Công ước Basel về vận chuyển chất thải nguy hại năm 1989 là điều ước quốc tế quan trọng nhất liên quan tới chất thải nguy hại, với những quy định cụ thể hóa kiểm soát vận chuyển chất thải nguy hại xuyên biên giới đồng thời nâng cao tiêu chí quản lý chất thải, tránh gây nguy hại tới môi trường.
Năm 2019, những vương quốc đã trải qua việc sửa đổi Công ước Basel, đặt thêm điều kiện kèm theo những vương quốc xuất khẩu rác thải nhựa cần phải được sự được cho phép của vương quốc nhập khẩu. Điều khoản sửa đổi có hiệu lực thực thi hiện hành kể từ ngày 1/1/2021 .Sửa đổi này biểu lộ thái độ của quốc tế so với rác thải nhựa trong toàn cảnh loại rác thải này đang phát sinh với vận tốc chóng mặt, khó hoàn toàn có thể được xử lý .
Ban Thư ký Công ước Basel nhận định, công ước sửa đổi sẽ đặt ra cơ chế minh bạch, nâng cao hiệu quả công tác quản lý buôn bán rác thải nhựa, bên cạnh việc đảm bảo rác thải nhựa được xử lý đúng cách, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường cũng như sức khỏe con người.
Diễn đàn Kinh tế thế giới ( WEF ) cho biết, Công ước Basel sẽ là công cụ có ích nhằm mục đích bảo vệ những vương quốc, đặc biệt quan trọng là những nước đang tăng trưởng khỏi khủng hoảng cục bộ rác thải nhựa từ những luồng phế liệu kém chất lượng từ những nước tăng trưởng .Ngoài ra, công ước cũng khuyến khích kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống tái chế đạt chuẩn chất lượng trên khoanh vùng phạm vi toàn thế giới .Hưởng ứng việc thực thi công ước, ngày 22/12 vừa mới qua, Ủy ban châu Âu đã trải qua pháp luật mới, cấm trọn vẹn việc xuất khẩu chất thải nhựa nguy cơ tiềm ẩn và khó tái chế sang những vương quốc không đủ điều kiện kèm theo giải quyết và xử lý, đơn cử là những vương quốc không phải là thành viên của Tổ chức Hợp tác và tăng trưởng kinh tế tài chính ( OECD ). Rác nhựa sạch và có năng lực tái chế cũng chỉ được xuất khẩu dưới điều kiện kèm theo vô cùng ngặt nghèo cho cả bên xuất khẩu và bên nhập khẩu .Ủy viên thiên nhiên và môi trường Virginijus Sinkevičius cho biết, hành động này của EU là cột mốc quan trọng để hướng đến những tiềm năng của Thỏa thuận xanh châu Âu, đồng thời đặt nền móng thuận tiện để thiết kế xây dựng quy mô kinh tế tài chính tuần hoàn .Theo Ủy ban châu Âu, chỉ tính riêng năm 2019, 1,5 tỷ tấn rác nhựa đã được xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ, Malaysia, Nước Ta, Ấn Độ và Trung Quốc, chưa tính đến những luồng rác thải lậu. Tạp chí môi trường tự nhiên Unearthed cũng từng lên tiếng cảnh bảo về một lượng lớn rác thải nhựa tiêu dùng được tìm thấy tại những bãi rác phạm pháp ở Malaysia .
Cũng kể từ ngày 1/1/2021, Trung Quốc chính thức đóng cửa hoàn toàn với rác thải nhập khẩu. Trung Quốc cũng đã cấm hoàn toàn việc nhập rác thải nhựa kể từ năm 2018.
Đầu vào cho ngành tái chế
Vật lộn với lượng lớn rác thải nhựa phát sinh từ quy trình tiêu dùng, sản xuất trong nước, Nước Ta vẫn nằm trong số những điểm đến số 1 của rác thải nhựa xuyên biên giới, đặc biệt quan trọng kể từ sau những hạn chế của Trung Quốc đặt ra cho rác thải nhựa .Tuy nhiên, rác thải nhựa nhập khẩu lại đang đóng vai trò vô cùng “ quan trọng ”, chiếm tới 80 % nguyên vật liệu nguồn vào cho ngành tái chế, tạo ra một điều vô cùng nghịch lý khi Nước Ta cũng là vương quốc thải ra nhiều rác thải nhựa top đầu quốc tế .Nguyên nhân được chỉ ra là do tỷ suất chất thải được thu gom, phân loại đúng cách, đủ điều kiện kèm theo tái chế ở Nước Ta nằm ở mức thấp, dẫn đến những nhà máy sản xuất tái chế khó hoàn toàn có thể quản lý và vận hành chỉ với nguồn nguồn vào trong nước .
PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường cho biết, tỷ lệ thu gom, phân loại thấp là một trong những rào cản khó tháo gỡ để áp dụng kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
“ Vấn đề cần phải xử lý ngay so với Nước Ta là phân loại rác thải tại nguồn ”, ông Chinh nhấn mạnh vấn đề .Ông Jeff Fielkow, Tổng giám đốc Tetra Pak Nước Ta, thành viên Liên minh Tái chế vỏ hộp Nước Ta ( PRO Nước Ta ) cũng đánh giá và nhận định, việc nâng cao tỷ suất thu gom, phân loại sẽ tạo ra lượng nguồn vào không thay đổi cho ngành công nghiệp tái chế, trở thành động lực quan trọng thôi thúc nâng cao công nghệ tiên tiến, cải tổ hiệu suất cao và chất lượng .Vấn đề này càng trở nên bức thiết hơn khi Công ước Basel sửa đổi đi vào hiệu lực thực thi hiện hành, dẫn tới hoạt động giải trí kinh doanh rác thải nhựa xuyên biên giới bị xiết chặt.
