Di sản dùng vào việc thờ cúng là di sản không chia và giao cho người được chỉ định trong di chúc ? Quy định về di sản thừa kế dùng vào việc thờ cúng ? So sánh giữa di sản dùng vào việc thờ cúng và di sản di tặng ? Quyền của người quản trị di sản thừa kế dùng vào việc thờ cúng ?
Điều 670 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý về di sản dùng vào việc thờ cúng là di sản không chia và giao cho người được chỉ định trong di chúc. Trường hợp, di chúc không chỉ định người quản lí dùng vào việc thờ cúng, thì những người thừa kế thỏa thuận giao di sản dùng vào việc thờ cúng cho một người thừa kế trông coi, sử dụng. Người quản lí di sản hoàn toàn có thể là con hoặc cháu của người đã chết, họ có điều kiện kèm theo trông coi, quản lí, duy trì, tăng trưởng di sản dùng vào việc thờ cúng.
Người quản lí di sản thờ cúng sẽ thực hiện việc thờ cúng người có tài sản chết vào ngày giỗ, tết. Việc thờ cúng này được thực hiện theo tập quán của từng địa phương, pháp luật không quy định cụ thể về người thực hiện việc thờ cúng và người quản lí di sản dùng vào việc thờ cúng. Đây cũng là sự khác biệt giữa pháp luật của Nhà nước ta và pháp luật thời phong kiến thuộc địa và luật cổ Việt Nam.
Di sản dùng vào việc thờ cúng được lao lý tại Điều 670 Bộ luật dân sự năm năm ngoái : “ 1. Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng, thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản lí để thực thi việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không triển khai đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lí để thờ cúng. Trong trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lí di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử một người quản lí di sản thờ cúng. Trong trường hợp tổng thể những người thừa kế theo di chúc đã chết thì phần di sản dùng vào việc thờ cúng thuộc về người đang quản lí hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý. 2. Trong trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng. ” Theo nội dung của điều luật này, có một số ít yếu tố cần làm rõ : Thứ nhất, người lập di chúc có dành một phần làm di sản thờ cúng thì phần di sản đó giao cho người được chỉ định trong di chúc hoặc do những người thừa kế thỏa thuận giao cho một người quản lí. Như vậy, cần phải hiểu thế nào là một phần di sản và nếu người lập di chúc định đoạt vượt quá một phần thì di chúc có giá trị hay không. Theo lao lý, hàng loạt gia tài của người chết là một khối di sản, một phần của một khối di sản đó sẽ là : nếu chia di sản ra làm hai hay nhiều phần thì người lập di chúc không được dành lại quá một phần của khối di sản đó. Do vậy, nếu người lập di chúc định đoạt vượt quá 50% di sản, khi mở thừa kế sẽ để lại 50% di sản để thờ cúng, phần còn lại chia theo di chúc hoặc chia theo pháp lý. Vấn đề này cần phải có văn bản hướng dẫn đơn cử để tránh việc vận dụng tùy tiện .
Xem thêm: Bộ luật dân sự 2015 số 91/2015/QH13 mới nhất áp dụng năm 2022
Thứ hai, tại đoạn 3 khoản 1 Điều 670 Bộ luật dân sự pháp luật : “ … Trong trường hợp toàn bộ những người thừa kế theo di chúc đã chết thì phần di sản dùng vào việc thờ cúng thuộc về người đang quản lí hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý ”. Quy định này hoàn toàn có thể hiểu là người để lại thừa kế phải lập di chúc cho tổng thể người thừa kế hàng thứ nhất, sau khi những người này chết, di sản dùng vào việc thờ cúng thuộc về người thừa kế đang quản lí di sản. Quy định này chưa tương thích với trong thực tiễn và xích míc với Điều 645 Bộ luật dân sự như trường hợp những người thừa kế theo di chúc đều chết nhưng thời hiệu thừa kế chưa hết thì tại sao di sản lại thuộc về người đang quản lí di sản dùng vào việc thờ cúng. Vì những lí do đó, cần phải sửa đổi, bổ trợ cho tương thích với những pháp luật khác về thừa kế và phong tục tập quán của nhân dân ta. Nhà nước ta tôn trọng tự do, tín ngưỡng của nhân dân, do đó trong Điều 670 Bộ luật dân sự năm năm ngoái đã lao lý người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế triển khai việc thờ cúng. Theo khoản 1 Điều 670 Bộ luật dân sự thì hoàn toàn có thể lý giải dựa vào lịch sử dân tộc lập pháp và theo tư duy logic : – Theo pháp lý dân sự của những nhà nước phong kiến Nước Ta, như Luật Hồng Đức, hương hỏa là 1/20 điền sản, theo Luật Bắc Kì năm 1931 và Luật Trung Kì năm 1936, hương hỏa là 1/5 điền sản ( ruộng đất ). Hương hỏa được giao cho tôn trưởng quản lí dùng vào việc phụng tự. Như vậy, hương hỏa chỉ là là một phần nhỏ điền sản của người chết để lại cho con cháu để sử dụng, thu hoa lợi dùng vào việc thờ cúng. – Theo logic, nếu khối di sản được chia thành hai hay nhiều phần thì chỉ được dùng một phần đó để thờ cúng, phần còn lại chia thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp lý. Trong trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lí di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử một người quản lí di sản thờ cúng. Trường hợp này, tuy người lập di chúc không chỉ định người quản lí di sản thờ cúng nhưng trong di chúc vẫn xác lập rõ dành một phần di sản cho việc thờ cúng ( như một khoảng chừng tiền, một gian nhà, .. ) thì những người thừa kế phải cử một người để quản lí di sản dùng vào việc thờ cúng. Những người thừa kế đượ lao lý là những người thừa kế theo pháp lý của người để lại di sản thờ cúng. Khẳng định này dựa trên cơ sở của phong tục, truyền thống lịch sử thờ cúng những người thân thích đã sống sót từ ngàn xưa trong nhân dân ta. Theo phong tục thì những người ngoài dòng tộc không có nghiã vụ thờ cúng thuộc dòng tộc khác. Ở khoản 2 Điều 670 Bộ luật dân sự lao lý :
Xem thêm: Tài sản là gì? Các loại tài sản theo Bộ luật dân sự năm 2015?
“ Trong trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó, thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng ”. Quy định này nhằm mục đích bảo vệ người có quyền hạn trong quan hệ dân sự với người để lại di chúc, khi di sản còn lại chưa đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người chết để lại, thì phải dùng phần di sản dùng vào việc thờ cúng triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm đó. Thờ cúng là một nếp sống văn hóa truyền thống truyền kiếp của nhân dân ta, biểu lộ lòng tôn kính so với người đã chết. Giáo dục đào tạo người xung quanh kính trọng những người bậc trên đã chết và nhớ công ơn của họ. Vì vậy, Nhà nước tôn trọng và bảo lãnh những truyền thống cuội nguồn tốt đẹp đó, được cho phép cá thể dành một phần gia tài của mình để dùng vào việc thờ cúng. Phần gia tài này không coi là di sản thừa kế. Di sản dùng vào việc thờ cúng được để lại theo ý nguyện của người lập di chúc, di sản này không chia mà được giao cho một người quản lí. Di sản này hoàn toàn có thể là một gia tài đơn cử. Nếu là gia tài hoặc cây lâu lăm, người quản lí hoàn toàn có thể thu hoa lợi, cống phẩm và dùng nó để triển khai việc thờ cúng. Người quản lí không được sử dụng vào mục tiêu của riêng mình. Không có quyền định đoạt di sản này. Trường hợp người đang quản lí di sản dùng vào việc thờ cúng mà không có điều kiện kèm theo để liên tục quản lí di sản đó, những người thừa kế sẽ thỏa thuận giao cho người khác quản lí. Điều 670 Bộ luật dân sự không có lao lý về đặc thù của di sản dùng vào việc thờ cúng ( không định tính ), mà chỉ định lượng phần di sản dùng vào việc thờ cúng. Người lập di chúc hoàn toàn có thể định đoạt bất kỳ gia tài nào trong khối gia tài thuộc quyền sở hữu của mình dùng vào việc thờ cúng. Vì vậy, trong trong thực tiễn có trường hợp người để lại di sản vừa dành một phần di sản cho thờ cúng, vừa dành một phần di sản để di tặng. Song khi thực tiễn nghĩa vụ và trách nhiệm, di sản còn lại không đủ để thanh toán giao dịch thì sẽ dùng di sản thờ cúng để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm hay dung di sản dung cho di tặng để giao dịch thanh toán.
1. Quy định về di sản thừa kế dùng vào việc thờ cúng
Tóm tắt câu hỏi:
Kính thưa Luật Sư, mái ấm gia đình chúng tôi có 8 anh chị em, cha qua đời 1982, không có di chúc, mẹ vừa qua đời tháng 4/2016 có để lại di chúc. Trong di chúc có ghi rõ cho cô em gái hiện đang sống trong căn nhà này ( tại Sài gòn ) có quyền quản trị căn nhà, và căn nhà chỉ được sử dụng để thờ cúng ông bà và không được bán. Hiện tại mẹ tôi là người duy nhất thay mặt đứng tên trong sổ hồng. Anh em chúng tôi quyết định hành động và chấp thuận đồng ý toàn bộ 8 người sẽ thay mặt đứng tên trong sổ hồng, sau đó có em gái đổi khác dự tính là cô chỉ muốn làm theo di chúc rằng chỉ một mình cô thay mặt đứng tên trong sổ hồng và đương nhiên là 7 bạn bè còn lại không đồng ý chấp thuận và chúng tôi sẽ không khi nào đồng ý chấp thuận để cô này thay mặt đứng tên một mình trong số hồng vì có thủ đoạn với con trai mình ( 30 tuổi, hiện đang sống trong căn nhà này ) để chiếm đoạt gia tài này. Hiện tại con trai của cô đang đang giữ sổ hồng mà chúng tôi đã nhu yếu nhiều lần nhưng không trả lại. Chúng tôi kính nhờ Luật sư hướng dẫn giùm những vướng mắc sau : 1. 7 đồng đội chúng tôi có quyền giữ sổ hồng không và nếu có thì bằng cách nào, việc đứa cháu giữ sổ hồng mà không trả lại đây có phải là chiếm đoạt gia tài ?
Xem thêm: Luật sư tư vấn pháp luật dân sự, giải quyết các tranh chấp dân sự uy tín
2. Chúng tôi có quyền mời đứa cháu này ra khỏi nhà được hay không ? 3. Chúng tôi hoàn toàn có thể liên tục việc chuyển tên khi cô em gái khước từ vì cô chỉ muốn một mình cô thay mặt đứng tên. 4. Chúng tôi hoàn toàn có thể báo cáo giải trình tối thiểu là Công an P. về vấn đề nêu trên ? 5. Nếu 7 đồng đội chúng tôi muốn bán căn nhà này có được không ? Chúng tôi chân thành cảm ơn Luật sư cho những hướng dẫn quí báu này. Trân trọng cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Như bạn nói, bố bạn đã mất năm 1982, mẹ bạn mất năm năm nay tuy nhiên bạn chưa nói rõ đây là gia tài riêng của mẹ bạn có được sau khi bố bạn mất hay là gia tài chung của cha mẹ bạn. Nếu là gia tài chung của cha mẹ bạn, thì mẹ bạn chỉ được định đoạt so với phần gia tài của mẹ bạn có trong khối gia tài chung theo pháp luật tại Điều 233 Bộ luật dân sự năm ngoái như sau : “ 1. Mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền định đoạt phần quyền sở hữu của mình theo thoả thuận hoặc theo lao lý của pháp lý .
Xem thêm: Chủ thể là gì? Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự theo BLDS năm 2015?
2. Việc định đoạt gia tài chung hợp nhất được thực thi theo thoả thuận của những chủ sở hữu chung hoặc theo lao lý của pháp lý. 3. Trong trường hợp một chủ sở hữu chung bán phần quyền sở hữu của mình thì chủ sở hữu chung khác được quyền ưu tiên mua. Trong thời hạn ba tháng so với gia tài chung là bất động sản, một tháng so với gia tài chung là động sản, kể từ ngày những chủ sở hữu chung khác nhận được thông tin về việc bán và những điều kiện kèm theo bán mà không có chủ sở hữu chung nào mua thì chủ sở hữu đó được quyền bán cho người khác. Trong trường hợp bán phần quyền sở hữu mà có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua thì trong thời hạn ba tháng, kể từ ngày phát hiện có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua, chủ sở hữu chung theo phần trong số những chủ sở hữu chung có quyền nhu yếu Toà án chuyển sang cho mình quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua ; bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại. 4. Trong trường hợp một trong những chủ sở hữu chung từ bỏ phần quyền sở hữu của mình hoặc khi người này chết mà không có người thừa kế thì phần quyền sở hữu đó thuộc Nhà nước, trừ trường hợp sở hữu chung của hội đồng thì thuộc sở hữu chung của những chủ sở hữu chung còn lại. ” do đó, việc định đoạt gia tài chung của mẹ bạn trong di chúc như trên là không có địa thế căn cứ, bạn có quyền tuyên di chúc vô hiệu, một trong những con có quyền nhu yếu phân loại di sản thừa kế theo pháp lý. Tài sản này sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật tại điểm a ) Khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự năm ngoái. “ Điều 676. Người thừa kế theo pháp lý 1. Những người thừa kế theo pháp lý được pháp luật theo thứ tự sau đây : a ) Hàng thừa kế thứ nhất gồm : vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết ; ”
Xem thêm: Quyền sở hữu là gì? Quy định của Bộ luật dân sự về quyền sở hữu?
Nếu đây là gia tài riêng của mẹ bạn, thì việc định đoạt trong di chúc phải bảo vệ lao lý tại Khoản 1 Điều 652 Bộ luật dân sự năm ngoái : “ 1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ những điều kiện kèm theo sau đây : a ) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc ; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép ; b ) Nội dung di chúc không trái pháp lý, đạo đức xã hội ; hình thức di chúc không trái lao lý của pháp lý. … “ Theo như bạn trình diễn thì người con gái đang ở trong căn nhà của mẹ bạn trong di chúc là người được quyền quản trị căn nhà tức là người con gái này không phải là người được thừa kế di sản của mẹ bạn theo di chúc mà chỉ là người được chỉ định quản trị di sản thừa kế theo di chúc, đồng thời không được cho phép bán căn nhà chỉ được ở và dùng vào việc thờ cúng. Căn cứ Điều 639 Bộ luật dân sự năm ngoái pháp luật nghĩa vụ và trách nhiệm của người quản trị di sản như sau : Người quản trị di sản pháp luật tại khoản 1 và khoản 3 Điều 638 của Bộ luật dân sự năm ngoái có những nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây : – Lập hạng mục di sản ; tịch thu gia tài thuộc di sản của người chết mà người khác đang chiếm hữu, trừ trường hợp pháp lý có pháp luật khác ;
Xem thêm: Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Đặc điểm, thành phần quan hệ pháp luật dân sự?
– Bảo quản di sản ; không được bán, trao đổi, Tặng Ngay cho, cầm đồ, thế chấp ngân hàng và định đoạt gia tài bằng những hình thức khác, nếu không được những người thừa kế chấp thuận đồng ý bằng văn bản ;
– Thông báo về di sản cho những người thừa kế;
– Bồi thường thiệt hại, nếu vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm của mình mà gây thiệt hại ; – Giao lại di sản theo nhu yếu của người thừa kế. Như vậy thì người em gái của bạn hay 7 anh chị em bạn không có quyền thay mặt đứng tên sổ hồng căn nhà nếu không được sự đồng ý chấp thuận của cả 8 người. Bảy người con còn lại không có quyền đuổi người cháu ra khỏi nhà bởi không có địa thế căn cứ để đuổi ở đây. Việc người cháu đang giữ sổ đỏ chính chủ, không đưa cho những người con mượn thì không được coi là chiếm đoạt gia tài, bởi giấy ghi nhận quyền sử dụng đất không được coi là gia tài theo pháp luật tại Điều 163 Bộ luật dân sự năm ngoái. Đây là di sản dùng vào việc thờ cúng phải thực thi theo đúng lao lý tại Điều 670 Bộ luật dân sự năm ngoái : “ Điều 670. Di sản dùng vào việc thờ cúng
Xem thêm: Luật dân sự là gì? Phương pháp điều chỉnh của Luật dân sự Việt Nam
1. Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản trị để triển khai việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không thực thi đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản trị để thờ cúng. Trong trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản trị di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử một người quản trị di sản thờ cúng. Trong trường hợp tổng thể những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản trị hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý. 2. Trong trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng. ”
2. So sánh giữa di sản dùng vào việc thờ cúng và di sản di tặng
Những điểm giống nhau + Đều phát sinh từ di chúc của người chết để lại, do ý chí của người lập di chúc. Những phần di sản để dùng vào việc thờ cúng hay di tặng theo lao lý của pháp lý thì phải được ghi rõ trong di chúc. Ngoài ra, thì di sản dùng vào việc thờ cúng hoàn toàn có thể được hình thành do những người thừa kế tự thỏa thuận hợp tác khi không có đề cập trong di chúc, hoặc không có di chúc. + Là một phần di sản nhất định của người chết để lại, không hề là hàng loạt di sản của người chết, di sản hoàn toàn có thể là tiền, vật có giá trị về vật chất hoặc có giá trị về ý thức. + Di sản đều phải triển khai xong những nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự như : trả nợ, nộp phạt … rồi mới xét đến việc dùng vào thờ cúng và di tặng. Nếu di sản để lại không đủ để triển khai những nghĩa vụ và trách nhiệm dân sự của người chết thì sẽ không có phần di sản dùng vào việc thờ cúng và di tặng .
Xem thêm: Vi phạm pháp luật dân sự là gì? Lấy ví dụ về vi phạm dân sự?
Vấn đề đặt ra trong trường hợp có cả di tặng và di sản dùng vào việc thờ cúng, thì phải dùng phần di sản nào để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài trước ? Di tặng hay phần di sản dùng vào việc thờ cúng ? Có quan điểm cho rằng, do đặc thù đặc biệt quan trọng của phần di sản dùng vào việc thờ cúng – là sự biết ơn của con cháu so với cha mẹ, ông bà, tổ tiên, nếu xếp di sản dùng vào việc thờ cúng ngang với di sản chia thừa kế hay di tặng đồng nghĩa tương quan với việc “ quyết tử truyền thống cuội nguồn cổ xưa vì quyền lợi của quyền tự do cá thể ”. Chính vì thế, trong trường hợp này, ta phải dùng phần di sản dành cho di tặng để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm trước, nếu không đủ thì mới dùng đến di sản dùng vào việc thờ cúng. Ý kiến khác lại cho rằng, phải dùng di sản dùng vào việc thờ cúng để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm trước, nếu không đủ mới dùng đến di tặng, bởi gia tài dành cho di tặng thường có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với người di tặng cũng như người được di tặng. Việc để lại di tặng thường nhằm mục đích mục tiêu làm kỷ niệm, lưu dấu một mối quan hệ tốt đẹp thân thương giữa người di tặng với người được di tặng. Dung hòa cả hai quan điểm trên, quan điểm thứ ba cho rằng, trong trường hợp này tất cả chúng ta phải dùng cả di tặng cũng như di sản dùng vào việc thờ cúng để giao dịch thanh toán. Việc cắt giảm hai phần di sản này sẽ được triển khai theo tỷ suất. Theo chúng tôi, quan điểm này là hài hòa và hợp lý hơn cả. Bởi theo lao lý tại Điều 670 và 671 thì hai loại di sản này có vị thế pháp lý tương đối “ cân đối ” nhau, bởi cơ sở để dùng hai loại di sản này để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm đều là “ hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó ”. Hơn nữa, trong thực tiễn đời sống, rất khó lý giải nên dùng loại di sản nào để giao dịch thanh toán trước trong trường hợp nói trên, vì điều này còn phụ thuộc vào vào rất nhiều yếu tố như : tính phong phú của quan hệ pháp lý về thừa kế, mức chênh lệch về giá trị di sản dùng vào việc thờ cúng và di tặng, yếu tố tâm ý, sự khác nhau về phong tục tập quán giữa những vùng, miền trên cả nước. + Di sản dùng để thờ cúng và di tặng không được chia thừa kế, nên do đó trước khi thực thi phân loại di sản thừa kế phải loại trừ di sản thờ cúng và di tặng ra khỏi số di sản được chia.
2. Những điểm khác nhau
Di sản dùng vào việc thờ cúng người chết và tổ tiên được để lại với ý nghĩa để nhằm mục đích tưởng niệm và biết ơn so với những người đã chết mang tính giáo dục thâm thúy và tính nhân văn cao quý. Di sản di tặng với ý nghĩa niềm tin rất cao đẹp, bởi thường phần di sản di tặng rất nhỏ, hoặc nếu có lớn thì đều tiềm ẩn trong đó là sự cảm ơn, sự trả ơn, quà Tặng Ngay so với những người có ý nghĩa với bản thân người để lại di chúc .
Xem thêm: Chia di sản thừa kế theo quy định Bộ luật dân sự 2015
- Về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm phát sinh :
Di sản dùng vào việc thờ cúng làm phát sinh quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người quản lí di sản, những đồng thừa kế. Thứ nhất, người quản lí di sản có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai việc thờ cúng theo di chúc, theo sự thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế sao cho tương thích với ý nguyện của người để lại di sản, tương thích với những phong tục, tập quán của vùng. Về quyền hạn, trong trường hợp toàn bộ những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lí hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý. Thứ hai, với những người đồng thừa kế, có quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ định người quản lí di sản dùng vào việc thờ cúng, có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác và có quyền thống nhất chia di sản dùng vào việc thờ cúng của người để lại di chúc khi người quản lí di sản chết hoặc người quản lí di sản không thuộc diện thừa kế của người để lại di chúc. Di sản di tặng được thực thi theo di chúc của người chết, theo đó thì một phần di sản của người chết sẽ được Tặng cho bất kỳ ai, tổ chức triển khai, cá thể còn sống sót vào thời gian mở thừa kế. Tuy nhiên, đối tượng người dùng được hưởng di tặng không phải là người thừa kế theo di chúc của người để lại di tặng. Và những tổ chức triển khai, cá thể được nhân được nhận di tặng không phải thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm so với phần gia tài được di tặng.
Di sản dùng vào việc thờ cúng : Người quản lí di sản thờ cúng không có quyền chiếm hữu so với di sản này, mặc dầu họ hoàn toàn có thể triển khai việc chiếm hữu, sử dụng. Trong trường hợp tổng thể những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lí hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý. Di sản di tặng thuộc quyền sở hữu của người được di tặng sau khi được trao cho người được di tặng mà không phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gì khác.
- Về mối quan hệ giữa những chủ thể :
Di sản dùng vào việc thờ cúng : giữa người để lại di sản dùng vào việc thờ cúng với những người quản lí di sản thờ cúng thường có những quan hệ vợ chồng, huyết thống, hay nuôi dưỡng. Di sản di tặng : giữa người để lại di sản di tặng với người hưởng di sản di tặng hoàn toàn có thể có những quan hệ về huyết thống, vợ chồng, nuôi dưỡng. Hoặc quan hệ bạn hữu, đồng nghiệp, đồng hương … Hoặc cũng hoàn toàn có thể không có quan hệ gì, nhưng di tặng là ý nguyện của người để lại di tặng với mục tiêu là sự cảm ơn, trả ơn, hay quà kỉ niệm. Và dù giữa người để lại di tặng với người hưởng di tặng có quan hệ hay không thì người để lại di tặng đều phải ghi rõ trong di chúc là “ di tặng ”.
3. Quyền của người quản lý di sản thừa kế dùng vào việc thờ cúng
Tóm tắt câu hỏi:
Nhà tôi có 4 anh chị em, khi cha mẹ tôi chết có viết di chúc để lại cho tôi một mảnh đất 50% để tôi thực thi việc thờ cúng tổ tiên, còn 50% cho tôi để ở, những anh chị còn lại cũng đã được chia đất hoặc gia tài của cha mẹ tôi nhưng do giá trị của mảnh đất để thờ cúng tổ tiên lớn hơn khoản tiền hay đất mà bố, mẹ tôi để lại cho những anh chị ấy nên họ đòi chia mảnh đất đấy ra cho công minh. Tôi không đồng ý chấp thuận vì đất đấy cha mẹ tôi để lại cho tôi để thờ cúng tổ tiên. Vậy anh chị tôi có được chia lại đất không, tôi phải làm gì để bảo vệ quyền hạn của mình ?
Xem thêm: So sánh năng lực pháp luật dân sự của cá nhân và pháp nhân
Luật sư tư vấn:
Theo lao lý tại Điều 646, Bộ luật dân sự năm năm ngoái thì “ Di chúc là sự biểu lộ ý chí của cá thể nhằm mục đích chuyển gia tài của mình cho người khác sau khi chết ”. Do đó, mọi người phải tôn trọng ý chí cá thể đó và triển khai theo đúng nội dung của di chúc. Việc anh, chị của bạn nhu yếu chia lại gia tài là trái với pháp luật của pháp lý. Hơn nữa, tại khoản 1, điều 670, Bộ luật dân sự năm năm ngoái cũng lao lý về di sản dùng vào việc thờ cúng : “ Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản trị để triển khai việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không thực thi đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản trị để thờ cúng ”. Do đó, bạn sẽ là người thực thi việc thờ cúng, nếu bạn không triển khai đúng di chúc thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản trị để thờ cúng. Việc thờ cũng vẫn phải được thực thi chứ không được chia phần đất để thờ cúng đó cho những người thừa kế còn lại và bạn cũng chỉ là người quản trị phần di sản thừa kế đó chứ không phải là người có quyền sử dụng 50% mảnh đất dùng để thực thi việc thờ cúng. Nếu anh, chị của bạn vẫn liên tục tranh chấp với bạn về phần đất đó thì bạn hoàn toàn có thể khởi kiện ra TANDTC nhân dân cấp huyện nơi bị đơn ( anh, chị của bạn cư trú ) theo lao lý của Bộ luật tố tụng dân sự. Vì đây là một tranh chấp dân sự theo lao lý tại điều 25, Bộ luật tố tụng dân sự.
4. Quyền để lại di sản dùng vào việc thờ cúng
Thờ cúng tổ tiên là phong tục đã có từ rất rất lâu rồi của người Việt và lúc bấy giờ vẫn được coi trọng. Việc thờ cúng tổ tiên được triển khai trên cơ sở của ý niệm mang đặc thù đạo đức và văn hoá : tôn trọng và biết ơn công sinh thành, dưỡng dục ; con người có nguồn cội, tổ tông thế cho nên con, cháu phải tôn trọng và biết ơn những thế hệ cha ông đã sinh ra mình. Thờ cúng tổ tiên, di sản thờ cúng có ý nghĩa quan trọng, nó không chỉ có ý nghĩa về mặt vật chất mà còn có giá trị về mặt niềm tin. Vì vậy, so với di sản dùng vào việc thờ cúng có những quy ước rất ngặt nghèo của mái ấm gia đình, dòng tộc, đồng thời Nhà nước cũng cũng có những pháp luật pháp lý đơn cử công nhận và bảo vệ quyền của cá thể được để lại di sản dùng vào việc thờ cúng. Tôn trọng và ghi nhận truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa, pháp lệnh về thừa kế trước đây và Bộ luật dân sự lúc bấy giờ đều ghi nhận quyền để lại di sản dùng vào việc thờ cúng của người lập di chúc. Điều 670 Bộ luật dân sự cũng lao lý rõ về yếu tố di sản dùng vào việc thừa kế, quyền của người lập di chúc trong việc để lại di sản dùng vào việc thừa kế : “ 1. Trong trường hợp người lập di chúc hoàn toàn có thể để lại một phần di sản vào việc thờ cũng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản lí để thực thi việc thờ cúng ; nếu người được chỉ định không thực thi đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cũng cho người khác quản lí để thờ cúng ”. Theo đó, di sản này được để lại theo ý nguyện của người lập di chúc, di sản này không chia mà được giao cho một người quản lí. Căn cứ xác lập di sản dùng vào việc thờ cúng là do người lập di chúc định đoạt phần di sản dùng vào việc thờ cúng và chỉ rõ phần gia tài nào được dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó là phần di sản dùng vào việc thờ cúng. Phần di sản này hoàn toàn có thể là khoản tiền đơn cử, hoàn toàn có thể là quyền gia tài, hoàn toàn có thể là những vật, sách vở có giá khác. Di sản này có người quản lí, người quản lí có quyền thu hoa lợi, cống phẩm và dùng nó để triển khai việc thờ cúng. Người quản lí không được sử dụng vào mục tiêu của riêng mình, không có quyền định đoạt so với phần di sản thờ cúng. Quyền của người lập di chúc trong việc để lại di sản dùng vào việc thờ cúng bộc lộ trong những điểm sau : – Việc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng là do ý muốn của người để lại thừa kế, nếu trong di chúc người này biểu lộ ý nguyện đó thì phải được tôn trọng .
Xem thêm: Trách nhiệm dân sự là gì? Trách nhiệm dân sự theo Bộ luật dân sự?
– Phỏng đoán ý nguyện truyền thống cuội nguồn của người để lại di sản thờ cúng là phần di sản phải được lưu giữ, truyền từ đời này qua đời khác, nên pháp lý tôn trọng và lao lý phần di sản dùng vào việc thờ cúng không được chia thừa kế. Người để lại di chúc hoàn toàn có thể chỉ định bất kỳ người nào do mình muốn để quản lí di sản do mình lập ra, nếu trong di chúc không xác lập điều này thì người quản lí di sản thờ cúng là ai do những người thừa kế cử ra. Quyền để lại di sản thờ cúng gồm có cả việc xác lập nghĩa vụ và trách nhiệm của người quản lí di sản thờ cúng cũng như việc phụng tự, hoàn toàn có thể xem xét những trường hợp : Nếu trong di chúc đã xác lập việc làm thờ cúng mà người quản lí di sản thực thi việc thờ cúng không tuân theo sẽ bị những người thừa kế khác lấy lại di sản thờ cúng giao cho người khác để người đó trực tiếp quản lí thực thi việc thờ cúng ; Nếu trong trường hợp trong di chúc không xác lập việc làm thờ cúng thì người quản lí di sản phải triển khai việc thờ cúng theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế. Tuy nhiên, trong trường hợp tổng thể những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng vào việc thờ cúng thuộc về người đang quản lí hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp lý ; Khi được giao di sản để thực thi việc thờ cúng nhưng lại sử dụng gia tài trái với mục tiêu thờ cúng. Trong trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng. Quy định của pháp lý để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho người có quyền hạn trong quan hệ dân sự với người để lại di chúc, khi di sản còn lại chưa đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người chết để lại. Tôn trọng quyền tự định đoạt của người lập di chúc, pháp lý nước ta được cho phép người đó dành một phần di sản để dùng vào việc thờ cúng và cũng không cần lao lý đơn cử phần di sản đó tỷ suất bao nhiêu so với giá trị khối gia tài. Tức là Điều 670 Bộ luật dân sự không có lao lý về đặc thù của di sản dùng vào việc thờ cúng ( không định tính ), mà chỉ định lượng phần di sản dùng vào việc thờ cúng. Vì vậy, người lập di chúc hoàn toàn có thể định đoạt bất kỳ tài sản nào trong khối gia tài thuộc quyền sở hữu của mình để dùng vào việc thờ cúng. Di sản dùng vào việc thờ cúng theo lao lý tại Điều 670 Bộ luật dân sự hiện hành đã phần nào cung ứng được phong tục tập quán sống sót từ truyền kiếp trong nhân dân ta là thờ cúng tổ tiên và những người đã chết trong mái ấm gia đình, dòng họ. Tuy nhiên, pháp lý cũng phần nào đó hạn chế quyền định đoạt của người lập di chúc trong việc để một phần di sản cho việc thờ cúng và để di tặng. Mục đích của việc hạn chế này là để bảo vệ quyền hạn cho những người có quyền gia tài tương quan đến di sản của người chết. Sự hạn chế đó được biểu lộ trong những trường hợp sau : – Toàn bộ di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản vào việc thờ cúng ; di tặng. Để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ chính đáng cho những chủ nợ của người chết, pháp lý cũng pháp luật :
Xem thêm: Bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật dân sự 2015
“ Trường hợp hàng loạt di sản không đủ để giao dịch thanh toán nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người lập di chúc thì phần di tặng cũng được dùng để triển khai phần nghĩa vụ và trách nhiệm còn lại của người này ” ( khoản 2 Điều 671 Bộ luật dân sự ) và “ Trong trường hợp hàng loạt di sản của người chết không đủ để thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng ” ” ( khoản 2 Điều 670 Bộ luật dân sự ). Để tránh trường hợp tẩu tán gia tài do không muốn giao dịch thanh toán những khoản nợ của người lập di chúc. – Trường hợp sự định đoạt của người lập di chúc vi phạm quyền của người thừa kế không phụ thuộc vào vào nội dung di chúc ( Điều 669 Bộ luật dân sự năm ngoái ), nghĩa là nếu người lập di chúc dành hầu hết gia tài vào việc thờ cúng, di tặng mà số gia tài còn lại không bảo vệ đủ cho những người thừa kế không nhờ vào nội dung di chúc hưởng 2/3 suất thừa kế của họ, thì trước hết phải bảo vệ chia đủ gia tài thừa kế theo đúng luật lao lý cho họ.
