TỔ CHỨC HÀNG HẢI QUỐC TẾ VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM
( International Maritime Organization – IMO )
I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ HOẠT ĐỘNG:
1. Lịch sử hình thành :
Do thực chất quốc tế của hoạt động giải trí hàng hải, toàn bộ các vương quốc đều nhận thấy rằng các hoạt động giải trí này sẽ có hiệu suất cao hơn nếu được điều phối bởi một cơ quan thường trực quốc tế. Với niềm tin đó, Hội nghị Hàng hải của Liên Hiệp Quốc đã được Hội đồng Kinh tế Xã hội ( ECOSOC ) triệu tập tại Geneva ( Thuỵ sĩ ) từ ngày 19/2 đến 6/3/1948 nhằm mục đích trải qua Công ước xây dựng Tổ chức Tư vấn Liên Chính phủ về Hàng hải gọi tắt là IMCO ( Organisation Intergouvernementale Consultative de la Navigation Maritime ), tên gọi trước năm 1982 của Tổ chức Hàng hải Quốc tế ( IMO ) thời nay. Theo qui định, Công ước phải được 21 Quốc gia trong đó có 7 vương quốc có trọng tải của đội thương thuyền là trên mọt triệu tấn phê chuẩn thì Công ước mới có hiệu lực thực thi hiện hành .
Ngày 17/3/1958, Nhật là nước thứ 21 và cũng là nước thứ 8 có Đội thương thuyền có trọng tải trên một triệu tấn phê chuẩn Công ước của IMO. Đây cũng chính là ngày Công ước của IMO khởi đầu có hiệu lực thực thi hiện hành và ngày xây dựng của IMO, tổ chức triển khai quốc tế tiên phong về yếu tố biển .
Năm 1960, IMO ký Hiệp định với Liên Hiệp Quốc và trở thành tổ chức triển khai trình độ ( theo điều 57 và 63 của Hiến chương Liên Hiệp Quốc ). IMO cũng có quan hệ với nhiều tổ chức triển khai liên chính phủ và phi chính phủ khác .
IMO hiện có trụ sở tại Luân Đôn ( Anh ) và là tổ chức triển khai trình độ duy nhất của Liên Hiệp Quốc có trụ sở tại Anh. Tuy nhiên, Đại hội đồng, nếu cần, hoàn toàn có thể họp ở một nơi khác nếu đa phần 2/3 thành viên đống ý .
2. Tôn chỉ mục tiêu
– Mục đích đa phần của IMO là thôi thúc sự hợp tác giữa các nhà nước trong nghành kỹ thuật và các nghành nghề dịch vụ khác của giao thông vận tải đường biển tiến tới thống nhất ở mức cao nhất các tiêu chuẩn về bảo đảm an toàn hàng hải và giao thông vận tải trên biển .
– IMO có nghĩa vụ và trách nhiệm đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ đời sống biển, và môi trường tự nhiên biển trải qua việc ngăn ngừa ô nhiễm biển từ các phương tiện đi lại hàng hải .
– IMO còn chăm sóc đến các yếu tố pháp lý và hành chính tương quan đến giao thông biển quốc tế và yếu tố đơn giản hoá các thủ tục thương thuyền quốc tế .
– Một trong những công dụng quan trọng nữa của IMO là trợ giúp kỹ thuật và đào tạo và giảng dạy các thuyền viên, các chủ tầu, các thợ máy tầu cung ứng các thông tin chuyên ngành cho các nước thành viên và đặc biệt quan trọng là các nước đang tăng trưởng .
– Khuyến khích việc bãi bỏ những giải pháp phân biệt đối xử và những hạn chế không thiết yếu của các nhà nước so với hàng hải quốc tế nhằm mục đích đưa hàng hải vào Giao hàng thương mại quốc tế, giúp sức và khuyến khích các nhà nước củng cố và hiện đại hoá ngành hàng hải thương mại vương quốc .
Những tiềm năng hoạt động giải trí chính của IMO trong những năm 2000 ( theo Nghị quyết A. 900 ( 21 ) ngày 16/11/1999 của Đại hội đồng IMO ) là :
– Tiến hành các giải pháp thực thi chủ trương tích cực nhằm mục đích xác lập và hạn chế tác hại của các xu thế có tác động ảnh hưởng xấu đến bảo đảm an toàn hàng hải .
– Hướng trọng tâm vào con người .
– Đảm bảo sự thực thi thống nhất các tiêu chuẩn và qui định hiện có của IMO .
– Đảm bảo sự đồng ý thoáng đãng các tiêu chuẩn .
– Phát triển nhận thức về môi trường tự nhiên và bảo đảm an toàn .
– Tránh kiến thiết xây dựng quá nhiều qui định .
– Củng cố các chương trình hợp tác kỹ thuật của IMO .
– Thúc đẩy các nỗ lực ngăn ngừa và trấn áp các hành vi vi phạm pháp lý đe doạ bảo đảm an toàn của tàu thuyền, nhân viên cấp dưới trên tàu và môi trường tự nhiên .
3. Thành viên :
Tính đến ngày 1/4/2004, IMO có 163 vương quốc thành viên và 3 thành viên link ( Hồng Kông, Ma Cao, và quần đảo Faroe – Đan Mạch ). IMO có 2 loại thành viên :
– Thành viên khá đầy đủ : gồm các Quốc gia là Thành viên của Liên Hiệp Quốc sau khi đã gật đầu Công ước xây dựng IMO .
– Thành viên Liên kết : gồm các chủ quyền lãnh thổ hoặc các nhóm chủ quyền lãnh thổ do một nước hội viên IMO hoặc Liên Hiệp Quốc chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về quan hệ quốc tế của chủ quyền lãnh thổ này .
4. Cơ cấu, tổ chức triển khai :
a. Đại hội đồng ( Assembly ) :
Là cơ quan quyền lực cao nhất của IMO, bao gồm toàn bộ các nước thành viên của Tổ chức, thường họp họp hai năm một lần, nhưng cũng có thể có những khoá họp đặc biệt. Chức năng chính của Đại hội đồng là:
– Xác định phương hướng thao tác của Tổ chức cho 2 năm giữa hai kỳ hội nghị
– Bầu Ban chỉ huy của Tổ chức và kết nạp các thành viên mới .
– Xem xét, trải qua chương trình ngân sách, các khuyến nghị của các Uỷ ban
– Xem xét việc sửa đổi, bổ xung Công ước v.v. .
b. Hội đồng ( Council ) :
Cơ cấu :
Được Đại hội đồng bầu ra với nhiệm kỳ là 2 năm. Các thành viên hết nhiệm kỳ được bầu lại. Hội đồng gồm 40 thành viên do Đại Hội Đồng bầu ra theo các nguyên tắc sau :
a. 10 thành viên là các Quốc gia đặc biệt quan trọng chăm sóc đến việc cung ứng dịch vụ hàng hải quốc tế .
b. 10 thành viên khác là các Quốc gia đặc biệt quan trọng chăm sóc đến thương mại hàng hải quốc tế .
c. 20 thành viên còn lại không được bầu theo các tiêu chuẩn trên nhưng phải là những Quốc gia có quyền lợi đặc biệt quan trọng trong vận tải biển và cuộc bầu cử phải bảo vệ nguyên tắc là tổng thể các khu vực địa lý lớn đều có đại diện thay mặt ở Hội đồng .
Thành viên của Hội đồng bầu tại Khoá 23 cho năm 2004 và 2005 gồm :
Trung Quốc, Hy Lạp, Ý, Nhật, Nauy, Panama, Nước Hàn, Nga, Anh, Mỹ .
Áchentina, Bangladesh, Bra-xin, Canada, Pháp, Đức, Ấn Độ, Hà Lan, Tây Ban Nha, Thuỵ Điển, và
( c ) An-giê-ri, Úc, Bahamas, Chilê, Síp, Đan Mạch, Ai Cập, Ghana, Indonesia, Malta, Mêhicô, Nigêria, Philippin, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Arab Saudi, Xingapore, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, và Venezuela .
Chức năng và hoạt động giải trí :
– Hội đồng là cơ quan chấp hành của IMO và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm xử lý hàng loạt các việc làm của Tổ chức ( xem xét các báo cáo giải trình, các khuyến nghị của các Uỷ ban, xét duyệt chương trình ngân sách, chuẩn bị sẵn sàng các báo cáo giải trình lên Đại hội đồng ). Giữa hai kỳ họp của Đại hội đồng, Hội đồng thực thi tổng thể các công dụng của Đại hội đồng, ngoại trừ công dụng đưa ra các khuyến nghị cho các chính phủ nước nhà về bảo đảm an toàn biển và ngăn ngừa ô nhiễm ( quyền dành riêng của Đại hội đồng theo Điều 15 của Công ước ). Hội đồng cũng có nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ định Tổng thư ký cho Đại hội đồng chuẩn y .
– Hội đồng họp tối thiểu mỗi năm một lần .
c. Các Uỷ ban :
IMO có 4 Uỷ ban
+ Uỷ ban An toàn Hàng hải ( Maritime Safety Committee ) : gồm hàng loạt các thành viên của Tổ chức, mỗi năm họp một lần. Nhiệm vụ đa phần của Uỷ ban này là chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hàng loạt các yếu tố tương quan đến bảo đảm an toàn hàng hải, đến các qui tắc tránh đâm va, giải quyết và xử lý các hàng nguy khốn, tìm và cứu nạn, phòng chống cháy nổ, trợ giúp ngành hàng hải các nước trong nghành nghề dịch vụ về kỹ thuật đóng tầu, trang bị cho tầu, các tiêu chuẩn giảng dạy, mẫu mã tầu và thiết bị … Do số lượng các yếu tố quá nhiều, hầu hết các việc làm của Uỷ ban được triển khai bởi các tiểu ban thường trực .
+ Uỷ ban bảo vệ môi trường tự nhiên biển ( Marine Environment Protection Committee ) : gồm có hàng loạt các thành viên của Tổ chức, cùng với đại diện thay mặt một số ít vương quốc không tham gia IMO nhưng là thành viên của những hiệp ước về những nghành nghề dịch vụ mà Uỷ ban hoạt động giải trí. Nhiệm vụ chính của Uỷ ban này là điều phối và quản lý các hoạt động giải trí của Tổ chức về ngăn ngừa và trấn áp ô nhiễm biển do tầu gây ra và tìm ra các giải pháp để chống lại sự ô nhiễm. Nghiên cứu tìm ra các giải pháp nhằm mục đích bảo vệ tốt thiên nhiên và môi trường biển .
+ Uỷ ban pháp lý ( Legal Committee ) : gồm có tổng thể thành viên của Tổ chức. Mỗi năm hộp 1 lần. Nhiệm vụ đa phần của Uỷ ban này là chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hàng loạt các yếu tố pháp lý trong thẩm quyền của Tổ chức, dự thảo các công ước, các pháp luật bổ xung công ước và đệ trình lên Hội đồng. Uỷ ban cũng đồng thời xử lý bất kể yếu tố pháp lý nào mà các cơ quan khác của IMO nhu yếu .
+ Uỷ ban hợp tác kỹ thuật ( Technical Cooperation Committee ) : gồm có tổng thể các Thành viên của Tổ chức. Mỗi năm họp một lần. Nhiệm vụ chính của Uỷ ban này là nghiên cứu và điều tra và yêu cầu việc triển khai các đề án hợp tác kỹ thuật với các nước thành viên dựa vào nguồn kinh phí đầu tư của Tổ chức. Theo dõi các việc làm của Ban thư ký có tương quan đến hợp tác kỹ thuật .
d. Ban thư ký :
Đứng đầu Ban thư ký là Tổng thư ký do Đai hội đồng bầu ra nhiệm kỳ là 4 năm và một số ít thành viên khác do Tổ chức nhu yếu. Tổng thư ký là viên chức cao nhất của Tổ chức có quyền chỉ định các nhân viên cấp dưới trong Ban thư ký vối sự đồng ý của Đại hội đồng. Ban thư ký chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hàng loạt các yếu tố về hồ sơ, tài liệu. Lập và đệ trình lên Hội đồng các khoản ngân sách và ngân sách hàng năm của Tổ chức v.v.
Hiện nay là ông Efthimios Mitropoulos ( người Hy Lạp ) là Tổng Thư ký thứ 7 của IMO ( nhiệm kỳ 2004 – 2008 ) .
II. QUAN HỆ VIỆT NAM-IMO:
1. Gia nhập : Nước Ta gia nhập Tổ chưc Hàng hải quốc tế ( IMO ) ngày 28/5/1984. Hiện nay ta đã chính thức tham 15 Công ước và nghị định thư của IMO ( tổng số có khoảng chừng 40 Công ước và Nghị định thư ) .
2. Quan hệ hợp tác : IMO đã giúp ta đào tạo và giảng dạy 1 số ít cán bộ kỹ thuật hàng hải, 1 số ít kỹ sư máy tầu, thay thế sửa chữa tầu qua việc tham gia các hội nghị, hội thảo chiến lược quốc tế và trong nước cũng như các lớp huấn luyện và đào tạo ngắn và dài hạn do IMO tổ chức triển khai. / .
