Khí thải từ ôtô ở Đức, trong đó có khí nitrogen dioxide, gây ô nhiễm và tác động ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe thể chất con người. ( Ảnh : AP / TTXVN )Ô nhiễm là nguyên do cướp đi sinh mạng của 9 triệu người trong năm 2019 .
Đây là thông tin được đưa ra trong báo cáo giải trình toàn thế giới của Ủy ban Lancet về ô nhiễm và sức khỏe thể chất, công bố ngày 17/5 .
Cũng trong báo cáo, giới chuyên gia còn cảnh báo thực trạng số ca tử vong ngày một gia tăng do hít phải bầu không khí ô nhiễm, cũng như nhiễm độc chì.
Báo cáo chỉ rõ chất thải do con người tạo ra trong không khí, nước và đất hiếm không gây chết người ngay lập tức, song lại là nguyên nhân dẫn đến bệnh tim, ung thư, các vấn đề về hô hấp, tiêu chảy cùng các bệnh nan y khác.
[Infographics] Các nước nghèo hứng chịu ô nhiễm không khí nặng nề
Ủy ban Lancet về ô nhiễm và sức khỏe thể chất nhấn mạnh vấn đề ảnh hưởng tác động của ô nhiễm so với sức khỏe thể chất toàn thế giới còn ” lớn hơn nhiều ” so với cuộc chiến tranh, khủng bố, bệnh sốt rét, virus HIV, lao hay những chất kích thích như ma túy và rượu .
Báo cáo nêu rõ ô nhiễm là ” mối rình rập đe dọa hiện hữu so với sức khỏe thể chất con người và hành tinh và là rủi ro tiềm ẩn so với sự vững chắc của những xã hội văn minh. ”
Theo báo cáo giải trình, ô nhiễm không khí – nguyên do dẫn đến 6,7 triệu ca tử trận trên toàn thế giới trong năm 2019, có tương quan mật thiết so với đổi khác khí hậu, do cả 2 yếu tố trên đều khởi xướng từ việc đốt nguyên vật liệu hóa thạch và nguyên vật liệu sinh học .
Trong khi đó, ô nhiễm hóa chất cũng đang ngày một tăng, trong đó riêng nhiễm độc chì đã cướp đi sinh mạng của 900.000 người .
Tuy nhiên, giới chuyên viên cảnh báo nhắc nhở số lượng này vẫn hoàn toàn có thể thấp hơn thực tiễn, trong toàn cảnh nghiên cứu và điều tra mới gần đây cho thấy không có mức phơi nhiễm chì nào là bảo đảm an toàn so với con người .
Tác giả chính của báo cáo giải trình, ông Richard Fuller, thuộc Liên minh toàn thế giới về sức khỏe thể chất và ô nhiễm, còn cho rằng ô nhiễm chất hóa học là mối rình rập đe dọa lớn so với đa dạng sinh học và đây cũng là mối rình rập đe dọa lớn của toàn thế giới .
Ông nhấn mạnh vấn đề con người cần tìm những giải pháp thay thế sửa chữa để tăng trưởng thân thiện với môi trường hơn .
Trong toàn cảnh những rủi ro tiềm ẩn sức khỏe thể chất này đều tương quan lẫn nhau, nên việc tìm ra phương pháp ứng phó với một rủi ro tiềm ẩn cũng sẽ hiệu suất cao với những rủi ro tiềm ẩn khác .
Thống kê cho thấy cứ 6 ca tử trận sớm trên toàn thế giới có 1 ca là do nguyên do ô nhiễm, tương tự với 9 triệu người. Con số này không biến hóa kể từ lần nhìn nhận trước hồi năm năm ngoái. Chỉ có tỷ suất tử trận tương quan đến ô nhiễm trong nhà, sử dụng nước uống không bảo vệ và thiếu vệ sinh giảm nhờ những cải tổ trong đời sống ở khu vực châu Phi .
Tuy nhiên, số ca tử vong sớm liên quan đến quá trình công nghiệp hóa, như ô nhiễm ngoài trời và ô nhiễm hóa chất – đang gia tăng, đặc biệt là tại khu vực Nam và Đông Á.
Mặc dù Algeria là nước sau cuối cấm xăng pha chì vào năm 2021, tuy nhiên nhiều người vẫn phơi nhiễm với chất ô nhiễm, đa phần là do việc tái chế pin axit-chì và chất thải điện tử không quy củ. Các thực phẩm ô nhiễm cũng là thủ phạm khiến con người phơi nhiễm chì .
Báo cáo cho biết bệnh tim mạch là căn bệnh thông dụng nhất trong những nguyên do gây tử trận sớm do nhiễm độc chì .
Tuy nhiên, nồng độ chì trong máu cao – vốn tác động ảnh hưởng đến đời sống của hàng trăm triệu trẻ nhỏ, còn tác động ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của não bộ và tương quan đến thực trạng mất tính năng nhận thức nghiêm trọng .
Bên cạnh đó, nhiễm độc chì còn làm tăng rối loạn hành vi, kéo theo việc giảm hiệu suất kinh tế tài chính, khiến kinh tế tài chính toàn thế giới thiệt hại gần 1.000 tỷ USD mỗi năm .
Tại châu Phi, thiệt hại kinh tế tài chính do nhiễm độc chì chiếm khoảng chừng 4 % Tổng sản phẩm quốc nội ( GDP ), trong khi ở châu Á, số lượng này là 2 % .
Ngày càng nhiều vật chứng cho thấy ô nhiễm đang theo gió, nước và chuỗi thực phẩm, vượt qua ranh giới của những vương quốc .
Khí thải bốc lên từ nhà máy sản xuất ở Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc. ( Ảnh : AFP / TTXVN )Cụ thể, gió đã đưa ô nhiễm không khí từ Đông Á sang Bắc Mỹ, từ Bắc Mỹ sang châu Âu và từ châu Âu đến Bắc Cực và Trung Á .
Trong khi đó, ngũ cốc, món ăn hải sản, sôcôla và rau quả được sản xuất tại những nước đang tăng trưởng để xuất khẩu hoàn toàn có thể bị ô nhiễm do đất và nước nhiễm chì, asen, cadmium, thủy ngân và thuốc trừ sâu .
Điều này ” ngày càng rình rập đe dọa bảo đảm an toàn thực phẩm toàn thế giới “, đặc biệt quan trọng là việc tìm thấy những sắt kẽm kim loại ô nhiễm trong sữa công thức và thức ăn cho trẻ nhỏ .
Ông Fuller cũng chỉ ra thực tế mối đe dọa của ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm không khí và nhiễm độc chì, không được để ý nhiều, do trước này thế giới tập trung nhiều hơn vào các tác động của vi nhựa đối với sức khỏe.
Báo cáo chứng minh và khẳng định ô nhiễm không chỉ rình rập đe dọa sức khỏe thể chất con người mà còn so với nền kinh tế tài chính quốc tế .
Các nhà nghiên cứu cho biết những ca tử trận do ô nhiễm đã khiến kinh tế tài chính toàn thế giới thiệt hại khoảng chừng 4.600 tỷ USD trong năm 2019, tương tự 6 % sản lượng kinh tế tài chính toàn thế giới, trong đó những nước có thu nhập thấp và trung bình chịu ảnh hưởng tác động nghiêm trọng nhất, với hơn 90 % số ca tử trận được ghi nhận ở khu vực này. / .
Hoàng Châu (TTXVN/Vietnam+)
