Sự kiện Nước Ta và Hoa Kỳ thông thường hóa quan hệ vào năm 1995 đã mở ra nhiều thời cơ cho việc giao thương mua bán giữa Nước Ta và quốc tế. Hiện nay, Nước Ta là thành viên của 10 Hiệp định thương mại tự do ; đồng thời, Cộng đồng kinh tế tài chính ASEAN chính thức có hiệu lực thực thi hiện hành vào ngày 31 tháng 12 năm năm ngoái và Hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương TPP vừa kết thúc vòng đàm phán, hứa hẹn sẽ thôi thúc can đảm và mạnh mẽ quan hệ thương mại quốc tế Nước Ta với quốc tế. Theo số liệu từ Cục Hải Quan, tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm & hàng hóa cả nước đạt 327.76 tỷ USD, tăng 10 % so với năm năm trước ; do đó, Nước Ta được nhìn nhận là một trong những khu vực trọng điểm của xuất nhập khẩu sản phẩm & hàng hóa. Tuy nhiên, yếu tố pháp lý và tranh chấp trong hợp đồng vẫn là một thử thách lớn với những doanh nghiệp trong nước, vốn ở vị trí yếu thế hơn hẳn so với những đối tác chiến lược quốc tế .
Nước Ta đã chính thức trở thành thành viên thứ 84 của Công ước Viên 1980 về mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế ( CISG – United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods ) vào ngày 18 tháng 12 năm năm ngoái và sẽ chính thức có hiệu lực thực thi hiện hành ràng buộc từ ngày 01 tháng 01 năm 2017. Công ước này sẽ mặc nhiên có hiệu lực thực thi hiện hành so với những hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế theo pháp luật tại Điều 1 Công ước. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Nước Ta vẫn chưa update được thông tin này. Một số yếu tố pháp lý mà những doanh nghiệp, kể cả là doanh nghiệp trong nước lẫn doanh nghiệp quốc tế cần chăm sóc như sau :
Thứ nhất, theo Điều 1.1 CISG 1980 một hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế giữa một doanh nghiệp Nước Ta và đối tác chiến lược quốc tế sẽ chịu sự kiểm soát và điều chỉnh của CISG 1980 trong hai trường hợp :
- Cả hai bên trong hợp đồng đều đến từ nước là thành viên Công ước này.
- Khi luật được chọn để điều chỉnh nội dung hợp đồng là luật của một nước là thành viên Công ước này.
Vì vậy, nếu muốn loại trừ sự điều chỉnh mặc nhiên của CISG 1980, hai bên phải ghi nhận điều khoản loại trừ trong hợp đồng một cách minh thị.
Thứ hai, CISG 1980 không kiểm soát và điều chỉnh tổng thể những góc nhìn pháp lý của một hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế, mà chỉ kiểm soát và điều chỉnh 1 số ít nội dung :
- Chào hàng và giao kết hợp đồng.
- Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.
- Vi phạm hợp đồng và các biện pháp khắc phục hậu quả.
- Vấn đề chuyển rủi ro.
Các vấn đề pháp lý khác sẽ do luật các bên chọn điều chỉnh. Vì vậy, việc tìm hiểu và áp dụng các quy định của Công ước là một công việc tối cần thiết với các doanh nghiệp ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế.
Thứ ba, về hình thức của lời chào hàng, đồng ý lời chào hàng và giao kết, sửa đổi, bổ trợ, hủy bỏ hợp đồng. Tuy Điều 11 Công ước này không bắt buộc phải thực thi dưới hình thức văn bản, nhưng Nước Ta cũng đã công bố bảo lưu theo sự được cho phép tại Điều 96 nên tổng thể những hành vi nêu trên đều phải được triển khai bằng văn bản. Đây cũng là một chú ý quan tâm quan trọng với những bên, dù là thực thi bất kể hành vi pháp lý nào, cũng nên thực thi dưới hình thức văn bản, fax, email … để tránh tranh chấp về sau .
Thứ tư, về vấn đề giải quyết tranh chấp. Trong một hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các bên có thể thỏa thuận lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp là Tòa án một quốc gia hay một Trung tâm trọng tài cụ thể. Thực tiễn cho thấy, các doanh nghiệp nước ngoài thường ưa chuộng sử dụng điều khoản trọng tài để làm căn cứ giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, một số quốc gia có trung tâm trọng tài uy tín, lại áp dụng Điều 95 CISG 1980, để bảo lưu Điều 1.1.b. Tức là, chiếu theo quy tắc luật trung tâm trọng tài (lex arbitri) thì pháp luật của quốc gia nơi có trung tâm trọng tài đó sẽ được áp dụng, nhưng nếu quốc gia đó là thành viên công ước và đã tuyên bố bảo lưu Điều 1.1.b thì CISG sẽ không có hiệu lực điều chỉnh để giải quyết tranh chấp, mà sẽ là luật thực chất của quốc gia đó. Điều này xuất phát từ quan điểm chủ quyền quốc gia, các nền kinh tế lớn gia nhập CISG 1980 để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước mình giao kết hợp đồng với quốc tế, nhưng lại muốn các trung tâm trọng tài áp dụng luật quốc gia mình để giải quyết các tranh chấp phát sinh.
Một ví dụ đơn cử là Nước Singapore, một quốc gia tăng trưởng mạnh về xuất nhập khẩu sản phẩm & hàng hóa và có những Trung tâm Trọng tài uy tín, thường được lựa chọn trong những hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế giữa doanh nghiệp Nước Ta và quốc tế, đã công bố bảo lưu Điều 1.1. b. Vì vậy, trong một hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế giữa doanh nghiệp Nước Ta và một đối tác chiến lược quốc tế có lựa chọn Trung tâm trọng tài tại Nước Singapore là cơ quan xử lý tranh chấp, thì CISG 1980 sẽ không được vận dụng, mà sẽ là Luật Singapore. Đây cũng là một bất lợi lớn so với những doanh nghiệp Nước Ta, vốn chưa có nhiều kinh nghiệm tay nghề xử lý tranh chấp tại trọng tài quốc tế .
Thứ năm, về mối quan hệ giữa CISG 1980 và tập quán thương mại quốc tế Incoterms. CISG 1980 có pháp luật về yếu tố chuyển rủi ro đáng tiếc, tuy nhiên, không thực sự rõ ràng về thời gian chuyển rủi ro đáng tiếc, cũng như nghĩa vụ và trách nhiệm đơn cử của những bên. Thực tiễn, trong những hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế, những điều kiện kèm theo giao hàng theo Incoterms thường được vận dụng, có tính năng bổ trợ và cụ thể hóa yếu tố chuyển rủi ro đáng tiếc trong CISG 1980. Mỗi một lao lý Incoterms có pháp luật độc lạ, nên việc hiểu, vận dụng và kết hợp CISG 1980 và Incoterms là điều thiết yếu so với những doanh nghiệp ký kết hợp đồng mua và bán sản phẩm & hàng hóa quốc tế .
Mọi vướng mắc tương quan đến giao kết hợp đồng mua và bán hang hoá quốc tế, Quý khách hàng sung sướng liên hệ với Công ty Luật Việt An để được tư vấn chi tiết cụ thể .
