 3, 5, 6 .
C. 2, 3, 4, 5, 7 .
D. 1, 3, 4, 6, 7 .
Hiển thị đáp án
Đáp án: A
Giải thích :
Các tác nhân hầu hết gây ô nhiễm môi trường là :
– Các khí thải từ hoạt động giải trí công nghiệp và hoạt động và sinh hoạt .
– Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học .
– Các chất phóng xạ .
– Các chất thải rắn .
– Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh .
CÂU 6: (NB) Các khí thải trong không khí chủ yếu có nguồn gốc từ đâu?
A. Hoạt động hô hấp của động vật hoang dã và con người .
B. Quá trình đốt cháy những nguyên vật liệu .
C. Hoạt động quang hợp của cây xanh .
D. Quá trình phân giải xác hữu cơ của vi trùng .
Hiển thị đáp án
Đáp án: B
Giải thích : Các khí thải trong không khí đa phần có nguồn gốc từ quy trình đốt cháy những nguyên vật liệu .
CÂU 7: (NB) Nguồn năng lượng nào sau đây nếu được sử dụng sẽ ít gây ô nhiễm môi trường nhất?
A. Than đá .
B. Dầu mỏ .
C. Mặt trời .
D. Khí đốt .
Hiển thị đáp án
Đáp án: C
Giải thích :
Năng lượng Mặt Trời là nguồn nguồn năng lượng sạch → Năng lượng Mặt Trời khi sử dụng sẽ ít gây ô nhiễm môi trường nhất .
CÂU 8: (TH) Yếu tố nào sau đây không phải là các tác nhân hoá học gây ô nhiễm môi trường?
A. Lạm dụng thuốc diệt cỏ trong bảo vệ cây cối .
B. Dùng quá nhiều thuốc trừ sâu so với nhu yếu thiết yếu trên đồng ruộng .
C. Các khí thải từ những xí nghiệp sản xuất công nghiệp .
D. Các tiếng ồn quá mức do xe cộ và những phương tiện đi lại giao thông vận tải khác
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Giải thích : Các tiếng ồn quá mức do xe cộ và những phương tiện đi lại giao thông vận tải khác không phải là những tác nhân hóa học gây ô nhiễm môi trường .
CÂU 9: (TH) Yếu tố gây ô nhiễm môi trường nào dưới đây là do các hoạt động công nghiệp của con người tạo ra?
A. Các khí ô nhiễm như NO2, SO2, CO2, ….
B. Các chất hóa học trên đồng ruộng .
C. Chất thải hữu cơ như thực phẩm hư hỏng, phân động vật hoang dã .
D. Cả A, B, C đều đúng .
Hiển thị đáp án
Đáp án: A
CÂU 10: (TH) Yếu tố hoặc hoạt động nào sau đây là tác nhân làm môi trường ô nhiễm các chất phóng xạ?
A. Chất thải từ công trường thi công khai thác chất phóng xạ .
B. Những vụ thử vũ khí hạt nhân .
C. Chất thải của xí nghiệp sản xuất điện nguyên tử .
D. Cả A, B, C đều đúng .
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Giải thích :
Các tác nhân làm môi trường ô nhiễm những chất phóng xạ :
– Chất thải từ công trường thi công khai thác chất phóng xạ .
– Những vụ thử vũ khí hạt nhân .
– Chất thải của xí nghiệp sản xuất điện nguyên tử .
Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:
Lý thuyết Bài 55 : Ô nhiễm môi trường ( tiếp theo )
Lý thuyết Bài 56-57: Một số oxit quan trọng
Lý thuyết Bài 58 : Sử dụng hợp lý tài nguyên vạn vật thiên nhiên
Lý thuyết Bài 59 : Một số oxit quan trọng
Lý thuyết Bài 60 : Bảo vệ phong phú những hệ sinh thái
