Đất ngập nước và vấn đề quản lý, bảo tồn
10/03/2022
Đất ngập nước ( ĐNN ) rất phong phú, có ở mọi nơi và là cấu thành quan trọng của các cảnh sắc trên mọi miền quốc tế. Hàng thế kỷ nay, con người và các nền văn hóa truyền thống trái đất được hình thành, tăng trưởng dọc theo các triền sông hoặc ngay trên các vùng ĐNN. ĐNN có vai trò quan trọng so với đời sống của các hội đồng dân cư. Hiện nay, khoảng chừng 70 % dân số quốc tế sống ở các vùng cửa sông ven biển và xung quanh các thủy vực nước ngọt trong nước ( Dugan, 1990 ). ĐNN là hệ sinh thái có hiệu suất sinh học cao và là nơi sinh sống của một số lượng lớn các loài động vật hoang dã và thực vật, trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý, hiếm .
1. Hiện trạng ĐNN Việt Nam
Theo hiệu quả kiểm kê ĐNN trong khuôn khổ Dự án ĐNN năm năm nay của Tổng cục Môi trường ( Tổng cục Môi trường, 2017 ), tổng diện tích quy hoạnh ĐNN Nước Ta là khoảng chừng hơn 12 triệu ha. Các kiểu ĐNN trong nước gồm : châu thổ ngập nước tiếp tục ; lạch nước ; sông suối chảy liên tục, trong thời điểm tạm thời ; hồ nước ngọt ; than bùn ; đầm lầy ; hồ nước mặn ; ĐNN trên núi ; ĐNN địa nhiệt ; đầm nuôi thủy hải sản ; ao lớn hơn 8 ha, đầm lầy … ĐNN biển và ven biển phân bổ rộng khắp vùng bờ biển Nước Ta gồm có ĐNN cửa sông, bãi triều, ĐNN đầm phá và vùng nước biển có độ sâu dưới 6 m khi triều kiệt. Rừng ngập mặn ( RNM ) và bãi sình lầy tập trung chuyên sâu hầu hết ở các vùng châu thổ, vùng cửa sông và vùng triều. Các đầm phá cũng tập trung chuyên sâu ở vùng bờ biển miền Trung ( từ Huế đến Ninh Thuận ). Các rạn sinh vật biển ( RSH ) và hệ rong tảo – cỏ biển phân bổ nhiều ở vùng bờ biển Nam Trung Bộ. Trong đó, có 5 vùng ĐNN quan trọng ở Nước Ta lúc bấy giờ là : ĐNN vùng cửa sông đồng bằng sông Hồng ( ĐBSH ) ; ĐNN các đầm phá ở miền Trung ; ĐNN châu thổ sông Cửu Long ; ĐNN các hồ và 1 số ít kiểu ĐNN khác .
Các mối đe dọa ĐNN ở Việt Nam
Các mối đe dọa do thiên nhiên
– Biến đổi khí hậu ( BĐKH ) ngày càng trở nên hiện hữu ở Nước Ta. Cùng với nước biển dâng, đổi khác về nhiệt độ và lượng mưa, mùa mưa .., các hiện tượng kỳ lạ thời tiết cực đoan như mưa đá, lũ lụt, hạn hán … sẽ là những mối rình rập đe dọa không nhỏ của vạn vật thiên nhiên so với các vùng ĐNN .
– Khi mực nước biển dâng, đồng bằng sông Cửu Long sẽ chịu ảnh hưởng tác động nhiều nhất, hoàn toàn có thể bị mất phần đông diện tích quy hoạnh. Nước biển dâng hoàn toàn có thể sẽ gây nên những rủi ro đáng tiếc xâm nhập mặn cao so với các dòng sông và nguồn nước ngầm, dẫn đến những thiệt hại về kinh tế tài chính và xã hội. Do đó, BĐKH được Dự kiến sẽ ảnh hưởng tác động nghiêm trọng đến các hệ sinh thái ven biển như RNM và đầm phá .
– Lửa rừng ( tự nhiên ) ở các vùng rừng tràm vào mùa hè ( nắng nóng ) thường gây hủy hoại diện tích quy hoạnh rừng nhưng là điều kiện kèm theo để hệ sinh vật tăng trưởng theo quy luật tự nhiên .
Các mối đe dọa do con người
Nguyên nhân trực tiếp của sự suy giảm và suy thoái và khủng hoảng các vùng ĐNN ở Nước Ta lúc bấy giờ là do mất sinh cảnh và suy giảm đa dạng sinh học ( ĐDSH ) do biến hóa mục tiêu sử dụng đất, gồm có sự quy đổi trọn vẹn và phân mảnh các vùng ĐNN, cũng như đổi khác hệ sinh thái do các loài ngoại lai, ô nhiễm và khai thác quá mức các loài sinh vật và tài nguyên nước .
Sự phân mảnh và suy giảm sinh cảnh : Sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của Nước Ta tương quan đến việc lan rộng ra nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản, hạ tầng ( đường, cầu, đập, cảng, đường dây điện, mạng lưới hệ thống cấp thoát nước ) đã tạo nên sự quy đổi sinh cảnh tự nhiên một cách nhanh gọn, trong đó quy đổi ĐNN thành các dạng sử dụng đất khác. Các vùng ĐNN tự nhiên có tính nhạy cảm rất cao so với việc quy đổi sang mục tiêu nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản và thậm chí còn là trồng rừng. Ví dụ, trong quy trình tiến độ từ năm 1943 đến năm 2006, Nước Ta đã bị mất tối thiểu 200.000 ha RNM, tương tự một phần ba diện tích quy hoạnh RNM do cuộc chiến tranh, suy thoái và khủng hoảng rừng và tăng trưởng nuôi trồng thủy hải sản .
Nhiều vùng ĐNN ven biển như đồng bằng cửa sông và đầm phá đã chịu ảnh hưởng tác động do việc xây đê chắn sóng, ngăn lũ. Việc tư hữu hóa các đầm phá đang ngày một tăng với mạng lưới hệ thống lưới rào vây quanh để nuôi trồng thủy hải sản đã ngăn cản dòng nước và làm giảm nguồn cá ở nhiều vùng ĐNN – như vùng đầm phá Tam Giang – Cầu Hai. Một ví dụ khác là những con đường qua vùng Đồng Tháp Mười ở vùng sông Cửu Long. Hồ chứa là một nguyên do quan trọng khác gây suy giảm hệ sinh thái, ảnh hưởng tác động đến các khu bảo tồn như Khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Na Hang .
Sự phân mảnh và suy giảm sinh cảnh không tránh khỏi những ảnh hưởng tác động dây chuyền sản xuất lên tính ĐDSH tương quan. Ví dụ, ở vùng Tây Nam Cà Mau, xê dịch 20 loài động vật hoang dã đáy đã biến mất chỉ một năm sau khi vùng RNM được chuyển thành các ao nuôi tôm và 1 số ít loài chim từ Bạc Liêu đến Đầm Dơi đã di cư sang các vùng khác. Sách Đỏ của IUCN đã nhấn mạnh vấn đề rằng loài ngan cánh trắng ( Cairina scutulata ) và loài rái cá ( Lutra sumatrana ) có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng trên toàn thế giới đang chịu những ảnh hưởng tác động do quy đổi vùng ĐNN sang các mục tiêu sử dụng khác .
Nạn phá rừng, kiến thiết xây dựng đập và các hạ tầng khác ở thượng lưu gây nên các ảnh hưởng tác động xấu đi cho vùng ĐNN ở hạ nguồn. Các vùng ĐNN đặc biệt quan trọng nhạy cảm so với những biến hóa trên dòng chảy của sông do kiến thiết xây dựng đập, hoạt động giải trí này cũng làm giảm tính phong phú các loài cá và sản lượng thủy hải sản do cản trở dòng di cư khi sinh sản và biến hóa quy mô dòng chảy, nhiệt độ nước, đôi lúc khó nhìn thấy được và có nhiều biến thể. Ngoài ra, việc đổi khác sử dụng đất do mất rừng, nông nghiệp, đô thị hóa và tăng trưởng hạ tầng sẽ ảnh hưởng tác động đến quy mô dòng nước mặt, giảm năng lực thấm, xâm nhập của nước và tăng dòng chảy mặt phẳng. Nạn phá rừng ở thượng lưu cũng làm tăng lượng phù sa dòng chảy trong lưu vực .
Để thôi thúc quy trình tăng trưởng nhanh gọn của thủy điện ở Nước Ta, đến nay đã có khoảng chừng 2 nghìn hồ chứa đã được thiết kế xây dựng trên cả nước. Nếu không được thi hành và quy hoạch hài hòa và hợp lý, sự suy giảm và suy thoái và khủng hoảng các lưu vực này cùng với sự đổi khác dòng chảy hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động xấu đi lên cả ĐDSH ĐNN và sinh kế của con người cũng như phúc lợi ở các khu vực hạ lưu ( Tổng cục Môi trường, 2017 ) .
Khai thác quá mức tài nguyên sinh vật gồm có các loài thực vật ĐNN, đánh bắt cá quá mức, săn bắt trái phép các loài chim và một số ít loài sinh vật khác là những mối rình rập đe dọa chính so với nhiều loài sinh vật ở các vùng ĐNN. Điều đó gây nên các tác động ảnh hưởng lên một số ít loài đang bị rình rập đe dọa trên toàn thế giới như loài rái cá bị săn bắt cho mục tiêu mua và bán động vật hoang dã hoang dã trái phép, lấy thịt và sử dụng làm dược phẩm. Khai thác quá mức cũng là mối rình rập đe dọa lớn so với loài rùa mai mềm châu Á ( Amyda cartilaginea ), loài động vật hoang dã thân mềm đặc hữu ( Protunio messageri ) ( bị rình rập đe dọa trên toàn thế giới ) và loài rồng biển ( Phyllopteryx taeniolatus ). Việc sưu tập các loài cá biển, đơn cử nuôi làm cảnh cũng là mối rình rập đe dọa cho số lượng thành viên của những loài này vì hầu hết chúng không hề tăng trưởng trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt và là các loài hoang dã trong tự nhiên. Đối với những loài cá được sử dụng làm thực phẩm, các chiêu thức có tính diệt trừ như thuốc nổ, chất độc ( xyanua ) và sốc điện thường được sử dụng. Kết quả của việc khai thác quá mức thủy hải sản đã khiến suy giảm tổng lượng đánh bắt cá, size cá, đặc biệt quan trọng so với nguồn món ăn hải sản. Một số đặc sản nổi tiếng biển như tôm hùm ( Panulirus ), bào ngư ( Halioles ), các loài sò ốc ( Chalamys ) và mực ống ( Loligo ) đã bị suy giảm nghiêm trọng ( Tổng cục Môi trường, 2017 ) .
Khai thác quá mức nguồn nước : Cả hai nguồn nước mặt và nước ngầm hiện đang bị suy giảm do sự khai thác quá mức của các nghành nghề dịch vụ khác nhau, gồm nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản, công nghiệp và hoạt động và sinh hoạt. Nhu cầu về nước của các nghành nghề dịch vụ trên đang ngày một tăng và có tín hiệu cho thấy sự suy giảm ngày càng nghiêm trọng của tầng nước ngầm do nhu yếu sử dụng nước. Ở miền Bắc Nước Ta, nước ngầm được khai thác hầu hết cho mục tiêu hoạt động và sinh hoạt, trong khi ở miền Nam và Tây Nguyên, nước ngầm được sử dụng cho canh tác nông nghiệp là chính. Theo khuyến nghị, tỷ suất khai thác nên dừng lại ở khoảng chừng 30 % lượng dòng chảy, nhưng trong thực tiễn đã ghi nhận tỷ suất lớn hơn : ví dụ, miền Trung Nước Ta và Tây Nguyên đã khai thác hơn 50 % lượng dòng chảy và tỉnh Ninh Thuận sử dụng trên 70 %. Nước mặt và dòng phù sa cũng đang chịu tác động ảnh hưởng do sự tăng trưởng trên thượng nguồn, đáng chú ý quan tâm là việc kiến thiết xây dựng các loại đập và khai thác nước tương quan ( Tổng cục Môi trường, 2017 ) .
Ô nhiễm : Hóa chất nông nghiệp, chất thải công nghiệp và đô thị là hai nguồn ô nhiễm chính so với các vùng ĐNN. Nghiên cứu của Ngân hàng quốc tế về ô nhiễm các dòng sông ở Nước Ta đã cho thấy sản xuất công nghiệp, nước thải từ khai thác mỏ và khai khoáng, thậm chí còn nước thải hoạt động và sinh hoạt, đô thị và làng nghề bằng tay thủ công góp thêm phần vào sự ô nhiễm các dòng sông và vùng ven biển. Dòng nước mặt tăng lên là tác dụng của quy trình đổi khác sử dụng đất cũng làm tăng luân chuyển các chất ô nhiễm. Ô nhiễm nước ngày càng nghiêm trọng đã gây nên tác động ảnh hưởng trực tiếp cho sức khỏe thể chất con người, cũng như đánh bắt cá thủy hải sản và bảo tồn ĐDSH. Hiện tượng phú dưỡng ngày càng tăng đã dẫn đến hiện tượng kỳ lạ tảo nở hoa có đặc thù ô nhiễm. Ví dụ, năm 2012, hiện tượng kỳ lạ tảo nở hoa, còn gọi là “ thủy triều đỏ ” đã diễn ra ở Bình Thuận và Nha Trang đã khiến cá chết trên diện rộng và gây thiệt hại kinh tế tài chính đáng kể. Đồng bằng sông Hồng là nơi chịu ô nhiễm hóa chất nông nghiệp lớn. Một số loài có ý nghĩa toàn thế giới đã bị tác động ảnh hưởng do ô nhiễm ĐNN ở Nước Ta, gồm có nhiều loài cá địa phương và có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng cao ( Schistura spiloptera ), loài động vật hoang dã thân mềm địa phương có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng toàn thế giới ( Cristaria truncate ) ( Tổng cục Môi trường, 2017 ) .
Du nhập các loài ngoại lai : Việc đưa vào các loài ngoại lai xâm lấn một cách vô ý hoặc cố ý đã trở thành mối rình rập đe dọa nghiêm trọng cho các vùng ĐNN, trong đó có ĐNN ở Nước Ta. Đến nay, 94 loài ngoại lại, trong số đó có 42 loài xâm lấn, đã được ghi nhận ở Nước Ta, ví dụ như ốc bươu vàng nước ngọt ( Pomacea canaliculata ), rùa tai đỏ ( Trachemys scripta ) và mai dương đầm lầy ( Mimosa pigra ). Loài xâm lấn như cây mai dương ở Vườn Quốc gia ( VQG ) Tràm Chim ( khu Ramsar ) là mối rình rập đe dọa lớn nhất so với ĐDSH ở đây bởi chúng thay thế sửa chữa thảm thực vật đồng cỏ, nơi cư trú của Sếu đầu đỏ ( Grus antigone sharpie ) và loài Ô tác ( Houbaropsis bengalensis ), là những loài có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng. Ước tính cây mai dương sẽ xâm lấn hơn 4.000 ha, tương tự 50 % diện tích quy hoạnh Vườn Quốc gia Tràm Chim nếu chúng không được trấn áp. Năm 2009, Bộ NN&PTNT đã báo cáo giải trình list 48 loài thủy sinh ngoại lai ở Nước Ta. Trong số đó, có 14 loài được xác lập và rất nguy khốn so với ĐDSH nguồn nước và nuôi trồng thủy hải sản ở Nước Ta, gồm có rùa tai đỏ, ốc bươu vàng và cá nhà vua ( Cichla ocellaris ) ( Tổng cục Môi trường, 2017 ) .
Cò thìa ở VQG Xuân Thủy ( Ảnh : Hoàng Văn Thắng )
2. Công tác quản lý nhà nước về ĐNN tại Việt Nam
Ở cấp Trung ương
Nghị định số 66/2019 / NĐ-CP ngày 29/7/2019 của nhà nước về bảo tồn và tăng trưởng vững chắc các vùng ĐNN ( thay thế sửa chữa cho Nghị định số 109 / 2003 / NĐ-CP ) là văn bản lao lý chi tiết cụ thể công tác làm việc quản trị nhà nước về ĐNN. Theo đó, Bộ TN&MT là cơ quan đầu mối giúp nhà nước triển khai thống nhất quản trị nhà nước về bảo tồn và sử dụng vững chắc các vùng ĐNN trên khoanh vùng phạm vi toàn nước, đa phần tập trung chuyên sâu quản trị các vùng ĐNN quan trọng ; hướng dẫn, kiểm tra việc thực thi các lao lý tại Nghị định này và Bộ NN&PTNT được phân công phối hợp với Bộ TN&MT quản trị các hoạt động giải trí bảo tồn và sử dụng các vùng ĐNN quan trọng ( Khoản 1 và 2 Điều 31 ) .
Năm 2008 và được hợp nhất năm 2018, Luật ĐDSH được phát hành và pháp luật Bộ TN&MT có công dụng, trách nhiệm quản trị nhà nước về ĐDSH trên khoanh vùng phạm vi cả nước ( Điều 6 ). Theo đó, Bộ TN&MT ( trực tiếp tham mưu là Cục Bảo tồn vạn vật thiên nhiên và Đa dạng sinh học, Tổng cục Môi trường ) có nghĩa vụ và trách nhiệm quản trị và tăng trưởng các hệ sinh thái tự nhiên trên các vùng ĐNN tự nhiên, đơn cử là quản trị khu bảo tồn cấp vương quốc vùng ĐNN và chỉ huy, hướng dẫn việc lập hồ sơ đề cử công nhận và quản trị các khu ĐNN có tầm quan trọng quốc tế theo Công ước Ramsar .
Tuy nhiên, công tác làm việc quản trị các vùng ĐNN vẫn có sự chồng chéo bởi ở cấp Trung ương, mỗi Bộ, ngành tùy theo tính năng được nhà nước phân công thực thi việc quản trị theo nghành, ngành, đều có tương quan đến các vùng ĐNN. Ví dụ, Bộ NN&PTNT chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về ĐNN trong khoanh vùng phạm vi đất canh tác lúa nước, làm muối, mặt nước nuôi trồng thủy hải sản trong nước và ven bờ biển ; các khu bảo tồn thuộc mạng lưới hệ thống rừng đặc dụng trên các vùng ĐNN và các khu công trình thủy lợi, các hồ chứa ; Bộ Giao thông vận tải đường bộ quản trị các hoạt động giải trí giao thông vận tải thủy trên các dòng sông ; Bộ Quốc phòng có tham gia quản trị các hoạt động giải trí bảo mật an ninh trên các vùng ĐNN ven biển là biên giới biển …
Ở cấp địa phương
UBND các tỉnh là cơ quan hành chính cao nhất của tỉnh, dưới UBND tỉnh có các cơ quan cấp sở được tổ chức theo hệ thống ngành dọc từ cấp Trung ương. Vì vậy, tình hình quản lý ĐNN ở cấp tỉnh cũng tương tự như ở cấp Trung ương, nghĩa là mỗi sở, ngành sẽ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực của mình trong đó có vấn đề liên quan ĐNN theo quy định của pháp luật và sự phân công của UBND tỉnh. Sở TN&MT là cơ quan chính chịu trách nhiệm quản lý ĐNN.
Thể chế, chính sách, quy định pháp luật quản lý ĐNN
Nước Ta đã tham gia từ rất sớm các Công ước quốc tế tương quan đến nghành ĐNN trong đó sớm nhất ( 1989 ) là Công ước về những vùng ĐNN có tầm quan trọng quốc tế ( Công ước Ramsar, 1971 ). Ngoài ra, Nước Ta cũng là thành viên của 1 số ít công ước khác có tương quan đến các vùng ĐNN như : Công ước ĐDSH, 1992 ; Công ước về kinh doanh quốc tế các loài động vật hoang dã hoang dã nguy cấp ( CITES ) ; Công ước Born về bảo tồn các loài động vật hoang dã di cư hoang dã ; Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển ( 1982 ) ; Hiệp định hợp tác tăng trưởng bền vững và kiên cố lưu vực sông Mê Kông .
Cùng với việc tham gia các Công ước và Hiệp định quốc tế, mạng lưới hệ thống các văn bản pháp lý trong nước tương quan đến ĐNN cũng đã được kiến thiết xây dựng và dần hoàn thành xong. Một số luật và văn bản tương quan trực tiếp đến quản trị ĐNN, gồm : Luật Đất đai ( 2013 ) và các văn bản hướng dẫn Luật ; Luật ĐDSH ( 2018 ), văn bản pháp lý tiên phong về ĐDSH có tính mạng lưới hệ thống, toàn diện và tổng thể trên cả nước và lưu lại một cột mốc về công tác làm việc quản trị nhà nước về ĐDSH ở Nước Ta, gồm có cả vấn đề quản trị các vùng ĐNN ; Luật Lâm nghiệp số 16/2017 / QH14 ; Luật Bảo vệ thiên nhiên và môi trường số 72/2020 / QH14 ; Luật Thủy sản số 18/2017 / QH14. Nghị định số 66/2019 / NĐ-CP ngày 29/7/2019 về bảo tồn và tăng trưởng vững chắc các vùng ĐNN lao lý cụ thể về công tác làm việc quản trị ĐNN trên cả nước ; Thông tư số 07/2020 / TT-BTNMT pháp luật cụ thể các nội dung tại điểm c khoản 1 điều 31 Nghị định số 66/2019 / NĐ-CP ; Quyết định số 1975 / QĐ-TTg ngày 24/11/2021 về Ban hành kế hoạch hành vi vương quốc về bảo tồn và sử dụng bền vững và kiên cố các vùng ĐNN tiến trình 2021 – 2030 .
Một số mô hình về bảo tồn và sử dụng bền vững ĐNN
Ở Nước Ta, một số ít quy mô đã được tiến hành khá thành công xuất sắc như : Bảo tồn và quản trị ĐNN dựa vào hội đồng ( ví dụ như quản trị RNM dựa vào hội đồng ở xã Đồng Rui, Tiên Yên, Quảng Ninh, hoặc bảo vệ Rừng dừa nước tại Cẩm Thanh, Quảng Nam … ) ;
Đồng Quản lý và san sẻ nguồn gen ( loại sản phẩm của ĐNN ) như ở các VQG / Khu Ramsar Xuân Thủy ( Tỉnh Nam Định ), Tràm Chim ( Đồng Tháp ) … ; Đồng quản trị VQG U Minh Hạ trải qua việc cho phép cộng đồng vào trồng một số ít cây ăn quả xung quanh vườn vương quốc ( chuối, cam … ) để vừa thu hái và san sẻ quyền lợi cho Vườn, hội đồng, đồng thời bảo vệ hệ sinh thái trong VQG, kịp thời phát hiện và thông tin các vi phạm về săn bắt, khai thác trái phép tài nguyên sinh vật trong VQG. Kết quả quy mô đã kêu gọi được sự tham gia tích cực của hội đồng sống xung quanh VQG và hạn chế được khai thác tài nguyên cũng như bảo vệ được các giá trị ĐDSH của VQG U Minh Thượng .
Từ các quy mô nêu trên hoàn toàn có thể rút ra các bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề đó là : Xác định rõ tiềm năng, nội dung quản trị và bảo tồn cũng như sử dụng các dịch vụ hệ sinh thái của các vùng ĐNN ; Có sự tham gia ngay từ đầu của các bên tương quan ( kể cả hội đồng dân cư địa phương ) từ khi thiết kế xây dựng dự án Bất Động Sản cho đến lúc tiến hành thực thi ; Có sự đồng thuận và ủng hộ của chính quyền sở tại, nhân dân địa phương ; Quản lý hay bảo tồn một vùng ĐNN được đặt trong hàng loạt các hệ sinh thái tương quan ( link ), đặc biệt quan trọng là đặt trong toàn cảnh quản trị lưu vực ( từ thượng nguồn đến rạn sinh vật biển ) ; Cần nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng và làm rõ nghĩa vụ và trách nhiệm, quyền hạn và san sẻ quyền lợi của các bên tương quan, đặc biệt quan trọng là hội đồng địa phương .
Vì vậy, xin yêu cầu một số ít nội dung đa phần so với công tác làm việc quản trị và bảo tồn ĐNN Nước Ta : Thống kê, kiểm kê các vùng ĐNN và tìm hiểu, xác lập Danh mục các vùng ĐNN quan trọng ; Thành lập mới các khu bảo tồn ĐNN và lan rộng ra Mạng lưới các khu Ramsar Nước Ta ; Phục hồi các vùng ĐNN quan trọng bị suy thoái và khủng hoảng ; Xây dựng và tiến hành các mô hình sinh kế vững chắc về thiên nhiên và môi trường, quy mô bảo tồn và sử dụng bền vững và kiên cố vùng ĐNN quan trọng ; Quan trắc, giám sát, kiến thiết xây dựng cơ sở tài liệu về các vùng ĐNN ; Xây dựng nguồn lực ( nhân lực và vật lực ), tăng cường công tác làm việc tiếp thị quảng cáo nâng cao nhận thức, thống nhất quản trị nhà nước về ĐNN và bảo tồn ĐDSH .
KẾT LUẬN
Để quản trị hiệu suất cao các vùng ĐNN, đặc biệt quan trọng là các khu bảo tồn ĐNN, cần có các cách tiếp cận tương thích và có những giải pháp hiệu suất cao từ cấp Trung ương đến địa phương. Tiếp cận liên ngành, bảo tồn dựa vào hội đồng, tiếp cận dựa trên hệ sinh thái … là những cách tiếp cận được nhiều nước cũng như nhiều tổ chức triển khai quốc tế và trong nước sử dụng để kiến thiết xây dựng kế hoạch cũng như tiến hành các hoạt động giải trí quản trị .
Việc liên tục hoàn thành xong các chủ trương cũng như kế hoạch quản trị tương thích và hiệu suất cao, thiết kế xây dựng cơ sở tài liệu là rất quan trọng, đặc biệt quan trọng là ở cấp Trung ương. Song song với việc tiến hành quản trị nhà nước và thực thi pháp lý, việc nâng cao nhận thức và sự hiểu biết của các bên tương quan trải qua truyền thông online, giáo dục môi trường tự nhiên là một trong những hoạt động giải trí cấp thiết. Trong quy trình tiến hành công tác làm việc quản trị cũng như thiết kế xây dựng và tiến hành các dự án Bất Động Sản tăng trưởng tương quan đến ĐNN, đạo đức môi trường tự nhiên – hay đạo đức ĐNN là không hề thiếu không chỉ so với những người làm công tác làm việc trực tiếp mà còn so với những người tương quan và hội đồng dân cư sống trong và xung quanh các vùng ĐNN hoặc khu bảo tồn ĐNN. Trước mắt, cần triển khai tốt Nghị định 66 / / 2019 / NĐ-CP và Quyết định số 1975 / 2021 / QĐ-TTg của nhà nước .
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. nhà nước CHXHCN Nước Ta, 2019. Nghị định số 66/2019 / NĐ-CP về Bảo tồn và sử dụng vững chắc các vùng ĐNN. Ban hành ngày 29/7/2019 .
2. Thủ tướng nhà nước, 2021. Quyết định số 1975 / QĐ-TTg Ban hành Kế hoạch Hành động vương quốc về bảo tồn và sử dụng vững chắc các vùng ĐNN quy trình tiến độ 20210 – 2030. TP.HN, ngày 24/11/2021 .
3. Tổng cục Môi trường ( Chuyên gia tư vấn : Hoàng Văn Thắng ) ( 2017 ), Tài liệu đào tạo và giảng dạy về tăng cường năng lượng quản trị, bảo tồn ĐNN. Pp 84 .
4. Dugan, P.J. ( ed. ) ( 1990 ), Wetland Conservation : A Review of Current Issues and Required kích hoạt. IUCN. Pp 96 .
5. Isozaki, H., M. Ando and Y. Natori ( ed. ) ( 1992 ), Towards Wise Use of Asian Wetlands, Asian Wetland Symposium. International Lake Environmental Committee Foundation, pp 285 .
6. Keddy, A.P. ( 2000 ), Wetland Ecology : Orinciples and Conservation, Cambridge University Press. 614 p .
7. Millennium Ecosystem Assessment ( 2005 ), Ecosystem Services and Human Wellbeing : Wetland and Water, Synthesis, World Resources Institute, Washington D.C, 2005. 155 p .
8. Mitsch, J.W., J.G. Gosselink ( 1986 ), Wetlands, Van Nostrand Reinhold Company Inc. Pp 539 .
9. Mitsch, J.W., J.G. Gosselink ( 1993 ), Wetlands, Second edition. Van Nostrand Reinhold Company Inc. Pp 543 .
10. TEEB ( 2011 ), The Economics of Ecosystems and Biodiversity in National and International Policy Making, Edited by Patrick ten Brink, Earthscan, London and Washington, 390 p .
11. Zinn, S.W. and Copeland ( 1982 ), Wetland Management, Congress Research Service, The Library of Congress, Washington, D.C., 149 p .
TS. Hoàng Văn Thắng
Viện Tài nguyên và Môi trường, Đại học quốc gia Hà Nội
Hội Đất ngập nước Nước Ta
( Nguồn : Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 2/2022 )
