Trước khi có UNCLOS, theo Công ước Geneva về lãnh hải và tiếp giáp lãnh hải năm 1958 ( CTS ), vùng tiếp giáp lãnh hải là một phần của biển cả và không được vượt quá 12 hải lý tính từ đường cơ sở. Đến hội nghị UNCLOS III, những vương quốc đồng ý chấp thuận lãnh hải rộng 12 hải lý và xác lập thêm vùng độc quyền kinh tế tài chính ( EEZ ), do đó đẩy biển cả ra xa khỏi đường cơ sở tối đa 200 hải lý. Điều này dẫn đến pháp luật vùng tiếp giáp lãnh hải rộng không quá 24 hải lý kể từ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng của lãnh hải tại Điều 33 UNCLOS. Tuy nhiên, có điểm đáng quan tâm là về thực chất pháp lý, vùng tiếp giáp lãnh hải theo pháp luật tại Công ước Geneva là một phần của biển cả ; còn vùng tiếp giáp lãnh hải theo lao lý tại UNCLOS trong vùng độc quyền kinh tế tài chính, không phải là một vùng biển thuộc chủ quyền lãnh thổ vương quốc và cũng không phải là vùng biển có quy định tự do biển cả. Theo đó, vùng tiếp giáp lãnh hải là vùng biển có khoanh vùng phạm vi chồng lấn với vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa .
Công ước Geneva về lãnh hải và tiếp giáp lãnh hải năm 1958 ( CTS ) tại Điều 24 pháp luật vương quốc ven biển có quyền triển khai những hoạt động giải trí trấn áp thiết yếu tại vùng tiếp giáp lãnh hải nhằm mục đích : ( i ) Ngăn ngừa những vi phạm so với những luật và lao lý về hải quan, thuế khóa, y tế hay nhập cư trên chủ quyền lãnh thổ hay trong lãnh hải của mình ; ( ii ) Trừng trị những vi phạm so với những luật và pháp luật nói trên xảy ra trên chủ quyền lãnh thổ hoặc trong lãnh hải của mình .
Biên đội tàu Cảnh sát biển Việt Nam tuần tra, thực thi pháp luật trên biển – Ảnh tư liệu
UNCLOS chỉ có 3 điều quy định thực chất đến quy chế của vùng tiếp giáp lãnh hải là điều 33, 111 và 303. Tại Điều 33 UNCLOS cũng quy định các nội dung như tại Điều 24 Công ước Geneva về lãnh hải và tiếp giáp lãnh hải năm 1958 (CTS) đối với vùng tiếp giáp lãnh hải. Tuy nhiên, UNCLOS đã mở rộng thêm quyền của quốc gia ven biển đối với các hiện vật có tính lịch sử và khảo cổ trong vùng tiếp giáp lãnh hải (Điều 303). Theo đó, UNCLOS quy định mọi sự trục vớt các hiện vật này từ đáy biển thuộc vùng tiếp giáp lãnh hải mà không được phép của quốc gia ven biển đều được coi là vi phạm xảy ra trên lãnh thổ hoặc trong lãnh hải của quốc gia đó.
Theo quy định của UNCLOS, quốc gia ven biển có thẩm quyền ngăn chặn và trừng phạt hành vi vi phạm pháp luật quốc gia trong lãnh thổ hay lãnh hải của mình đối với 4 lĩnh vực là hải quan, thuế khóa, y tế, nhập cư. Thẩm quyền này giới hạn về lĩnh vực, phạm vi lãnh thổ và các biện pháp ngăn chặn hay trừng phạt chỉ có thể thực hiện nếu vi phạm đã xảy ra hay chuẩn bị xảy ra trong lãnh thổ hay lãnh hải của quốc gia ven biển. Điều này cho thấy mục đích của việc xác lập vùng tiếp giáp lãnh hải khác hẳn với lãnh hải hay vùng đặc quyền kinh tế. Quy định về vùng tiếp giáp lãnh hải nhằm mục đích tăng cường phạm vi hoạt động của lực lượng thực thi pháp luật quốc gia ven biển.
Theo lao lý tại Điều 111 UNCLOS, vương quốc ven biển hoàn toàn có thể truy đuổi tàu thuyền vi phạm trong những nghành trên vượt xa hơn hẳn khoanh vùng phạm vi vùng tiếp giáp lãnh hải, với điều kiện kèm theo việc truy đuổi mở màn xa nhất là trong vùng tiếp giáp lãnh hải. Quyền truy đuổi này chỉ vận dụng khi vương quốc ven biển có cơ sở hài hòa và hợp lý để tin rằng rằng tàu đã vi phạm pháp lý và pháp luật của vương quốc đó .
Điều 303 UNCLOS lao lý, việc trục vớt những hiện vật khảo cổ và lịch sử vẻ vang khỏi đáy biển trong vùng tiếp giáp lãnh hải mà không có sự chấp thuận đồng ý của vương quốc ven biển sẽ được giả định dẫn đến vi phạm những pháp luật trong những nghành nêu tại Điều 33 UNCLOS trong chủ quyền lãnh thổ hay lãnh hải của vương quốc ven biển. Như vậy, UNCLOS trao cho vương quốc ven biển quyền so với việc trục vớt những hiện vật khảo cổ và lịch sử vẻ vang để bảo vệ những cổ vật này trước việc trục vớt và mua và bán không tương thích .
Đối với Nước Ta, trong công bố ngày 12-5-1977 về lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa, nhà nước nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã nêu rõ : Vùng tiếp giáp lãnh hải của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là vùng biển tiếp liền phía ngoài lãnh hải Nước Ta có chiều rộng 12 hải lý hợp với lãnh hải Nước Ta thành vùng biển rộng 24 hải lý kể từ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải Nước Ta. nhà nước Nước Ta triển khai sự trấn áp thiết yếu trong vùng tiếp giáp lãnh hải của mình, nhằm mục đích bảo vệ bảo mật an ninh, bảo vệ những quyền lợi và nghĩa vụ về hải quan, thuế khóa, bảo vệ sự tôn trọng những pháp luật về y tế, về di cư, nhập cư trên chủ quyền lãnh thổ hoặc trong lãnh hải Nước Ta. Tuyên bố của nhà nước nước ta về vùng tiếp giáp lãnh hải năm 1977 và liên tục được khẳng định chắc chắn, cụ thể hóa trong Luật Biên giới vương quốc năm 2003, Luật Biển Nước Ta năm 2012 là trọn vẹn tương thích những lao lý của UNCLOS về vùng tiếp giáp lãnh hải .
