Vị trí các vườn quốc gia tại Việt Nam
Vườn quốc gia tại Việt Nam là một danh hiệu được Chính phủ Việt Nam công nhận chính thức thông qua nghị định. Thông thường, vườn quốc gia nằm trên địa phận nhiều tỉnh, thành phố thì do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam quản lý còn vườn quốc gia nằm trong địa giới một tỉnh, thành phố thì do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố đó quản lý. Các vườn quốc gia tại Việt Nam trải dài từ Bắc đến Nam, từ biên giới đến hải đảo xa xôi, nhằm bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên, động thực vật, cảnh quan tự nhiên đa dạng từ những cánh rừng sương mù cận nhiệt đới (Phia Oắc – Phia Đén, rừng á nhiệt đới núi cao, rừng nhiệt đới thường xanh cho đến rừng ngập mặn ven biển của Xuân Thủy, Cát Bà, Mũi Cà Mau, hay rừng tràm trên than bùn tại U Minh Thượng và U Minh Hạ.
Hiện nay Việt Nam có 34 vườn quốc gia. Cúc Phương là vườn quốc gia tiên phong được xây dựng vào năm 1966 thuộc địa phận 3 tỉnh Tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình. Trong khi đó, vườn quốc gia mới nhất được xây dựng là Sông Thanh được xây dựng vào ngày 18 tháng 12 năm 2020 nằm trên địa phận tỉnh Quảng Nam. Phong Nha – Kẻ Bàng là vườn quốc gia có diện tích quy hoạnh lớn nhất, trong khi những cánh rừng ngập mặn tại Vườn quốc gia Xuân Thủy là vườn quốc gia có diện tích quy hoạnh nhỏ nhất .
Các địa phương có số lượng vườn quốc gia nhiều nhất là 2 vườn quốc gia bao gồm: Kiên Giang (U Minh Thượng, Phú Quốc); Cà Mau (U Minh Hạ, Mũi Cà Mau); Bình Phước (Cát Tiên, Bù Gia Mập); Lâm Đồng (Cát Tiên, Bidoup Núi Bà); Ninh Thuận (Phước Bình, Núi Chúa), Đắk Lắk (Chư Yang Sin, Yok Đôn); Thanh Hóa (Cúc Phương, Bến En). Một số vườn quốc gia nằm tại nhiều tỉnh như là: Vườn quốc gia Hoàng Liên (Lai Châu và Lào Cai); Tam Đảo (Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Tuyên Quang); Cúc Phương (Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh Hóa); Cát Tiên (Bình Phước, Lâm Đồng, Đồng Nai). Đa số các vườn quốc gia tại Việt Nam nằm trên khu vực đất liền, ngoại trừ một số vườn quốc gia bao gồm cả diện tích mặt biển là: Bái Tử Long (Quảng Ninh); Cát Bà (Hải Phòng); Mũi Cà Mau (Cà Mau); Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu); Núi Chúa (Ninh Thuận); hai vườn quốc gia bao gồm khu vực mặt nước khác là Ba Bể (Bắc Kạn) và Xuân Thủy (Nam Định).
Phong Nha – Kẻ Bàng là vườn quốc gia duy nhất tại Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản quốc tế từ năm 2003. Ngoài ra, một phần của Vườn quốc gia Bái Tử Long cũng nằm trong Di sản quốc tế Vịnh Hạ Long. Một số vườn quốc gia khác cũng nằm trong list Di sản dự kiến của UNESCO như Vườn quốc gia Cát Tiên, Cát Bà thuộc Quần đảo Cát Bà ; Vườn quốc gia Ba Bể thuộc Khu di sản vạn vật thiên nhiên Ba Bể – Na Hang. Một di sản dự kiến khác của Việt Nam là Hang Con Moong nằm trong Vườn quốc gia Cúc Phương .
Danh sách các vườn quốc gia tại Việt Nam[sửa|sửa mã nguồn]
Các thương hiệu khác[sửa|sửa mã nguồn]
Có 9 vườn quốc gia được công nhận Vườn di sản ASEAN đó là vườn quốc gia Hoàng Liên, Ba Bể, Chư Mom Ray, Kon Ka Kinh, U Minh Thượng và Bái Tử Long, Bidoup Núi Bà, Vũ Quang và Lò Gò – Xa Mát. Vườn di sản ASEAN là thương hiệu có giá trị để tăng trưởng du lịch, nghiên cứu và điều tra khoa học, văn hóa truyền thống, giáo dục. Để được công nhận là vườn di sản, vườn quốc gia phải bảo vệ được các tiêu chuẩn về tính tự nhiên, hoang dã, tính nguyên vẹn về hệ sinh thái, sự phong phú và giá trị điển hình nổi bật quần thể. Các vườn di sản ASEAN phải thực thi và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về các chủ trương bảo tồn sinh vật quý và hiếm sống trong khu vực Khu vực Đông Nam Á .
Một số vườn quốc gia Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế như Phong Nha – Kẻ Bàng, hoặc là một phần của di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế như Bái Tử Long thuộc di sản Vịnh Hạ Long .Một số vườn quốc gia khác cũng nằm trong list Di sản dự kiến của UNESCO như Vườn quốc gia Cát Tiên, Cát Bà thuộc Quần đảo Cát Bà ; Vườn quốc gia Ba Bể thuộc Khu di sản vạn vật thiên nhiên Ba Bể – Na Hang và Hang Con Moong nằm trong Vườn quốc gia Cúc Phương .
Khu dự trữ sinh quyển quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]
Nhiều vườn quốc gia là vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển quốc tế ( một thương hiệu do UNESCO trao tặng ) như :
Công ước về các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (viết tắt là Khu Ramsar) công nhận các khu bảo tồn thiên nhiên là các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế nhằm sử dụng bền vững chúng. Các khu vực này được đưa vào Danh sách các khu Ramsar của thế giới.
Tính đến nay ( 19/04/2013 ), Việt Nam có 9 khu Ramsar của quốc tế, trong đó có nhiều vườn quốc gia :
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
VQG Cúc Phương
VQG Pù Mát
VQG Tràm Chim
VQG Phong Nha – Kẻ Bàng
VQG Cát Bà
VQG Yok Đôn
