Quyết Thắng-Thứ tư, ngày 06/01/2010 11:08 GMT+7
Thực hiện trách nhiệm “ Hướng dẫn những đài truyền hình, đài Phát thanh – Truyền hình địa phương về tên viết tắt bằng tiếng Việt, tên bằng tiếng Anh, tên viết tắt bằng tiếng Anh của những những đài truyền hình, đài Phát thanh – Truyền hình địa phương ” được Thủ tướng giao trong Nghị định số Số 18/2008 / NĐ-CP của nhà nước phát hành ngày 04/02/2008, Đài Truyền hình Nước Ta lần thứ 2 tổ chức triển khai hội thảo chiến lược “ Bàn về tên gọi, tên viết tắt, logo của những Đài TH, PT-TH tại Nước Ta ”. Cuộc hội thảo chiến lược quan trọng do Ban TKBT – Đài THVN chủ trì, trong khuôn khổ liên hoan truyền hình toàn nước lần thứ 29.
Lộn xộn tên gọi, tên viết tắt, logo
Có một trong thực tiễn, tên gọi, tên viết tắt của những Đài Truyền hình, Đài PT-TH tại Nước Ta đang được gọi mà không tuân theo một quy chuẩn nào cả. Bài tham luận của Báo cáo viên Minh Châm đến từ Đài Truyền hình Nước Ta đã chỉ ra rằng hiện tượng kỳ lạ này làm phát sinh những yếu tố rất nghiêm trọng. Ông Nguyễn Thành Lưu, Phó trưởng Ban TKBT chủ trì Hội thảo ( Ảnh Đỗ Đức ) Trước hết, về tên gọi tiếng Việt, có Đài sử dụng cụm từ “ Phát thanh Truyền hình ” viết liền, có Đài viết “ Phát thanh – Truyền hình ”, có Đài dùng “ Phát thanh và Truyền hình ”. Về tên gọi tiếng Anh, có Đài dùng “ Radio and Television ”, có Đài dùng Broadcasting … và thậm chí còn, nhiều Đài không sử dụng tên gọi bằng tiếng Anh … Lại có trường hợp gọi tên không vừa đủ hết công dụng như : Đài Phát thanh – Truyền hình Quảng Ninh, chỉ gọi là Quảng Ninh Television ( QTV ), Đài Phát thanh – Truyền hình TP. Hải Phòng, chỉ gọi là Truyền hình Hải Phòng Đất Cảng ( THP ) … Về tên viết tắt, hiện tượng kỳ lạ “ mạnh ai người ấy làm ” cũng diễn ra tựa như. Có trường hợp tên viết tắt của Đài vừa bộc lộ bằng tiếng Anh lẫn tiếng Việt, như Đài Phát thanh – Truyền hình Đồng Nai là một ví dụ ( ĐNRTV, RTV là tiếng Anh trong khi đó “ ĐN ” lại là tiếng Việt ), có trường hợp tên viết tắt khó hiểu như PTQ ( Đài Phát thanh – Truyền hình Tỉnh Quảng Ngãi ) … Đặc biệt, do xu thế những Đài đều sử dụng vần âm tiên phong trong tên tỉnh / TP của mình để làm ký tự tiên phong trong tên viết tắt nên làm phát sinh những trường hợp trùng lắp tên viết tắt. Có thể kể đến những trường hợp tiêu biểu vượt trội như : HTV ( Cả Đài TH TP Hồ Chí Minh, Đài PT – TH TP.HN, Đài PT – TH TP Hà Tĩnh đều dùng ), TTV ( Đài Phát thanh và truyền hình Thanh Hóa, Đài Phát thanh và Truyền hình Tuyên Quang đều dùng ), BTV ( Đài phát thanh và Truyền hình TP Bắc Ninh, Bình Thuận, Tỉnh Bình Dương ), KTV ( Đài phát thanh và Truyền hình Khánh Hòa, Kiên Giang, Kon tum ). Báo cáo viên Minh Châm và hoạ sỹ Bùi Thanh Hà ( ngoài cùng bên trái ) trình diễn tham luận ( Ảnh Đỗ Đức ) Về logo đang biểu lộ trên sóng của những Đài PT-TH trong cả nước, cũng có nhiều yếu tố đáng lưu tâm. Tham luận của Báo cáo viên, hoạ sỹ Bùi Thanh Hà đến từ Đài THVN nhấn mạnh vấn đề “ logo của những Đài thiết kế không theo một quy chuẩn chung, bị trùng lắp về hình khối, sắc tố ” nên dẫn đến thực trạng khó nhận diện hoặc nhận diện nhầm tên thương hiệu. Thương hiệu của những Đài đang bị lẫn vào nhau, không bộc lộ được nét riêng của từng Đài.
Những hệ luỵ
“ Sự trùng lặp, thiếu thống nhất trong việc xác lập logo của những Đài truyền hình, Đài phát thanh – Truyền hình tại Nước Ta, đã gây nên những hiểu nhầm từ phía người xem và những đối tượng người dùng tương quan đến phát thanh – truyền hình. Nhiều người theo dõi nhìn vào logo, tên viết tắt đã nhầm lẫn giữa Đài này với Đài kia. Sự nhầm lẫn này hoàn toàn có thể mang đến những hiệu ứng không tốt về tên thương hiệu của đối tượng người tiêu dùng bị nhầm lẫn nói riêng, và so với mạng lưới hệ thống phát thanh – truyền hình Nước Ta nói chung. Đặc biệt, khi xảy ra sự cố về truyền thông online ” – Đại diện Bùi Thanh Hà đến từ Đài Truyền hình Vi ệt Nam san sẻ.
Thực tế trên đã cho thấy rằng, hầu hết những Đài Truyền hình, những Đài PT – TH trong cả nước còn chưa chú trọng nhiều đến yếu tố kiến thiết xây dựng cho mình một tên thương hiệu riêng. Việc nhiều Đài không coi trọng tên gọi, tên viết tắt bằng tiếng Anh thực sự đáng báo động trong toàn cảnh hội nhập với quốc tế như lúc bấy giờ. Luật sư Vũ Thị Thanh Tâm, Phó trưởng Ban Kiểm tra Đài Truyền hình Nước Ta phát biểu tại hội thảo chiến lược ( Ảnh Đỗ Đức ) Đứng ở góc nhìn Sở hữu trí tuệ, việc những Đài sử dụng tên viết tắt trùng nhau, logo trùng nhau ( về hình khối, sắc tố ) cũng có nghĩa là những Đài đang vi phạm chiếm hữu trí tuệ của nhau. Tham dự hội thảo chiến lược, đại biểu Vũ Thị Thanh Tâm, Luật sư, Phó trưởng Ban Kiểm tra Đài Truyền hình Nước Ta đưa ra lời khuyến nghị “ Sau khi đã thống nhất được yếu tố tên gọi, tên viết tắt, logo những Đài nên ĐK ngay với Cục sở hữu trí tuệ để được bảo vệ về thương quyền, khi đó những Đài khác trùng tên mà chưa thực thi ĐK bảo lãnh sẽ bắt buộc phải đổi tên ”. Bà Vũ Thị Thanh Tâm cho hay, “ Đài Truyền hình Nước Ta đã triển khai ĐK bảo lãnh thương quyền trên quốc tế từ năm 2003 và đến nay đã nhận được ghi nhận bảo lãnh ở 36 nước trên quốc tế. ” Việc lộn xộn tên gọi, tên viết tắt cũng gây nên những khó khăn vất vả cho những nhà quản trị.
Nhiều đóng góp quý báu
Tham dự hội thảo chiến lược có đại diện thay mặt của nhiều Đài địa phương trong cả nước. Hầu hết, những đại biểu đều thống nhất rằng việc tổ chức triển khai một hội thảo chiến lược như thế này là đặc biệt quan trọng thiết yếu, “ Lẽ ra tất cả chúng ta phải thao tác này cách đây 20 năm, giờ muộn, nhưng vẫn phải làm và phải làm kinh khủng ” – Đại diện Đài Hậu Giang nêu quan điểm. Đại diện Đài Trà Vinh nhìn nhận cao sự sẵn sàng chuẩn bị của BTC đồng thời cũng đưa là nhiều giải pháp đơn cử cho yếu tố này như “ Phải tách bạch giữa phạm trù Logo và tên gọi, tên viết tắt. Logo phải vừa bộc lộ được hình, vừa bộc lộ được chữ. Đối với tên tiếng Anh, nên dùng cụm từ Radio and Television thay vì Broadcasting vì yếu tố quen thuộc của nó. ” Đến từ Đài THVN, Đại biểu Thái Nguyệt Quế – Ban Hợp tác Quốc tế lại nghĩ khác. Bà Quế cho rằng : “ Sử dụng Broadcasting hài hòa và hợp lý hơn vì Broadcasting vừa biểu lộ được phát thanh, vừa biểu lộ là truyền hình. ” Đại biểu Thái Nguyệt Quế – Ban Hợp tác Quốc tế Đài THVN Tại Hội thảo, báo cáo giải trình góp phần quan điểm của Tiến sỹ ngôn từ Vũ Thế Thạch, Trưởng ban Biên tập sách Ngoại ngữ của NXB Giáo dục đào tạo, hiện đang giảng dạy tại Mỹ được BTC nhìn nhận cao bởi những gợi mở hài hòa và hợp lý. Ông đề xuất kiến nghị viết tên những Đài địa phương như sau : “ Tên vừa đủ tiếng Việt : Đài phát thanh và truyền hình + ( tên tỉnh ) ; Viết tắt tiếng Việt : Đài PT&TH + ( tên tỉnh ) ; Tên rất đầy đủ tiếng Anh : ( tên tỉnh không dấu ) + Television and Broadcasting Station ). Viết tắt tiếng Anh : ( viết tắt tên tỉnh ) + TV ( Viết tắt tên tỉnh theo cách : Lấy 2 vần âm đầu của hai âm tiết tên tỉnh. Nếu hai tỉnh trùng nhau lấy thêm vần âm thứ hai của âm tiết thứ hai. ) Sau khi thống nhất tên viết tắt tiếng Việt, tiếng Anh của những Đài phát thanh và truyền hình địa phương cần có thông tin qui định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ”. Nhận được thông tin từ Hội thảo, mặc dầu không kịp cử đại diện thay mặt tham gia trực tiếp nhưng những Đài TP.HCM, Bắc Kạn, Nghệ An, Cà Mau đã kịp thời có góp phần quan điểm bằng văn bản cho BTC. Những quan điểm từ 4 Đài này phần lớn đều là những quan điểm góp phần hài hòa và hợp lý, biểu lộ sự chăm sóc, nhìn nhận đúng mức và nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc phải thống nhất tên gọi, tên viết tắt, logo của những Đài địa phương. Đây thực sự là những điểm sáng đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, trong cuộc hội thảo chiến lược bên cạnh những quan điểm góp phần rất là thiết kế xây dựng và quý báu vẫn còn những quan điểm dấy nên nhiều sự quan ngại. Có đại diện thay mặt một Đài cho rằng tên gọi bằng tiếng Anh của những Đài có gì mà phải bàn cãi, chỉ cần đưa vào máy dịch tự động hóa là sẽ có tác dụng chuẩn ( ? ), đại diện thay mặt này còn nhấn mạnh vấn đề : “ tên gọi không hề ép, chính phủ nước nhà cũng không hề ép, đó là toàn quyền của địa phương ” và ví von “ con ai đẻ thì người ấy đặt tên. ” Có thể nói rằng, nhận thức không giống nhau, quan điểm không giống nhau sẽ là một thử thách lớn trong quy trình triển khai trách nhiệm “ Thống nhất tên gọi, tên viết tắt tiếng Việt, tên viết tắt tiếng Anh, logo của đài truyền hình, đài phát thanh – truyền hình địa phương ”.
