Đáng báo động về thực trạng ô nhiễm đất tại Việt Nam

Your browser does not tư vấn the audio element .

Với nhịp độ gia tăng dân số và tốc độ phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị hóa như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày càng bị suy thoái, diện tích đất bình quân đầu người giảm.

Môi trường đất là nơi trú ngụ của con người và hầu hết những sinh vật cạn, là nền móng cho những khu công trình thiết kế xây dựng gia dụng, công nghiệp và văn hóa truyền thống của con người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá, con người sử dụng tài nguyên đất vào hoạt động giải trí sản xuất nông nghiệp để bảo vệ nguồn phân phối lương thực phẩm cho con người. Nhưng với nhịp độ ngày càng tăng dân số và vận tốc tăng trưởng công nghiệp và hoạt động giải trí đô thị hóa như lúc bấy giờ thì diện tích quy hoạnh đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày càng bị suy thoái và khủng hoảng, diện tích quy hoạnh đất trung bình đầu người giảm .

Đất ô nhiễm bị gây ra bởi sự có mặt của hóa chất xenobiotic (sản phẩm của con người) hoặc do các sự thay đổi trong môi trường đất tự nhiên. Nó được đặc trưng gây nên bởi các hoạt động công nghiệp, các hóa chất nông nghiệp, hoặc do vứt rác thải không đúng nơi quy định. Các hóa chất phổ biến bao gồm: Hydrocacbon dầu, hydrocacbon thơm nhiều vòng (như là naphthalene and benzo(a)pyrene),… dung môi, thuốc trừ sâu, chì, và các kim loại nặng. Mức độ ô nhiễm có mối tương quan với mức độ công nghiệp hóa và cường độ sử dụng hóa chất.

Chất thải sinh hoạt và rác từ các hộ dân ảnh hưởng lớn đến môi trường đất. (Ảnh minh họa) Ở Nước Ta lúc bấy giờ có 33 triệu ha diên tích đất tự nhiên, trong đó diện tích quy hoạnh đang sử dung là 22.226.830 ha, chiếm 68,83 % tổng quỹ đất .Còn 10.667.577 ha đất chưa sử dụng, chiếm 33,04 % diện tích quy hoạnh đất tự nhiên. Đất nông nghiệp ít, chỉ có 8,146 triệu ha, chiếm 26,1 % diện tích quy hoạnh đất tự nhiên. ( Theo Tổng cục Địa chính, 1999 ) .Theo thông tin từ Cục Môi trường Nước Ta, chất lượng đất ở hầu hết những khu vực đô thị đông dân cư đang bị ô nhiễm nghiêm trọng nguyên do chính là do chất thải từ những hoạt động giải trí công nghiệp, thiết kế xây dựng, hoạt động và sinh hoạt và rác thải từ những hộ dân. Lúc này, dọc theo bất kể con đường, góc phố nào, tất cả chúng ta cũng phát hiện những đống rác thải hoạt động và sinh hoạt vứt bừa bãi vừa gây mất mỹ quan vừa tác động ảnh hưởng đến chất lượng đất xung quanh. Ngay cả những vùng nông thôn thì thực trạng rác thải hoạt động và sinh hoạt vứt bừa bãi vẫn xảy ra không trấn áp .Bên cạnh tình hình đó, quỹ đất ngày càng thấp và giảm theo thời hạn do sức ép tăng dân số, quy trình công nghiệp hóa – tân tiến hóa quốc gia ở Nước Ta. Quá trình quy hoạch và sử dụng đất của nhiều tỉnh thành vẫn còn thể hiện những hạn chế và bất hài hòa và hợp lý trong phân chia quỹ đất cho những ngành và nghành nghề dịch vụ. Tình trạng thông dụng lúc bấy giờ là việc quy đổi cơ cấu tổ chức mục tiêu sử dụng đất, suy giảm mạnh diện tích quy hoạnh đất sản xuất nông nghiệp do đô thị hóa, quỹ đất nông nghiệp được chuyển sang sử dụng vào mục tiêu xây nhà tại, những khu công nghiệp và thương mại, thiết kế xây dựng hạ tầng, đường giao thông vận tải .Với đặc thù đất đồi núi chiếm 3/4 chủ quyền lãnh thổ lại nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa mưa nhiều và tập trung chuyên sâu, nhiệt đooj không khí cao, những quy trình khoáng hóa diễn ra rất mạnh trong đất nên dễ bị rửa trôi, xói mòn, nghèo chất hữu cơ và những chất dinh dưỡng dẫn đến thoái hóa đất. Đất đã bị thoái hóa rất khó hoàn toàn có thể Phục hồi lại trạng thái phì nhiêu bắt đầu . Nhiều hoạt động từ các nhà máy ảnh hưởng đến môi trường. (Ảnh minh họa) Ô nhiễm thiên nhiên và môi trường đất được xem là tổng thể những hiện tượng kỳ lạ làm nhiễm bẩn môi trường tự nhiên đất bởi những tác nhân gây ô nhiễm .

– Nhiễm phèn: Do nước phèn từ một nơi khác di chuyển đến. Chủ yếu là nhiễm Fe2+, Al3+, SO42-. pH môi trường giảm gây ngộ độc cho con người trong môi trường đó.

– Nhiễm mặn : Do muối trong nước biển, nước triều hay từ những mỏ muối, … nồng độ áp suất thẩm thấu cao gây hạn sinh lí cho thực vật – Gley hóa trong đất sinh ra nhiều chất độc cho sinh thái xanh ( CH4, N2O, CO2, H2S. FeS, .. ) .- Chất thải công nghiệp : Khai thác mỏ, sản xuất hóa chất, nhựa dẻo, nylon, những loại thuốc nhuộm, những sắt kẽm kim loại nặng tích tụ trên lớp đất mặt làm đất bị chai, xấu, thoái hóa không canh tác tiếp được .- Chất thải hoạt động và sinh hoạt : Rác và phân xả vào môi trường tự nhiên đất như : rác gồm cành lá cây, rau, thức ăn thừa, vải vụn, gạch, vữa, polime, túi nylon …. Rác hoạt động và sinh hoạt thường là hỗn hợp của những chất vô cơ và hữu cơ nhiệt độ cao nhiều vi trùng vi trùng gây bệnh. Nước thải hoạt động và sinh hoạt theo cống rãnh đổ ra mương và hoàn toàn có thể đổ ra đồng ruộng kéo theo phân rác và làm ô nhiễm đất .- Chất thải nông nghiệp : Phân và nước tiểu động vật hoang dã .- Sử dụng dư thừa những loại sản phẩm hóa học như : Phân bón hóa học, chất kích thích sinh trưởng, thuốc trừ sâu, trừ cỏ, sống sót lâu trong đất, tích tụ sinh học, đổi khác cân đối sinh học .- Các chất khí ô nhiễm trong không khí như : Ôxit lưu huỳnh, những hợp chất nitơ … kết tụ hoặc hình thành mưa axit rơi xuống đất làm ô nhiễm đất. Một số loại khói bụi có hại ngưng tụ cũng là nguyên do của ô nhiễm đất .

Ví dụ, các vùng đất gần các nhà máy sản xuất hoá chất Photpho, Flo, luyện kim dễ bị ô nhiễm vì khói bụi, hàm lượng flo chứa trong khoáng chất photpho sử dụng ở các nhà máy phân hoá học thường là 2 – 4%, nếu khí thải không được xử lý thích đáng, có thể làm cho một vùng hàng ngàn km2 đất xung quanh bị ô nhiễm flo nặng. Ở gần các xưởng luyện kim, vì trong khí thải có chứa lượng lớn các chất chì, cadimi, crom, đồng… nên vùng đất xung quanh sẽ bị ô nhiễm bởi những chất này.

– Ngoài những nguồn ô nhiễm trên, những hoạt động giải trí tưới không thích đáng, chặt cây rừng, khai hoang … cũng tạo thành những hiện tượng kỳ lạ rửa trôi, bạc mầu, nhiễm phèn … trong đất .Ô nhiễm đất lúc bấy giờ là một yếu tố đang cần được chăm sóc thâm thúy bởi những mối đe dọa to lớn gây ra cho con người và những sinh vật khác. Ô nhiễm đất cùng với những ô nhiễm khác như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước … đang hủy hoại thiên nhiên và môi trường sống của tất cả chúng ta. Các loại ô nhiễm này có quan hệ mật thiết với nhau. Ô nhiễm không khí tạo mưa acid rơi xuống làm ô nhiễm đất, ô nhiễm nước thải vào đất gây ô nhiễm và ngược lại ô nhiễm đất làm ô nhiễm mạch nước ngầm và tác động ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên không khí xung quanh .

Nguyễn Linh (T/h)

Source: https://vvc.vn
Category : Môi trường